شعار سال: دکتر محمدمهدی طهرانچی با بیان اینکه ظرفیت پذیرش در مقطع دکتری دانشگاه آزاد اسلامی همانند سال گذشته نزدیک به ۱۰ هزار نفر در دو هزار و ۳۰۰ رشته محل است، گفت: از بین این داوطلبان، افراد واجد شرایط وارد مرحله مصاحبه شده و پس از قبولی، پذیرش می‌شوند. ظرفیت دوره دکتری دانشگاه آزاد اسلامی به طور جدی کم نشده و قانون مداری سرلوحه این دانشگاه است.

وی در پاسخ به این سوال که عده‌ای معتقدند جذب دانشجو در مقطع دکتری زیاد و متناسب با نیازهای کشور نیست و دانش آموختگان صرفاً به دنبال مدرک هستند، توضیح داد: اگر دانشجوی دکتری را فقط برای نظام آموزش عالی جذب کنیم، حق با شماست، اما اقتصاد دانش بنیان وابستگی جدی به گستردگی دوره دکتری دارد و اگر دوره دکتری را پیشرو در اقتصاد دانش بنیان بدانیم که می‌تواند پیرامون خود حلقه‌هایی را تشکیل بدهد، به هیچ عنوان جذب دانشجو زیاد نیست.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: آمریکایی‌ها در دوره‌ای، جذب دانشجو در مقطع دکتری را کاهش دادند، اما دوباره به حالت قبل بازگشتند. چین و هند نیز دانشجویان مقطع دکتری خود را افزایش دادند. اقتصادهای جدید مثل دانش بنیان به شدت به افزایش ظرفیت آموزش عالی بستگی دارد.

طهرانچی با بیان اینکه این رویکرد که دانشجوی دکتری فقط برای شغل هیأت علمی تربیت می‌شود، اشتباه است، گفت: اگر دانشجویان مقطع دکتری را به منظور تربیت فناوران و پژوهشگرانی که اقتصاد دانش بنیان را حمایت می‌کنند و کارآفرینی را ارتقا می‌دهند، جذب کنیم، راه درستی را در پیش گرفته ایم.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در رابطه با حذف برخی از رشته محل‌ها گفت: وقتی ظرفیت هر رشته‌ای کمتر از چهار برابر میزان قبولی باشد، رشته‌های تحصیلی به طور اتوماتیک، از کنکور و آزمون حذف می‌شوند. وقتی در بین مردم مطلوبیت رشته‌ای از بین می‌رود، آن رشته بدون کنکور می‌شود و چون کنکور یک فضیلت است، در نتیجه حذف شدن رشته از آزمون ورودی، این ذهنیت را به وجود می‌آورد که آن رشته دیگر جایگاهی ندارد و خوب نیست. این موضوع اثرات بسیار منفی در آینده کشور می‌گذارد.

رئیس دانشگاه آزاد با اشاره به حذف رشته‌های کشاورزی از کنکور در دانشگاه آزاد اسلامی و دولتی، تصریح کرد: غذا و کشاورزی از رشته‌های بسیار جدی هستند که به شدت فناوری در آن نقش بازی می‌کند و در آینده کشور تأثیرگذارند. حداقل پنج میلیون خانوار به طور مستقیم از کشاورزی ارتزاق می‌کنند.

نیازمند تحول کارآمد سازی در رشته‌های کارشناسی هستیم

وی ادامه داد: هفت هزار دانشجو در رشته‌های کشاورزی در دانشگاه آزاد اسلامی مشغول به تحصیل هستند که از این تعداد ۳۰۰ دانشجو رشته‌های مربوط به باغبانی دارند. علت عدم تمایل دانشجویان به تحصیل در رشته‌های علوم کشاورزی این است که این علوم برای مزرعه و گلخانه طراحی نشده‌اند. ما نیازمند یک تحول کارآمد سازی علاوه بر کیفیت بخشی در حوزه رشته‌های کارشناسی به خصوص کشاورزی هستیم.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر اینکه کنکور باید حذف و روند بی اعتبار کردن رشته‌ها از طریق حذف کنکور باید اصلاح شود، افزود: واقعیت این است که در صورت ادامه این روند در آینده در بسیاری از رشته‌های اصلی بحران متخصص خواهیم داشت و این به عنوان یک هشدار جدی مطرح است.

