يکشنبه ۰۹ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
شهین اعوانی،استادفلسفه:
عمل صالح از خلال ابعاد چهارگانه صادر می‌شود. بعد میان ایمان و عمل صالح تعامل برقرار می‌شود. ایمان سبب عمل صالح می‌شود و عمل، ضامن ایمان است. آنچه در قلب می‌گذرد باید در عمل هم همان باشد، یعنی قلب بر عمل انسان بازتاب دارد؛ یعنی حالت روحی است که بین روح و بدن اتفاق می‌افتد و هر صفت روحانی بر جسم بازتاب دارد. پس عمل صالح از طبیعت ایمان و اثر ایمان است، یعنی عمل صالح نمی‌تواند بدون ایمان باشد.
کد خبر: ۳۵۳۶۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۴
فلسفه اشراق؛
فیلسوف دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی به علت پژوهش در حکمت اشراق و سهروردی و احیای آن شهرتی بسیار دارد. وی با بررسی تمامی آثار و نوشته‌های شیخ شهاب‌الدین سهروردی تاکنون چندین کتاب مهم در رابطه با فلسفه و افکار این فیلسوف ایرانی نگاشته است. امروز ۸ مردادماه سالروز درگذشت شیخ شهاب‌الدین سهروردی معروف به شیخ اشراق است؛ به این بهانه نگاه دکتر ابراهیمی دینانی به شیخ اشراق جمع آوری شده است:
کد خبر: ۳۵۳۰۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۹
یکی از کهنه‌کاران سیاسی؛
علی دشتی، (۱۱ فروردین ۱۲۷۳ش- ۲۶ دی ۱۳۶۰) نویسنده، مترجم، روزنامه‌نگار، دیپلمات ایرانی و از اعضای مجلس شورای ملی و مجلس سنای ایران در دوره پهلوی بود. سفارت دولت شاهنشاهی ایران در لبنان و مصر از مسئولیت‌های دیگر اوست. او پس از انقلاب اسلامی ایران، در سال ۱۳۵۷ دوبار به خاطر نوشتن کتاب بیست و سه سال، زندانی شد و بعد از مدتی به دلیل کهولت و بیماری و شکستگی پا آزاد شد. وی نهایتا در سال ۱۳۶۰ بدلیل کهولت سن و در ۸۷ سالگی، در بیمارستان جم درگذشت.
کد خبر: ۳۵۲۹۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۹
فرار مغزها؛
در جامعه ما نخبه پروری نیست، ولی نخبه گرایی بر آن غالب است. زمینه‌های نخبه گرایی و نخبه سالاری سنتی از دیر باز در ایران وجود داشت و در دورۀ معاصر هم که گرفتار نخبه گرایی پوپولیستی شده ایم. ما از ملت‌هایی هستیم که متأسفانه همچنان نیاز به قهرمان داریم و بیشتر وقت‌ها این قهرمان نما‌ها هستند که سوار بر امواج می‌شوند و پوپولیسم راه می‌اندازند. اما هرگز ما نخبه پرور نبوده‌ایم.
کد خبر: ۳۵۰۲۵۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۱
فلسفه به زبان ساده؛
ایده اتوپیای افلاطون بعد‌ها در فلسفه اسلامی مورد توجه قرار گرفت و فارابی هم به آن پرداخت و فارغ از آن، آرمانشهر افلاطون بعد‌ها زمینه ساز شکل‌گیری ساختار اجتماعی برخی کشورها به خصوص در قرن بیستم شد. اینکه «ناکجا آباد» افلاطون برای ما هم سرزمینی آرمانی باشدیا نه، به آرمان‌ها و ارزش‌های هر فرد برمی‌گردد. چیزی که در اینجا قابل توجه است، اثر‌گذاری این ایده بر جوامع مابعد آن است، برخی حکومت‌های دینی از آن به عنوان الگو استفاده کردند حال آنکه در مواردی کارآمد نبود و تاثیری مخرب در برخی ابعاد از خود به جای گذاشت.
