شعار سال: مهندس نیکبخت وزیر جهادکشاورزی در روز سه شنبه برای پاسخ گویی به سوالات سه گانه مجلس با موضوع نحوه اجرای قانون تضمین خرید محصولات اساسی کشاورزی و آخرین وضعیت خرید تضمینی گندم در سال زراعی ۱۴۰۳ -۱۴۰۲ و اقدامات حمایتی در خصوص برنج کاران کشور ، در مجلس حاضر شد.

محمدعلی نیکبخت بجای پاسخ به سوالات سه گانه ،چه گفت؟

وزیر جهادکشاورزی درباره چند راهبرد صحبت کرد. نظیر:راهبرد اول ما حداکثرسازی تولید با حفظ منابع بود.  راهبرد دوم ما یکنواختی در تولید بود (منظور ایشان ممانعت از ایجاد منحنی تارعنکبوتی است). راهبرد سوم ما در وزارت جهاد کشاورزی توازن‌بخشی به تولید و رشد تولید براساس منابع بود. راهبرد چهارم ما تولید صادرات‌محور است که باعث توسعه تولید و ارزآوری برای کشور و ایجاد اشتغال خواهد شد. کشاورزی دانش‌بنیان و افزایش بهره‌وری از دیگر راهبرد‌هایی است که در وزارت جهاد کشاورزی دنبال می‌شود و .... . 

آقای وزیر، راهبرد اول شما تعیین و مشخص سازی الگوی توسعه بخش کشاورزی باید باشد. راهبرد دوم شما، توسعه و تقویت و بهینه سازی نظام های بهره برداری باید باشد. راهبرد سوم شما باید متمرکز بر الگوی کشت باشد.راهبرد چهارم شما باید روی امنیت قضایی و کاهش وابستگی واردات متمرکز باشد.راهبرد پنجم شما باید روی حفظ منابع اب و خاک متمرکز می شد. راهبرد ششم شما باید روی صنایع تبدیلی و تکمیلی و ارتقا یکپارچه سازی و مکانیزاسیون باشد. راهبرد هفتم شما باید روی اقتصاد بخش کشاورزی( ضریب اشتغال، ضریب سرمایه گذاری، بهبود وضعیت قیمتگذاری، خرید تضمینی ، بیمه ، تامین مالی و ...) متمرکز گردد و .... .

اینکه تعدادی از عزیزان ،چند عبارت گل درشت (هرچند درست) را کنار هم قرار دهند و ادعای ساخته شدن چتر راهبرد کلان شما را دارند، اشتباه است. قبلا بیان کرذیم و حال نیز دوباره تاکید می کنیم که حاضر به همکاری و کمک به حضرتعالی هستیم. حتی بدون تعارف صحبت کنیم، شما برای منافع ملی، نیازمند محقق شدن این همکاری هستید. البته اگر چند دوست عزیز دارای شرایط خاص حاضر در دفتر شما زیرآب زنی را کنار بگذارند. بحث ، متمرکز روی تامین منافع ملی است نه رقابت بین گروه ها و بین افراد . به گوش بگیرید قبل از انکه شما هم مثل دوست عزیزمان جناب دکتر خاوازی فرصت سوزی کنید و یا مثل برادر نااهل مان جناب ساداتی نژاد ، فاتحه منافع ملی مرتبط با بخش کشاورزی را بخوانید. 