علوم پایه سرمایه کشور است

طهرانچی خاطرنشان کرد: علوم پایه در دانشگاه آزاد اسلامی تقریباً برچیده شده و در دانشگاه دولتی نیز نه تنها متقاضی آن کم شده، بلکه تراز دانشجویان نیز کاهش یافته است. این اتفاق سم مهلک برای آینده علمی کشور است، چرا که علوم پایه سرمایه کشور است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: ما موظف هستیم در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و معاونت علمی و فناوری مشاغلی را خلق کنیم که آینده شغلی جوانان تأمین شود. البته قدری نسبت به تبیین آینده رشته‌ها، نادرست عمل کرده ایم.

وی به تشریح دلایل تمایل افراد به تحصیل در رشته‌های علوم پزشکی و عدم تمایل و بی رغبتی به تحصیل در رشته‌های علوم کشاورزی پرداخت و گفت: اگر در رشته‌های علوم کشاورزی دانشجویانی برای کار در گلخانه، سرمایه گذاری و خلق درآمد تربیت کنیم، قطعاً افراد برای تحصیل در اینگونه رشته‌ها تمایل نشان می‌دهند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: پس از اینکه نسبت دانشجو به استاد در رشته‌های کشاورزی در دانشگاه آزاد اسلامی کاهش یافت، طرح تحولی را برای این رشته‌ها آغاز کردیم و دریافتیم که سرمایه گذاری برای تولید بذر همانند سرمایه گذاری روی طلاست. در واقع اگر رشته‌ها را کارآمد و درست تبیین کنیم، حتماً آینده شغلی خواهند داشت.

طهرانچی به ایده دانشگاه جوار صنعت اشاره و تصریح کرد: به همین منظور با اتحادیه‌های مختلف صنعتی وارد بحث و تعامل شدیم تا دانشجویان از همان ابتدای تحصیل وارد کارخانه‌ها شده تا ضمن تأمین آینده شغلی، برای آن صنعت تربیت شوند. در برخی از رشته‌ها که شغل محور هستند، به جای علم محور باید فناوری محور و تغییرات جدی در آنها اعمال کنیم.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر اینکه سیاست افزایش دانشجو در اغلب کشورهای پیشرفته دنبال می‌شود، اظهار کرد: از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۵ رشد آموزش عالی پنج برابر رشد جمعیت شد، یعنی تعداد دانشجویان از ۶۰ میلیون نفر درسال ۱۹۹۵ به ۱۷۰ میلیون نفر درسال ۲۰۱۵ رسید. این بدین معناست که سمت و سوی دنیا، افزایش ظرفیت آموزش عالی است.

وی ادامه داد: در کشورهای توسعه یافته نسبت جمعیت ۱۸ تا ۲۴ سال که وارد آموزش عالی می‌شوند ۵۱ درصد است. در ایران در دو سال پیش به ۴۸ درصد رسیدیم، اما با اعمال سیاست‌های کاهش دانشجو، این رقم به ۴۳ درصد رسیده است، یعنی به جای اینکه به ۵۱ درصد جمعیت جوان در کشورهای توسعه یافته که می‌خواهند رهبری اقتصاد دانش بنیان را بر مبنای آموزش عالی در دست بگیرند، نزدیک شویم، دور و فرصت را از خود سلب کرده ایم.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی کارآمد سازی را مشکلی جدی در نظام آموزش عالی کشور دانست و افزود: بالاتر از کیفی کردن، کارآمد سازی آموزش عالی را به عنوان مشکل جدی می‌بینیم. بین GDP و رشد اقتصادی و رشد آموزش عالی همبستگی جدی وجود دارد و کاملاً اثبات شده است. متأسفانه رویه‌ای را دنبال می‌کنیم که خلاف برنامه ششم است. باید تحولی که سال گذشته مقام معظم رهبری در جمع اساتید مطرح کردند، در دانشگاه داشته باشیم.

طهرانچی اظهار کرد: در رشته‌های علوم پزشکی که مورد استقبال عموم مردم است، دکتری حرفه‌ای و در آموزش عالیPHD می‌دهیم. در حقیقت حرفه گرا تربیت نمی‌کنیم، بلکه دانشگر و پژوهشگر تربیت می‌کنیم، در صورتی که بخش اعظم تربیت در حوزه دکتری و در خیلی از رشته‌های شغل محور باید تغییر کند. اشکال در سیستمی است که آن را رها نمی‌کنیم و باید در یک تحول جدی مسیر را اصلاح کنیم.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه شهریه متغیر پایان نامه‌های کارشناسی ارشد و رساله‌های دکتری از امسال به فعالیت‌های پژوهشی اختصاص می‌یابد، گفت: این تدبیر در راستای افزایش کیفیت در آموزش و پژوهش و حل مسائل و چالش‌های کشور توسط دانشجویان دکتری اتخاذ شده است.