کد خبر: ۳۴۹۰۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۱۱
مقصود فراستخواه:
اولین قدمی که می‌تواند دومینوی غیراخلاقی ما را تا حدی تعدیل کند رفع شکاف بین دولت و ملت است. دولت باید قبل از اینکه همه چیز فرو بریزد، نوعی آشتی ملی و نوعی رفراندوم برگزار کند. این اقدام یک نوع امید و مشارکت جاری می‌کند و امکان‌های بعدی را به وجود می‌آورد که مشارکت اجتماعی، حقوق اجتماعی و نهاد‌های مدنی بالا برود.
کد خبر: ۳۴۸۵۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۷
جعفر محسنی دره‌بیدی، مولف:
جعفر محسنی دره‌بیدی با اشاره به اینکه ما نویسندگان و نظریه پردازان مهمی نداریم و به همین دلیل در علم جهانی هم سهمی نداریم. کار علمی طاقت‌فرساست گفت: اساس تفکر رنج کشیدن است و بسیاری اصلا دنبال این رنج کشیدن نیستند. تنبلی و رنج نکشیدن باعث شده تولیدات معتبر علمی در دنیا نداشته باشیم و متاسفانه بسیاری از تولیدات علمی ما حتی در خاورمیانه هم اعتباری ندارد.
کد خبر: ۳۴۷۹۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۳
حسن بلخاری:
وقتی ارسطو از کلمه طبیعت صحبت می‌کند چند مفهوم محوری یا بنیادی در ذهن او است که با نظام دستگاه فلسفی‌اش متناسب است و با علل اربعه ربط دارد. یعنی از دیدگاه او طبیعت غایت است یعنی باید به کمال شیء که آغاز کرده برسد و طبیعت یعنی رسیدن به آن کمال و آن غایت.
کد خبر: ۳۴۵۳۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۳
تاریخ سیاه هوش؛
هوش به چه کاری می‌آید؟ پاسخ این سؤال از افلاطون تا امروز این بوده است: سلطه. در این تفکر همواره سلسله‌مراتبی ناگسستنی از نظر هوشی میان انسان‌ها برقرار بوده است. باهوش‌ترین‌ها، از نظر طبیعی، حق یا حتی وظیفه داشته‌اند که بر دیگران فرمان برانند، آن‌ها را به بیگاری بکشند، قتل عام کنند، یا فقیر و مطیع خود نگه دارند. اما این تنها مسیر ممکن برای اندیشیدن دربارۀ هوش نیست.
از بردگی تا استعمار، رهاوردِ انسان‌های باهوش در عرصۀ سیاست، کلکسیونی از سرکوب و تبعیض است
کد خبر: ۳۴۴۷۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۰۹
در باب خودشناسی؛
شناختن خود "پیک‌نیک" رفتن نیست. کاوش در عمیق‌ترین خاطرات و احساسات خود و پذیرفتن اینکه چه کسی هستید و چه کسی نیستید، به زمان، تلاش و صداقت نیاز دارد. اگرچه شاید بسیاری مایل به انجام چنین کاری نباشند یا توان آن را در خود نبینند، اما سرمایه‌گذاری برای این حرکت می‌تواند شما را به جذاب‌ترین سفر زندگی خود ببرد.
کد خبر: ۳۴۳۹۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۰۳
تعبیر فضیلت اجتماعی؛
یاسر پوراسماعیل می گوید: روشن است که تعبیر «فضیلت اجتماعی»از دو بخش تشکیل شده است. کلمه فضیلت، ویرچو از تعبیر لاتین ویرتوس آمده که یک حالت وصفی است و خودش از کلمه «ویر» به معنای «مرد» آمده در نتیجه «ویرتوس» به معنای «مردانگی» و «مروت» است. اینکه کلمه فضیلت ریشه مردانه دارد، در نگاه امروزین ما جنسیت‌زده تلقی می‌شود، اما فراسوی آن، ویرچو، نوعی بزرگسال بودن در رفتار‌ها و بزرگی معنا می‌دهد.