محمدعلی نیکبخت در چه مواردی فرار به جلو کرده و غلو نمود:

وزیر جهادکشاورزی در آیتم هایی چند که ارتباط چندانی هم در ارتباط با پاسخگویی به سوالات سه گانه نداشت، ضمن برشمردن توانمندی ها و قابلیت ها، متاسفانه در مواردی فرار به جلو کرده و یا بشکلی غلو آمیز ، تبیین وضعیت نموده است. محمد علی نیکبخت با اشاره به مشکلات و وضعیت تولیدات محصولات کشاورزی و پروتئینی در سال‌های گذشته به بهبود روند تولید محصولات استراتزیک کشور اشاره کرد و گفت: طی یک سال از واردکننده مرغ و تخم‌مرغ به صادرکننده تبدیل شدیم. نرخ رشد ارزش افزوده در بخش کشاورزی که طی ۳ تا ۴ سال اخیر منفی بوده در فصل بهار سال ۱۴۰۲ منفی ۴.۶ درصد بود که در تابستان به منفی ۳.۲ درصد رسید و در پاییز به منفی ۱ درصد و در زمستان به نیم درصد نرخ رشد مثبت رسیدیم و حتما در بهار امسال شاهد نرخ رشد بهتری خواهیم بود. صادرات بیش از یک میلیارد دلار سال ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱ افزایش داشته و تراز تجاری بهبود پیدا کرده است و بیش از دو میلیارد دلار ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ بهبود تراز در این حوزه را شاهد بودیم. همچنین در خصوص نرخ تورم شاخص کل تورم در اردیبهشت ماه بر اساس آمار مرکز آمار ایران ۲.۸ درصد و تورم در محصولات غذایی و خوراکی بخش کشاورزیی ۱.۸ درصد بوده و در مرداد سال ۱۴۰۲ در حدود ۳۳ درصد و در اردیبهشت حدود ۲۳ درصد بوده که به معنی آغاز روند کاهشی در این حوزه است. ما شرایط بسیار سختی را در صنعت مرغ شاهد بودیم و حلقه‌های بالادستی دچار آسیب شده بود و اولین اقدام با بازسازی این حوزه بود که حدود ۷۰ درصد بازسازی را انجام داده و جوجه‌ریزی به طور متوسط به ۱۱۰ میلیون قطعه در ماه رسیده بود که امروز به ۱۵۰ میلیون قطعه در ماه افزایش پیدا کرده که موجب افزایش تولید و تنظیم بازار و توسعه صادرات شده است و حدود ۶ هزار تن در فروردین و اردیبهشت ماه صادرات مرغ داشتیم و در واقع از یک واردکننده به صادرکننده تبدیل شدیم. همچنین برای تأمین ذخایر استراتژیک کشور همیشه واردکننده بودیم اما امروز با افتخار بیان می‌کنیم که تولیدکنندگان ما به مرحله‌ای رسیدند که ذخایر استراتژیک کشور را از محل تولید مازاد تأمین می‌کنند و برای وارادات مرغ از خارج از کشور ارزی پرداخت نمی‌شود.یکی از بهترین کالاهایی که کمترین نوسانات را در سفره مردم در سال ۱۴۰۲ و هم اکنون تجربه می‌کند تخم‌مرغ بوده و در سال ۱۴۰۲ در حدود ۱۴۰ هزار تن مازاد تولید داشتیم که بر اساس آن صادرات انجام دادیم. همچنین فروردین و اردیبهشت ماه چیزی حدود ۴۰ هزار تن صادرات تخم‌مرغ داشتیم که نشان‌دهنده تبدیلی این حوزه از واردکننده به صادرکننده است .  در حوزه تأمین نهاده‌ها نیز باید عرض کنم سال گذشته این زمان وضعیت نامناسبی را شاهد بودیم، در بازار آزاد ۳۸ الی ۴۰ هزار تومان نهاده قیمت داشت اما با کمبود مواجه بودیم و برای اینکه به تولیدکنندگان کمک کنیم تأمین نهاده‌ها را کامیون به کامیون و مشت به مشت توزیع می‌کردیم اما امروز در پایان مهرماه به تولیدکنندگان سراسر کشور اعلام می‌کنم بدون هیچ دغدغه‌ای این نهاده‌ها در دسترس بوده و اگر در گذشته ۳ الی ۶ ماه زمان نیاز بود برای خرید و تحویل اما امروز این اتفاق به روز رخ می‌دهد، این در حالی است که با قیمت مناسب و کمتر از مصوبه و در مدت زمانی کمتر از ۱۰ روز انجام می‌شود و .... .

