شنبه ۰۸ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
مقاله‌ای به قلم حکمت‌الله ملاصالحی؛
نقد و نگاه سلبی دیگر به رؤیای تمدن نوین اسلامی، آمرانه و دستوری بودنش است، اما جامعه‌ها، فرهنگ‌ها و تمدن‌ها آمرانه و دستوری پی افکنده و به پا نمی‌شوند. به دیگر سخن این‌طور نبوده است که شبی حاکمی در خواب رؤیای جامعه و جهانی نو را می‌دید و وقتی صبح از خواب برمی‌خاست، فرمان جامعه و جهانی نو را به «رعایای» تحت حاکمیت خود صادر می‌کرد.
کد خبر: ۳۷۰۷۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۲۹
حقوق زنان؛
نظم و تغییر، دو روی سکه واقعیت اجتماعی اند. تغییر، زمانی اتفاق میافتد که ما به‌دنبال جانشینی نظمی به‌جای نظمی دیگر هستیم. نظم و تغییر برساخته کنش پیوسته آدم ها در واحدهای کنشگری است.اگر زنان دارای مطالبات جنسیتی هستند به دلیل هم‌کنشی بین آنهاست و جامعه در گرو همین روال کنش متقابل نمادی به وجود می‌آید که پیوسته شده است. زنان در گذار هم‌کنشی، جامعه‌شان را می‌آفرینند که خواهان نظم یا تغییر قاعده مند و مطالبه گری می شوند و این جامعه به نوبۀ خود در شبکه ارتباط و هم کنشی‌ها، افراد را به‌عنوان موجوداتی انسانی می آفریند. پس جامعه و مردم هیچ‌کدام بدون یکدیگر نمی‌توانند وجود داشته باشند و متضمن یکدیگرند.
کد خبر: ۳۶۷۸۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۵
معنا یابی برای عشق و زندگی؛
پرسش درباره سؤالاتی، چون چرا اینجا هستیم، هدف از حیات چیست و چگونه باید جهان اطراف‌مان را درک کنیم، بخشی از فرآیند انسان بودن است. در این یادداشت، 10 مورد از بهترین کتاب‌های فلسفه را برای شروع به شما پیشنهاد می‌دهیم.
کد خبر: ۳۶۷۸۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۴
جستجوی معنا؛
ما موجوداتی در جست و جوی معنا هستیم که باید با دنیایی که خود ذاتا بی‌معناست کنار بیاییم. برای پرهیز از پوچ گرایی، ابتدا طرحی سترگ برای معنای زندگی ابداع کنیم که پشتوانه زندگی باشد. بعد تدبیری بیندیشیم تا عمل ابداعمان را فراموش کنیم و خود را متقاعد سازیم که ما معنای زندگی را ابداع نکرده‌ایم بلکه کشفش کرده‌ایم. این توضیحات، بخشی از منظومه فکری اگزیستانسیالیستی دکتر اروین یالوم استاد بازنشسته روانپزشکی دانشگاه استنفورد، و روان‌درمانگر اگزیستانسیال شهیر آمریکایی است. تاکید خاص و محوریت مداخله گری درمانی او بر تشریح اگزیستانسیال (هستی شناختی) و مواجهه عریان و بی پرده با زندگی و معناسازی و معنایابی برای زندگی قرار دارد.
کد خبر: ۳۶۷۲۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۸
ریچارد داوکینز و پندار خدا
یکی از جریان‌های فکری معاصر که در محافل دانشگاهی و روشنفکری جهان بسیار تأثیرگذار بوده و در گسترۀ وسیعی تبلیغ و ترویج می‌شود جریان موسوم به “الحاد نوین” یا “خداناباوری جدید” یا “اتئیسم نو” است. در آغاز لازم است به تاریخچۀ این تفکر “بی‌خدایی جدید” (New Atheism) اشاره شود تا باب آشنایی با این جریان فلسفی- الهیاتی (و در واقع ضد الهیاتی و ضد دینی) هر چه بیشتر گشوده گردد و به فهمی درست از ان نایل آییم.
