شعارسال:غارهای طبیعی و زیبا در کشورمان کم نیستند در میان غارهای ایرانی برخی حتی به عنوان شگفتی های جهانی نیز شناخته می شوند غار کتله خور زنجان هم یکی از این شگفت انگیزترین غارهای ایران است .

این غار ؛ غاری است خشکی - آبی، واقع در استان زنجان و در ۱۵۵ کیلومتری جنوب زنجان و ۱۷۳ کیلومتری شمال همدان و ۴۱۰ کیلومتری تهران و ۵ کیلومتری شهر کوچک گرماب واقع است.

در بعضی ازمناطق غربی ایران به کوههای کم ارتفاع کتله می گویند و احتمالاً بدین جهت به این نام خوانده می شود که غار در یکی از این کوهها قرار گرفته است و خورشید از پشت آن طلوع میکند و بجای کتله خورشید به آن کتله خور گویند.

حدود سال ۱۳۴۳ خورشیدی کوهنوردان به علت طولانی بودن دهلیز ورودی و کوتاه بودن سقف آن و مشکلات عبور و مرور و فقدان جاذبه های، غارسنگی بی اهمیت جلوه شد، ولی در سال ۱۳۶۵ گروهی مجهز از غارنوردان زبده بازدید مفصلی از غار انجام دادند و توانستند شکل گیری این غار را به دوران ژوراسیک مربوط دارند.

(یعنی بیش از ۱۲۰ میلیون سال قبل) ساختمان در زیر کوه کتله خور قرار گرفته و از پائین دست دهانه آن رودشور که از شعبات فرعی قزل اوزن است جاری می شود غار درمنطقه مستطیلی شکلی به ابعاد ۲۰۰۰×۱۵۰۰ متر بهوجود آمده است.

غار کتله خور، غاری است آهکی که در برخی نقاط آن گل رس و خاکهای حاوی اکسیدآهن قابل مشاهده است.این غار از نظر سنی تقریباً هم سن غار علی صدر همدان است البته این دو غار از دو جهت با هم تفاوت دارند.

یکی اینکه غار علیصدر همدان غاریست کاملاً آبی، اما غار کتله خور زنجان غاری است تقریباً خشکی؛ دوم اینکه آهکهای غار کتله خور نسبت به آهکهای غار علیصدر بسیار خالصتر هستند که این خود عاملی است جهت زیباترشدن غار، چراکه خالص بودن آهکها موجب شفافیت آنها و در نتیجه عبور نور از قندیل ها می شود.

غار کتله خور زنجان از شاهکارهای آفرینش

در حال حاضر این غار به سه بخش فرهنگی، تفریحی و ورزشی تقسیم شده است؛ بخش ورزشی آن تنها مورد استفاده غارنوردان و صخره نوردان قرار می گیرد، حدود ۴ کیلومتر است که البته هنوز انتهای آن کشف نشده است.

بخش تفریحی غار نیز که جهت بازدید عموم مورد استفاده قرار می گیرد، حدود ۲ کیلومتر مسیر مستقیم است که گفته می شود این مسیر تنها یکسو کل غار است.

بخش فرهنگی غار نیز در بخش جنوبی آن قرار دارد، قسمت اصلی آن دالانی است طبیعی که جهت برگزاری مراسم مختلف مورد استفاده قرار می گیرد، البته این دالان هیچ گونه راه خروجی به بیرون نداشته و راه خروجی آن بهصورت مصنوعی کنده شده، اما خود دالان کاملا طبیعی بوده است.

این غار از سه طبقه تشکیل شده و دارای تونلهای فرعی و استلاکتیت ها و استلاکمیت ها و ستونهای بسیار در گذرگاههای اصلی است وقندیلهای مخروطی آویزان از سقفها در اثر داشتن ناخالصی ها، رنگهای متنوع به خود گرفته اند و آنها که ترکیبات به همراه نداشته و یا کمتر دارند به صورت بلورهای شیشه ای بسیار شفاف مشاهده می شوند.

این غار دارای بخش های مختلفی است که به ترتیب می توان میدان شیرخوابیده، میدان بیستون، میدان چهل ستون، سهراهی کوهی، میدان پنجشیر، تالار عروس، تونل قندیلی، اتاق عقد، پای فیل، شتر باجهاز، عروس و داماد، میدان شمع، دوجادوگر، نخل سوخته، میدان مریم مقدس و… را نام برد؛ که تمامی این بخش ها حاصل تجمع های مختلف آهکی است که هرکدام براساس شباهتی که به یکی از اشیاء اطراف ما داشتهاند به این اسامی خوانده می شوند.

از ویژگیهای منحصر به فرد این غار می توان وجود ستونهای آهکی عظیم را نام برد که حاصل به هم پیوستن استالاکتیتها و استالاگمیت های آهکی هستند که باعث شدهاند که این غار خود نگهدارنده خود باشد یعنی اینکه این ستونهای عظیم نقش نگهدارنده هایی را بازی می کنند که مانع از فروریختن سقف غار می شود.

جالب توجه است این غار در مراحل اولیه تشکیل خود غاری آبی بوده است تشکیل طبقات متعدد این غار باعث شدهاست که آب به طبقات زیرین نفوذ کرده و عملاً غار تبدیل به غاری خشکی شود.

از دیگر ویژگیهای بارز این غار می توان وجود قندیل های زیبا و شفاف آهکی و استالاکتیت های گُل کلمی را نام برد.

وجود چشمه های آب بسیار زلال در اطراف این غار و حفرههای متعدد طبیعی هم از ویژگیهای منحصر به فرد این غار است.

مدیر کل میراث فرهنگی استان زنجان در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زنجان؛ گفت:غار کتله خور به عنوان شگفت انگیز ترین غار آهکی خاورمیانه محسوب می شود .

وی ادامه داد:زمین شناسان آلمانی مطالعاتی را که بر روی این غار انجام دادند این عنوان را به غار کتله خور دادند.

رحمتی گفت: بیش از 20 کیلومتر از مسیرهای این غار شناسایی شده و هم اکنون نزدیک به یک کیلومتر در معرض دید عموم قرار دارد.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ انتشار8فروردین 97،کدخبر: 6471417، www.yjc.ir