در پاسخ به جناب نیکبخت وزیر محترم جهادکشاورزی باید بیان داشت که :

*** کشور در حوزه مرغ و تخم مرغ تقریبا خودکفا بود و بشکلی خاص، صادرات نیز داشت( صادرات در قالب ، صادرات واسطه ای یعنی واردات نهاده و پرورش جوجه در داخل و صادرات مجدد گوشت مرغ). در دوره آقای خاوازی و معاونت آقای رضایی ، داستان جوجه کشی (کشتن جوجه ها) را داشتیم که حکایتی دارد. در دوره ساداتی نژاد، حاشیه سازی ها و بدکرداری این برادر عزیز و تیم همراه، بحران نهاده ها را ایجاد کرد و ما وابستگی مرغ و تخم مرغ پیدا کردیم. لذا ادعا کردن این موضوع که در دوره شما صادرات مرغ و تخم مرغ صورت پذیرفته، بنظر نوعی غلو است. 

*** در زمینه تامین نهاده های دامی گفتید که البته درست هم بیان شده، کشور تا شش ماه مشکل خاصی ندارد( بشکل تاکیدی بگوییم تا پایان مهرماه ۱۴۰۳). اما به چه قیمتی؟ به قیمت خرج کردن دلار ، یورو و درهم زبان بسته ؟ شما مکلف به پیگیری طرح های راهبردی در حوزه محصولات استراتژیک هستید. در این خصوص چکار صورت گرفته است؟اینکه برای تامین نهاده ها ، کشتی کشتی واردات داشته باشیم که کار خاصی نبوده و حتی در میان و بلند مدت، نوعی ضربه زدن به منافع ملی و همچنین تضعیف امنیت ملی است. در بحث نهاده ها ،کشور هنوز با بحث دلالی در شبکه توزیع مواجه است که باید برای ان چاره اندیشی شود.

*** در خصوص رشد بخش کشاورزی، بفرمائید منبع آماری شما داده های بانک مرکزی است یا مرکز آمار ایران. لطفا فرمایشاتی نکنید که خیلی از چیزهای پایه زیر سوال برود. بخش کشاورزی بدلیل واردات محور شدن برای تامین غذا ( با تاکید بر کالاهای اساسی و نهاده ها)، سرکوب قیمت ها در بخش ، تاکید بر کشاورزی سنتی ، دچار رشد منفی است. چند حوزه اصلی ارز آور بخش یعنی پسته، زعفران، خاویار،.... ، یا با مشکل تحریم مواجه است یا دلال بازی ها و رانت ها نمی گذارد تجارت واقعی شکل بگیرد( از دفترتان ، داستان انبار زعفران مشهد و فروشش را جویا شوید. خدا لعنت کند آدم های کثیف لایه کش را . بپرسید، داستان های جالبی را خواهید شنید) و یا مشکلاتی از این دست داریم. چطور با این وضعیت ، شما از رشد مثبت بخش کشاورزی حرف می زنید؟

محمدعلی نیکبخت از کدام دغدغه ها حرف زد و چرا غلو نموده و بلوف رده است؟

در خصوص چالش های بخش کشاورزی، محمدعلی نیکبخت از چند چالش عمده صحبت کرد. در حالی که چالش های مورد نظر ایشان، گویای ضعف نظام نظارت و برنامه ریزی درون وزارتخانه جهادکشاورزی است تا چالش بیرونی.

وزیر جهادکشاورزی بیان داشت که قطع برق کشاورزی یکی از مشکلات اساسی است که آن را پیگیری کردم و به رئیس جمهور شهید و جاهای مختلف نامه نوشتم و در کمیسیون کشاورزی هم توضیحات کامل را ارائه دادم. در نامه‌ای که به رئیس جمهور شهید نوشتم اعلام کردم که روستاییان، کشاورزان و تولیدکنندگان این آمادگی را دارند برق منازل شان را قطع کنید اما برق چاه‌های کشاورزی قطع نشود و همچنان در حال پیگیری این موضوع هستیم.