کاهش ۲۰۰ هزار نفری دانشجوی کارشناسی

بدهی ۱۵۰۰ میلیاردی دولت به دانشگاه آزاد

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره تعداد صندلی‌های خالی در دانشگاه آزاد اسلامی اظهار کرد: سالانه بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار دانشجو در مقاطع کاردانی و کارشناسی کاهش می‌یابد، در واقع بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار دانشجو نسبت به دو سال گذشته کاهش داریم.

وی با اشاره به اینکه بر اساس قانون مصوب مجلس شورای اسلامی، دولت باید هزینه ۸۰ هزار دانشجو را تقبل کند، از بدهی ۱۵۰۰ میلیاردی دولت به دانشگاه آزاد اسلامی خبر داد و گفت: نزدیک به ۱۵۰ واحد دانشگاهی کوچک داریم که دخل و خرجشان با هم هماهنگ نیست و به عبارتی نسبت کارمند به دانشجو بالای یک به ۵۰ است.

طهرانچی ادامه داد: با جابجایی و به کارگیری نیروی انسانی در حیطه دانش بنیان و مدارس می‌خواهیم بخشی از هزینه‌های واحدهای زیان ده را جبران کنیم.

وی با تأکید بر اینکه مردم دانشگاه آزاد اسلامی را برای توسعه شهرها ایجاد کرده‌اند، خاطرنشان کرد: برنامه ما این است که به سراغ اقتصاد شهرها برویم و صنایع عمده آنها را شناسایی کنیم. در همین رابطه برای هر یک از واحدهای دانشگاهی مأموریت‌های متناسب با مزیت‌های منطقه‌ای تعریف کردیم. به عنوان مثال برای واحد تبریز کفش و چرم، کاشی و سرامیک برای واحد میبد، نساجی و پوشاک برای واحد یزد و برای واحد ملایر مبلمان را در نظر گرفته‌ایم.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: اگر این دانشگاه تحولاتی در مسیر آموزش و پژوهش ایجاد کند و به دنبال تقویت رابطه خود با صنایع کشور باشد، نه تنها هیچ یک از واحدهای دانشگاهی تعطیل نخواهد شد، بلکه احیا نیز می‌شود.

توضیحاتی درباره افزایش شهریه

طهرانچی در خصوص سازوکارهای افزایش شهریه در این دانشگاه نیز اظهار کرد: با توجه به اینکه بین ۱۸ تا ۲۰ درصد افزایش حقوق کارکنان به روش مجلس شورای اسلامی را خواهیم داشت که بخش قابل توجهی از بودجه ما را در بر می‌گیرد و از طرفی هم سبد اقتصادی مردم به خاطر تورم کوچک شده است، سعی می‌کنیم افزایش شهریه را متناسب با رشته‌ها، شهرهای مختلف و مناطق محروم با یک مدل کاملاً متنوع اعمال کنیم. در واقع بین ۱۲ تا ۱۶ درصد افزایش خواهیم داشت.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در کل کشور را در چهار سطح تقسیم بندی کردیم که کمترین افزایش شهریه شامل واحدهای مناطق محروم و کم برخوردار می‌شود. در مجموع بین ۱۰ تا ۲۰ درصد و متوسط بین ۱۲ تا ۱۶ درصد افزایش خواهیم داشت.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی درباره افزایش حقوق کارکنان گفت: حقوق کارمندان و اساتید دانشگاه آزاد اسلامی با دولت متفاوت است، چون دولت بر منابع دولتی و دانشگاه آزاد اسلامی بر شهریه استوار است. همچنین این دانشگاه پول نفتی ندارد و با توجه به شرایط سختی که در اقتصاد کشور پیش آمده، باید در ابتدا افزایش شهریه را اعمال کنیم، سپس سراغ افزایش حقوق برویم. امسال مدل ۴۰۰ هزار تومان به اضافه هفت تا ۱۰ درصد را اعمال خواهیم کرد. در پایان خردادماه نیز احکام جدید را صادر و از ابتدای سال معوقه‌ها را پرداخت می‌کنیم.

وی با تأکید بر اینکه به دنبال ایجاد منابع درآمدی غیرشهریه ای هستیم، تصریح کرد: هفته گذشته از چند واحد دانشگاهی در استان اصفهان بازدید کردم. نزدیک به ۲۶ درصد از بودجه دانشگاه آزاد اسلامی از منابع غیرشهریه ای تأمین می‌شود. منابع دانش بنیان، افزایش بهره وری، استفاده بهینه از فضاها، امکانات ورزشی و … می‌تواند در ایجاد منابع درآمدی غیر شهریه‌ای تأثیرگذار باشد.