کد خبر: ۳۴۳۶۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۰۱
الفبای فلسفه؛
بسیاری تالس را به عنوان اولین فیلسوف معرفی می‌کنند، اما نظریات وی و بسیاری از فلاسفه طبیعی و پیشا سقراط ی، با توجه به تعریف امروزی فلسفه، در حوزه علوم تجربی قرار می‌گیرند. طبق تعریف نوین فلسفه شاید بتوان سقراط را به عنوان اولین شخصی معرفی کرد که در چنین جایگاهی به طرح سوال و مباحثه در مورد مفاهیم بنیادین هستی پرداخت. از سقراط رساله و یا منبعی که توسط وی نگاشته شده باشد وجود ندارد و بیشتر در آثار افلاطون که شاگرد او بود می‌توانیم به بررسی نگرش فلسفی او بپردازیم.
کد خبر: ۳۴۳۵۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۳۱
مقدمه فکوهی بر یک کتاب:
پیشینه بحث درباره بدن و به‌ویژه رابطه بدن با روح، به قدیمی‌ترین ایام می‌رسد. از سقراط و افلاطون تا دکارت و امروزه در مباحثی که به‌وسیله تراانسان‌گرایان (trans humanists) مطرح می‌شود. در این جدل‌های بی‌پایان، همواره این نکته بنیادین وجود داشته است که آیا می‌توان پدیده‌ای به نام بدنِ محسوس و فیزیکی را از پدیده دیگری به نام «روح»، «جان»، «روان» و… جدا کرد؟ در اندیشه باستان، دست‌کم در حوزه تمدن‌های هندواروپایی که سپس به کل جهان تعمیم یافت، پاسخی روشن و بدیهی برای این پرسش وجود داشت: بدن در نظر آن‌ها بنا بر مورد یا جایگاه یا یک زندان برای روح بود یا برعکس و به‌صورتی استثنایی و در اقلیت مطلق، مکانی برای تعالی یافتن وجود یا مکانی بود برای اسارت و رنج روان و جوهره درونی انسان که همواره پایدار و جاودان باقی خواهد ماند و بنا بر تعریف یک «شیء» به قول دکارت یک «ماشین متحرک» زوال‌پذیر که اصولاً نمی‌توانست تقدیری جز فنا داشته باشد و با همین نگاه بود که همه پدیده‌های دیگری که نشانه‌ای از این فنای تدریجی – که از تولد آغاز شده و تا لحظه مرگ ادامه می‌یافت و ناگزیر بود – را نشان می‌دادند، هم دلیلی بودند و هم نشانه‌ای بر «بدیهی» بودن ناپایداری و «بی‌ارزش» بودن بدن.
کد خبر: ۳۴۳۵۰۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۳۱
قیام علیه تخصص؛
افلاطون از دموکراسی بیزار بود، چون کار را به دستِ مردمی می‌سپرد که از عقل و خرد بهره‌ای نداشتند، همان مردمی که سقراط ِ عزیز او را زهر خورانده بودند. این نگرش به عامۀ مردم، به‌مثابۀ توده‌ای بی‌منطق که باید تحت هدایت و راهنماییِ مراجع اخلاقی و فکری قرار بگیرند، هنوز هم رایج است، علی‌الخصوص بینِ متخصصان. متخصصانی که گویا این روز‌ها مردم دیگر چندان برای تحلیل‌های کارشناسی‌شان اعتباری قائل نیستند.
کد خبر: ۳۴۳۳۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۳۰
عضو شورای اسلامی شهر تهران:
محمدجواد حق شناس گفت: متاسفانه فضای حاکم بر جامعه و حتی نظرسنجی‌ها حکایت از دلزدگی مردم برای رفتن به پای صندوق‌های رای دارد و می‌توان گفت این اتفاق، نتیجه تلاش‌های سازمان یافته‌ای است که در طول تمام این سال‌ها برای ناامیدی مردم از صندوق‌های رای، انتخابات و ناامیدی از بهبود وضعیت کشور انجام شده است درحالی که انتخابات یک ساز و کار شناخته شده و نتیجه خرد انسان امروز است.