کد خبر: ۳۶۶۶۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۰
منظومه فکری ابن سینا؛
سی وسومین نشست از مجموعه درس‌گفتار‌هایی درباره‌ی بوعلی سینا در روز چهارشنبه دوازدهم آبان ساعت ۱۱ با عنوان «ابن سینا و معنای زندگی» با سخنرانی دکتر حسین محمودی به صورت مجازی برگزار شد که مشروح این سخنرانی در پی خواهد آمد.
کد خبر: ۳۶۶۰۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۳
رئیس فرهنگستان علوم:
اگر جامعه مستعد شنیدن سخن فلسفه نباشد، فلسفه‌ای هم به وجود نمی‌آید. گوش‌ها و زبان‌ها با هم نسبت و تناسبی دارند. من از فلسفه موجود و از اطلاعات فلسفه و گسترشِ تعلیم فلسفه دفاع نمی‌کنم؛ اما انداختن گناهِ نابسامانی‌ها و گرفتاری‌ها و حماقت‌ها به گردن همین فلسفه‌ی کم و بیش مهجور را نشانه‌ی خوبی از وضع درک و فهم و خرد و دانش نمی‌دانم. می‌توان به فلسفه اعتنا و اعتقاد نداشت؛ اما گناه ندانم‌کاری و بی‌خردی را به گردن تفکر و این یا آن فلسفه انداختن، دفاع از جهل و بی‌خردی و اعلام بی نیازی از خرد و دانایی است و این یکی از اقتضا‌های جهان توسعه‌نیافته است.
کد خبر: ۳۶۵۸۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۱
فاتحی‌نژاد:
عنایت‌الله فاتحی‌نژاد، دانشجوی دیروز و دوست آذرنوش گفت: دانشجویان با تحمل هزینه‌های گزاف و بی‌آنکه خود در نگارش مقالات و رسالات دانشگاهی و به اصطلاح کمترین نقشی داشته باشند، فارغ‌التحصیل می‌شوند و با یاد گرفتن شیوه‌های جدید سرقت علمی، دزدی کتاب و مقاله با لقب کارشناس ارشد و دکتر آماده می‌شوند که به عنوان مدرس و استاد دانشگاه پا در کلاس درس بگذارنند و جای خالی امثال آذرنوش پر کنند. دردناک‌تر اینکه با کمال تاسف برخی از استادان نیز برای ارتقای مرتبه علمی همان راه دانشجویان را می‌روند!
کد خبر: ۳۶۵۶۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۲۸
پاسخ به پرسش مهر اول؛
فرایند جذب نگهداشت و ارتقاء معلمان را باید متحول تا با اصلاحات اساسی، اموزش وپرورش را ازمعلمان دانا و توانا برخوردار نمود وازاعمال سلیقه‌های غیرحرفه‌ای وغیرتخصصی وگزینش‌های عقیدتی سلیقه‌ای نجات داد وراه حل آن احیاء دانشگاه فرهنگیان با رویکرد تربیت معلمان حرفه‌ای نه صرفا” دانشگاهی ومحول نمودن نقش بیشتر به سایردانشگاه‌های سرامد مرتبط برای جذب وتربیت معلمان توانمند است که متاسفانه طی سال‌های اخیر از چرخه تربیت وتامین نیروی انسانی متخصص برای آموزش وپرورش حذف گردیدند
کد خبر: ۳۶۳۳۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۸/۰۲
دکتر رضا داوری اردکانی؛
رضا داوری اردکانی بیان کرد: در صورتی می‌توان از صلح و اصلاح جهان چشم پوشید که مهر و دوستی و امید یکسره مغلوبِ کین و دشمنی و نومیدی شده باشد. به نظر نمی‌رسد که درگیری‌های جهان و نزاع‌ها و کشمکش‌های درونی آدمیان هرگز به غلبه قطعی کین بر مهر بینجامد. پس امید می‌تواند محفوظ باشد که آدمی در نسبتی که با مبدأ دارد از گذرگاه سخت و تنگنای قهر کنونی بگذرد و به تعبیر حافظ عالمی دیگر و آدمی دیگر پدید آید.