وزیر جهاد کشاورزی گفت، دغدغه دوم سوخت کشاورزان است. از تمام دست اندرکاران، متولیان و همکاران خودم در استان ها و مسئولین محترم دولتی تقاضامندم در تامین سوخت مورد نیاز واقعی کشاورزان کمک کنید تا دچار مشکل نشوند و کار تولید را ادامه دهند.

دغدغه سوم ماشین آلات کشاورزی است، در شرایط کنونی نزدیک به ۶۰ هزار متقاضی برای دریافت تراکتور درخواست دادند کل تولید کشور به اندازه نیمی از این نیست و محدودیت تولید داریم و حتما باید با کمک وزارت صمت، بخش خصوصی و دولتی به سمتی برویم که نیاز این بخش را تامین کنیم.

وزیر بیان داشت که، دغدغه چهارم تامین سرمایه در گردش برای بخش کشاورزی و یک مشکل اساسی است که در حال پیگیری برای رفع آن هستیم.

دغدغه بعدی حمل و نقل و لجستیک است کما اینکه در این رابطه روز گذشته نامه‌ای به وزیر صمت نوشتم تا به ما مجوز دهد برای تامین ماشین‌های حمل و نقل مناسب سردخانه برای حمل محصولات کشاورزی تا بتوانیم این مشکل را حل کنیم و باعث می‌شود محصول به صورت سالم و با حداقل ضایعات به بازار برسد.

وی افزود: دغدغه بعدی فضای کسب و کار است و این به عنوان یک مشکل مطرح است بنابراین این پروسه را مورد بازنگری قرار دادیم تا مشکلات را حل کنیم و به حداقل برسانیم همچنین در صدور مجوزها و پشتیبانی از کسانی که می خواهند سرمایه گذاری کنند مسیر سرمایه گذاری را برای حداکثر سازی تولید فراهم کنیم.

بحث تغییر کاربری‌ها مخصوصا در فعالیت‌های کشاورزی نیز در حال حل و فصل است تا دغدغه‌های موجود رفع شود.

دکتر نیکبخت در خصوص صادرات برنج ( البته منظور ایشان صادرات موثر بر اقتصاد بخش کشاورزی است)، فرمایشاتی داشتند که ما آن را نشنیده می گیریم.

در پاسخ به دغدغه ها و چالش های چندگانه جناب وزیر باید عرض شود که اگر شما را نمی شناختیم، درخصوص بی تجربگی ها و کم اطلاعی ها صحبت می کردیم. اما برادر عزیر، بخشی از چالش های بیان شده توسط شما ،جنس چالش و دغدغه نبوده و مشکلات درون وزارتخانه ای شما در بحث نظارت- برنامه ریزی است: 

*** درخصوص تامین برق کشاورزی صحبت کردید و مطمئنا تاکید شما بر چاه های آب برقی شده است. اولا بپرسید که تاریخچه این داستان چیست؟ مگر نه اینکه جهادنصر در سال ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ ، مجری برقدار کردن و پیگیری بحث برقدار شدن چاه های آب کشاورزی بود؟ مگر نه اینکه در همان طرح ، بحث استفاده از پنل های خورشیدی آمده بود؟ پس چرا بعد از ده سال باید کاسه چه کنم چه کنم در دست بگیریم؟

*** در مورد سوخت ، بدلیل استفاده بخش زیادی از تجهییزات و ادوات بخش کشاورزی از گازوئیل و بازار سیاه این حامل انرژی در ایران ، مشکل در قالب ارتباطات و رایزنی قابل حل نموده و نیازمند ذکر سهمیه در اسناد برنامه ای بین بخشی و فرابخشی و اسناد بالادست است.