سپرده گذاری منابع مالی دانشگاه آزاد اسلامی در بانک‌ها ممنوع است

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی که شب گذشته در برنامه گفتگوی ویژه خبری حضور داشت همچنین یادآور شد: درگذشته بخشی از منابع مالی این دانشگاه در بانک‌ها به منظور دریافت سود، سپرده می‌شد که غیرمولد نیز بود. بر اساس تصمیم هیأت امنا سپرده گذاری منابع مالی دانشگاه آزاد اسلامی در بانک‌ها ممنوع و مقرر شد بخشی از این منابع پشتوانه مالی وام دانشجویی قرار بگیرد و بخشی دیگر نیز در اقتصاد دانش بنیان، حمایت از کارآفرین و مقوم آموزش هزینه شود.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه نظام پایان نامه را در کل کشور یکپارچه کردیم و طرح پژوهشی علاوه بر مسائل ملی، وارد چالش‌های منطقه‌ای نیز شده، گفت: به عنوان مثال در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، اعضای هیأت علمی و صنعتگران بالغ بر ۶۲۰ موضوع پژوهشی از صنعت چرم و کفش و در واحد یزد نیز ۱۴۰۰ موضوع از صنعت نساجی احصاء کردند.

وی ادامه داد: نزدیک به ۱۰ هزار زمینه پژوهشی در طرح پایش احصاء و بارگذاری شده و اساتید در حال انتخاب موضوعات برای راهنمایی پایان نامه‌ها و رساله‌های دانشجویی هستند. همچنین از مهر ۹۸ دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی برای پایان نامه و رساله‌های خود از ۱۰ هزار زمینه پژوهشی که همه مسأله محور هستند، موضوع انتخاب می‌کنند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر اینکه دانشگاه آزاد اسلامی به دنبال حل مسائل و تعامل نزدیک با صنایع کشور است، گفت: اگر صنعت باور کند که علم مسائل را حل می‌کند، قطعاً به دانشگاه اعتماد می‌کند. خوشبختانه تا امروز صنعت و بخش خصوصی استقبال خوبی از دانشگاه آزاد اسلامی داشته است.

طهرانچی به تغییر ساختار دانشگاه آزاد اسلامی اشاره و تصریح کرد: معاونت پژوهش را از معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری جدا کردیم که هر کدام از معاونت‌ها وظایف خود را انجام می‌دهند. با توجه به اهمیت حوزه کشاورزی و تولید بذر که یک کالای استراتژیک و وارداتی است، تأسیس گلخانه‌های مدرن، اشتغال و صنایع مربوط به گلخانه، شتاب دهنده‌ها و صندوق نوآوری، پژوهش و فناوری را در دستور کار قرار دادیم.

وی با تأکید بر اینکه دانشگاه آزاد اسلامی یک شبکه دانشگاهی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است، گفت: این دانشگاه برخلاف دانشگاه نخبگان، یک دانشگاه مردمی و در همه کشور گسترده است و در همه شهرها دانش آموختگان دانشگاه آزاد اسلامی مسئولیت‌های شهری را عهده دار هستند. مسئولیت اجتماعی دانشگاه در رشد و توسعه منطقه‌ای و برخورد با مسائل بسیار جدی است.

طهرانچی جدی گرفتن مسئولیت اجتماعی را رویکرد اساسی دانشگاه آزاد اسلامی عنوان کرد و افزود: پس از وقوع سیل قرارگاه‌های جهادی دانشگاه آزاد اسلامی در استان‌های گلستان، لرستان و خوزستان تشکیل شد و خدمات مختلفی از جمله پزشکی، عمرانی و … به مناطق سیل زده از سوی این دانشگاه ارائه شد. رسالت دانشگاه آزاد اسلامی فراتر از یک دانشگاه نخبگانی که صرفاً فعالیت علمی انجام می‌دهد، است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه دانشگاه آزاد اسلامی برخلاف بسیاری از تصورات، از لحاظ زیرساخت‌ها بسیار قوی است، خاطرنشان کرد: این دانشگاه دارای ۱۴۰ هزار دستگاه مدرن و ۱۱ هزار آزمایشگاه است. دانشگاه آزاد اسلامی در ارتباط مستقیم با جامعه است و خیلی سریع آن را درک می‌کند.