کد خبر: ۳۶۲۸۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۲۶
نگاهی به کتاب «خیانت فلسفه: مطالعاتی در فلسفه و ترجمه»؛
بایرون تیلور، از دانشگاه کالج لندن، نگاهی انتقادی به مجموعه مقالات «خیانت فلسفه: مطالعاتی در فلسفه و ترجمه» می‌اندازد که توسط د. م. اسپیتزر گردآوری و ویراستاری شده است. این کتاب، به بررسی و امکان ترجمه متون فلسفی می‌پردازد.
کد خبر: ۳۶۲۱۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۱۸
عبدالله افراسیابی؛
دگماتیسم به مثابه تصلب و تعصب محض مطلق و غیر معقول فکری و ذهنی است و تفکر و تعقل و انتقاد منصفانه و منطقی را برنمی تابد در تعارض و تناقض با آزاداندیشی و منطق و عقل و سیالیت و دینامیسم و ترانسفوریسم علمی و فلسفی می‌باشد.
کد خبر: ۳۶۰۴۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۰۲
تمدن اسلامی
ما در بخش «تاریخ در ترازو» هم به معرفت تاریخ به معنای عام نظر داریم و هم به تاریخ به مثابه یک رشته (discipline) دانشگاهی در جهان و به طور خاص در ایران توجه داریم. شما یکی از استادان و متفکرانی هستید که درباره رشته خودتان یعنی فلسفه و معرفت در ایران کنونی و در تاریخ گذشته در جهان اسلام، نگاه انتقادی یا به تعبیر رایج امروز، نگاه آسیب شناختی (pathologist) داشته‌اید و از بحران در فلسفه سخن گفته‌اید و از مقام فلسفه در تمدن اسلامی پرسش کرده‌اید و در ربط با زوال و انحطاط تمدن مسلمانان از نقش زوال فلسفه سخن گفته‌اید و اشاره کرده‌اید که در تمدن ایرانی-اسلامی به جای این که فیلسوفان متفکران قوم باشند، گروه‌های دیگری سررشته دار اندیشه شده‌اند. اکنون خدمت شما رسیدیم تا ملاحظات خودتان را اولا راجع به معرفت تاریخ و ثانیا درباره رشته تاریخ به طور خاص در ایران، بفرمایید. نکته مهم دیگر این که خیلی از مسائلی را که اهل تاریخ با آن‌ها درگیرند، فلاسفه مطرح کرده‌اند. یعنی فلاسفه هستند که خیلی از پرسش‌های معرفت شناختی را پیش روی اهل علم گذاشته‌اند و معمولا خود اهل تاریخ کمتر از نظر روش شناختی و معرفت شناختی به این مباحث پرداخته‌اند. قدیم‌ترین پرسشی که راجع به تاریخ داریم، مربوط به فیلسوف بزرگ یونانی ارسطو در کتاب «فن شعر» است. از آن زمان تا‌کنون، همواره کفه ترازوی مباحث فلسفی و معرفتی راجع به تاریخ به نفع فلاسفه سنگینی می‌کند و خود اهل تاریخ بیشتر در این مسائل از فلاسفه پیروی کرده‌اند یا به آن‌ها بی‌اعتنایی کرده اند یا حتی صورت مساله را حذف کرده‌اند و گفته‌اند که این مباحث به ما مربوط نیست. اگر ممکن است در مورد این مباحث نیز نظر خود را بفرمایید.
کد خبر: ۳۶۰۲۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۳۱
درآمدی کوتاه بر آرمانشهرگرایی؛
آرمانشهر، مفهومی کهن است، اما امیدِ به کشف یا ساختِ آن، همچنان برای انسان امروز زنده مانده. یافتِ جلوه‌های گونه‌گونِ گرایش آدمیان به آرمانشهر، از دوران باستان تا امروز، مطالعه‌ای مفصّل در حوزه‌هایی گونه‌گون می‌طلبد که محقق ۸۱ ساله آمریکایی، به‌خوبی از عهده‌اش برآمده و می‌گوید: شگفت اینکه آرمانشهرگرایانِ رسیده به قدرت سیاسی، عموماً ویران‌شهر ساختند.