کد خبر: ۳۴۲۴۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۵
دنبال مقصر نگرد؛
خیلی‌ها فکر می‌کنند آخرالزمان فرا رسیده و تا پایانِ دنیا چیزی نمانده است: فساد فراگیر شده و کشورها رو به فروپاشی‌اند. صرفاً تصورکردن چنین وضعیتی کافی است تا فکر آدم‌ها مختل شود و چارۀ بیرون‌آمدن از مشکل را نبینند. ترس بر آن‌ها غلبه می‌کند و آن‌ها را در دام تصمیم‌های سیاسی‌ای می‌اندازد که هیچ پایه و اساسی ندارند. مارتا نوسبام، استاد دانشگاه شیکاگو، در کتاب «سلطنت ترس» رابطۀ عجیب ترس و قدرت را بررسی کرده است.
کد خبر: ۳۴۱۵۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۹
کتاب «اصول شناخت»؛
کتاب «اصول شناخت» اثر آیت الله شیخ ماجد کاظمی از فق‌های برجسته استان خوزستان است که به همت انتشارات چتر دانش روانه بازار کتاب شده است.
کد خبر: ۳۴۱۳۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۷
تمیم‌داری، زبان‌شناس تشریح کرد
احمد تمیم‌داری، مطرح کرد نخستین مترجمان غیرفارسی زبان، شاعران فارسی را در حوزه کمابیش آشنای نظم نئوکلاسیک معرفی کردند و سعدی به دلیل گرایش به ادبیات تعلیمی و سبک هجوآمیز، به خوبی با نبوغ عصر استدلال مطابقت داشت.
کد خبر: ۳۳۹۷۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۷
بازتفسیر میراث معنوی؛
تلاش عبدالکریمی برای معطوف ساختن نگاه ما از موجودبینی و موجوداندیشی به وجودبینی و وجود محوری و از سوبژکتیویسم متافیزیکی و سوبژکتیویسم جدید به نگاهی وجودشناختی و پدیدارشناختی می‌تواند در تفکرات حوزه دین‌پژوهی سبب شیفتی پارادایمی و بازتفسیر مجدد میراث معنوی و دینی گردد.
کد خبر: ۳۳۶۵۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۸
با بهبهانی، پژوهشگر و مترجم فلسفه
شناخت همیشه برای بشر دغدغه بوده است. البته مراد از همیشه، از آن هنگامی است که بشر تفکر خود را دربارۀ هستی را به طرقی ثبت کرد. فلسفه نیز اساساً برای همین شناخت شکل گرفت. آن زمانی که سوفسطائیان صدق و کذب را در هم می‌آمیختند، فلسفه آمد تا سره از ناسره را شناسایی کند. بحث شناخت یا در اصطلاح فلسفی آن معرفت‌شناسی البته به همین سادگی نماند. این که اساساً شناخت ممکن است؟ اگر ممکن است چه چیز‌هایی را می‌توان شناخت؟ اگر چیز‌هایی را می‌توان شناخت چگونه باید آن‌ها را شناخت؟ و…. این‌ها مسائل و پرسش‌های مهمی‌اند که در فلسفه حادث شد و بعد از هزاران سال همچنان حول آن‌ها بحث‌های بنیادینی مطرح می‌شود. پیشرفت فناوری و به‌خصوص وسایل ارتباط جمعی نیز در مباحث فلسفی به معنای عام و بحث‌های معرفت‌شناختی به‌صورت خاص تأثیر بسیاری گذاشته است. با کاوه بهبهانی در همین رابطه گفت‌وگو کرده‌ایم.
کد خبر: ۳۳۵۴۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۱/۱۱