*** بحث مکانیزاسیون بشکل تاریخی در کشاورزی کشور دچار بحران شده است. راهکار ورود و مذاکره با صندوق توسعه ملی و اخذ اعتبار نسبتا خوب به عاملیت بانک کشاورزی و واردات یک باره سی هزار تراکتور از مدلی خاص برای رفع مشکل و بحران است.

*** بحث مشکلات مربوط به تامین سرمایه و سرمایه در گردش بخش کشاورزی از طریق بانک کشاورزی قابل حل است. شما آشنا به توانمندی های این بانک نبوده و تا حدی آن بانک محترم نیز ، وظایف متوازن خود در بخش کشاورزی را مورد غفلت قرار داده است. در خصوص بانک کشاورزی و برخی حاشیه های آن، حرف هایی داریم که در جلسه خصوصی قابل بیان است و خارج از ظرفیت طرح در فضای عمومی و رسانه ای کشور است.

*** در خصوص حمل و نقل و لجستیک، دغدغه مطرح شده ارتباط چندانی به حوزه وظیفه مندی شما نداشته و بخش خصوصی با آن در ارتباط است. شما حتی با وجود افزایش تلاش ها هم قادر به کاهش مشکلات این حوزه نخواهید بود. حد اعلای کار شما آمایش صنایع تبدیلی و تکمیلی و ارتقا توانمندی های تولید گلخانه ای صیفی و سبزی در اطراف حوزه های اسکان شهری است.

*** فضای کسب و کار و چالش های آن، دغدغه محوری شما نمی تواند باشد.

*** تغییر کاربری اراضی هم دغدغه ای است که شما بر اساس آن اقدام به ظلم به مردم خصوصا روستائیان کرده اید. چرا پافشاری و ابرام بر اتمام کاداستر بخش کشاورزی ندارید؟ چرا بشکل غیر قانونی و به ناحق جلو تغییر کاربری ها( خصوصا تغییر کاربری درصد خاصی از اراضی باغی به مسکونی) گرفته شده است؟ چرا آتش مقابله با فساد افراد و اقشار خاص در بحث تغییر کاربری ها را حواله مردم خصوصا روستائیان شمال کشور کرده اید؟  اگر شما واقعا مرد میدان هستید، با یکپارچه سازی اراضی و تعهد مادامی به عدم تغییر کاربری، ورود به بحث نموده و تثبیت اراضی و تخصصی سازی تولید را با هم دنباله گیری کنید. 

موارد زیر بخشی از مسائل قابل طرح با حضرتعالی بعنوان مدیر ارشد بخش کشاورزی بود. از کلیه نهادهای علمی کشور، نهادهای امنیتی، نهادهای نظارت بازرسی، کمیسیون امنیت ملی و سایر ذی نفعان و ذی مدخلان مرتبط با بخش کشاورزی درخواست می کنیم ، ورود موثر به مباحث مدیریت و سیاستگذاری بخش داشته باشند. 
کم توجهی به پاره ای از مسائل مطرح در این حوزه، می تواند به فاجعه های ملی منجر شود. ما در زمان حیات رئیس جمهور فقید، مراتب را بشکل کتبی و شفاهی و رسانه ای خدمت ایشان عرض کرده بودیم. اما پای افرادی دیگر بشکل غیر مستقیم در میان بود. 

همان پاهایی که منجر به ایجاد ساداتی نژاد گیت ها شد. در دوره آقای خاوازی هم هشدارهای رسانه ای مکرر داده می شد. اما جناب  ایشان بدلیل تعدد مشغله و نداشتن تیم تخصصی ، قادر به شنیدن نبود. حال همین مسائل را در دوره آقای نیکبخت تکرار می کنیم. با توجه به نوع روحیات ایشان، همگرایی ها با نامبرده بیشتر از دوره ساداتی نژاد است، امیدواریم که گوش شنوا داشته باشند و شاهد تکرار فجایا بشکلی سریالی در بخش کشاورزی نباشیم. 

اختصاصی پایگاه تحلیلی خبری شعار سال