وی از تغییر رویکرد دانشگاه آزاد اسلامی خبر داد و افزود: دو معاونت علوم انسانی و هنر و علوم مهندسی و کشاورزی در ساختار جدید دانشگاه آزاد اسلامی تشکیل شد که به صورت جدی مباحث تحول، تعالی و بومی سازی علوم انسانی و هنر و مهندسی را دنبال می‌کند.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی بر تحول و صیرورت جدی آموزش عالی تأکید کرد و افزود: شعار دانشگاه آزاد اسلامی کیفیت، کارآمدی و انتخاب اول داوطلبان در سال ۱۴۰۴ است.

طهرانچی یادآور شد: دانشگاه آزاد اسلامی در حال راه اندازی دانشگاه ویژه ناشنوایان است که انشاالله از مهرماه سال جاری شروع به فعالیت می‌کند. تأسیس این دانشگاه در راستای مسئولیت اجتماعی است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در پاسخ به گله مندی عده‌ای از دانشجویان مقطع دکتری درباره تعداد محدود مجلات برای چاپ مقالات، گفت: رویکردی جدید در بحث کنترل کیفیت رساله‌های دکتری داریم. هدف ما از چاپ مقاله دانشجویان دوره دکتری در مجلات این است که یک ناظر بیرونی کیفیت دستاوردهای علمی را تأیید کند و همچنین مقالات در جامعه علمی به اشتراک گذاشته شود.

وی ادامه داد: در حال بررسی هیأت تحریریه ژورنال‌ها و تعریف نظام یکپارچه برای مدیریت مجلات هستیم. زمینه‌های چاپ را متناسب با رشته‌های مقطع دکتری تنظیم و فصلنامه را به ماهنامه تبدیل می‌کنیم.

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی اظهارکرد: چاپ مقاله دانشجویان در مجلات خارجی خوب است، اما نباید عدم چاپ آنها اختلالی در نظام دکتری ایجاد کند. دانشجویان می‌توانند مقاله دوم را در جامعه علمی یا نشریات داخلی یا بین المللی چاپ کنند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تحمیل واحدهای اضافی از سوی برخی از واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی را عدم تناسب و پیوستگی رشته‌ها دانست و افزود: در حال بررسی به منظور کاهش واحدهای درسی اضافی هستیم.

وی در خصوص بیمه تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی اظهار کرد: این بیمه سنتی است که از گذشته وجود داشته و پرداختی افراد یک پنجم بیمه‌های معتبر است. در حال طراحی مدل جدیدی در این زمینه هستیم.

طهرانچی در خصوص نحوه بکارگیری مدیران در دانشگاه آزاد اسلامی گفت: بنده تا قبل از ورود به این دانشگاه از امکانات و استعدادهای برتری که در دانشگاه آزاد اسلامی وجود داشت، مطلع نبودم. این دانشگاه یک سرمایه ملی است. همه همکاران بنده سابقه مدیریتی در سطوح عالی دارند و برای کار جهادی وارد این دانشگاه شده اند.

ایجاد شعبه دانشگاه آزاد در عمان

عضو هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی از ایجاد شعبه در عمان خبر داد و افزود: بزودی در این کشور شاهد افتتاح و راه اندازی واحد دانشگاهی خواهیم بود و طی تعاملاتی که با وزرای علوم سوریه و عراق داشتم، مقرر شد آزمایشگاهی مشترک در این دو کشور تأسیس شود.

طهرانچی ادامه داد: دانشجویان زیادی از عراق، سوریه، افغانستان و … در دانشگاه آزاد اسلامی داریم و تعداد دانشجویان خارجی از ۱۰ هزار به بیش از ۱۱ هزار نفر افزایش یافته است.

وی اظهارکرد: همه واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در خارج از کشور سود ده هستند، اما تمام منابع مالی آنها در کشور خودشان هزینه می‌شود. بنای ما توسعه آموزش عالی در این کشورهاست.

طبق اعلام روابط عمومی دانشگاه آزاد، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در خصوص فرصت مطالعاتی ویژه اساتید، خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه پشتوانه ارزی مناسبی برای اعزام اساتید به منظور فرصت مطالعاتی پیدا نکرده ایم، فعلاً امکان آن مهیا نیست، اما در سفری که اخیراً قائم مقام رئیس دانشگاه آزاد اسلامی به چین داشتند، توافقات خوبی در این زمینه صورت گرفته است. همچنین به دنبال این هستیم که به طور سیستمی فرصت‌های مطالعاتی را ایجاد کنیم.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایسنا، تاریخ 2 خرداد 98، کد مطلب: 98030200773: www.isna.ir