کد خبر: ۳۵۷۳۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۰
شش کلاه تفکر؛
دشمن اصلی ادوراد دوبونو گروهی سه‌نفره بود از آدم‌هایی که بیش از دوهزار سال پیش زندگی می‌کردند: سقراط ، افلاطون و ارسطو. آدم‌هایی که منطق را ساخته بودند و با این کار، تاریخ تفکر را گرفتار نگاهی محدود و خطی کرده بودند. دوبونو که یک عمر به دنبال شیوه‌های جدید تفکر بود، می‌گفت مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها قتلگاه تفکر خلاق است و برای همین بود که بیش از هر جای دیگر، در دنیای کسب‌و‌کار فعالیت می‌کرد و گوش‌های قدرتمندی هم برای سخنانش یافته بود، از بوئینگ تا موتورلا.
کد خبر: ۳۵۵۵۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۷
انسان اخلاقی؛
ظرفیت کودک برای رشد همدلی، تعلقات اخلاقی و اصول اخلاقی بین دو و چهار سالگی، یعنی مدت کوتاهی پس از استقلال در دنیای اجتماعی، ظاهر می‌شود.
کد خبر: ۳۵۵۳۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۶
سوزان سانتاگ؛
سوزان سانتاگ در مقاله خود با عنوان، زیبایی زن: منشا ذلّت یا منبع قدرت؟، علاقه تاریخی و نگرش‌های معاصر خود را در مورد نقش‌های جنسیتی (به ویژه زنان) بیان می‌کند. در نقد ِیک ایده‌آل ِ محدود به زیباپسندیِ ظاهری زنانه، که زنان خودشان را سرگرم موضوع ایده‌آل‌سازی می‌کنند (یا از سوی مردان تحریک و تشویق به ایده‌آل‌سازی می‌شوند)، سانتاگ یک تحلیل پویا از پیامد دیدگاه‌های یونانی و مسیحی مبتنی برتاثیر این دو دیدگاه برتلاش وسواس‌گونه، بدون کنترل و میل فزاینده‌ی زنان امروز برای زیبا جلوه‌دادن خودشان، ارائه می‌دهد.
کد خبر: ۳۵۴۹۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۳
عماد افروغ:
فلسفه اگر بخواهد منهای جامعه‌ی خود، منهای دلالت و بار ارزشی خود و همچنین منهای دلالت و بار عملی خود، مستقل تلقی شود، دردی را در پی خواهد داشت مثل اینکه در کل بگوییم فلسفه وابسته به غیر است و طی آن مدعی شویم که فلسفه علمی جهانی است و این جهان را هم در غرب خلاصه کنیم. این همان از خود بیگانگی است. از قضا هر دو نگاه بیمارند.
کد خبر: ۳۵۴۹۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۳
کتاب «کوچکی از زمان»؛
فیزیک کلاسیک برای اولین بار با تقارن اساسی زمان و از قوانین فیزیک توضیح داد که رخدادها و اتفاقات زندگی اجازه دارند از آینده به گذشته و همچنین از گذشته به آینده پیش روند؛ بنابراین جوانی و پیری از نگاه فیزیک نگرانی به حساب نمی‌آید.
کد خبر: ۳۵۴۴۰۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۹
عضو هیات مدیره خانه تئاتر:
حمیدرضا نعیمی، کارگردان و عضو هیات مدیره خانه تئاتر معتقد است وقتی وزیر فرهنگ مملکت، مدیری منفعل و خنثی است و هیچ برنامه‌ای برای رفع مشکلات تئاتری‌ها در دوران سیاه کرونا انجام نمی‌شود و به معیشت هنرمندان بی توجهی می‌شود، عملا همه ما تئاتری‌ها به ناامیدی رسیده‌ایم.
کد خبر: ۳۵۴۱۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۷