شعار سال: نام‌نویسی در انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در حالی امروز، سومین روز خود را پشت سر می‌گذارد که اخبار و تصاویر مخابره شده از سالن‌های ثبت نام در وزارت کشور، حکایت از استقبال کم‌رنگ ثبت‌نام کنندگان در روز‌های ابتدایی دارد. اگر چه بر اساس آمار رسمی، با نزدیک‌تر شدن به روز‌های پایانی زمان‌بندی ثبت‌نام در انتخابات، بر حجم نامزد‌های ثبت‌نامی افزوده شده و نام چهره‌های شناخته شده سیاسی در میان آن‌ها بیشتر دیده می‌شود، اما با این حال بسیاری از صاحب نظران فضای این دوره را در مقایسه با دوره‌های پیشین، تا حدودی به دور از شور و حال انتخاباتی همیشگی ارزیابی می‌کنند.

 

شرایط خاص کشور به علت حوادث پیش آمده بعد از اجرایی شدن طرح افزایش قیمت بنزین و برعهده نگرفتن مسئولیت اجرای آن از طرف دولت و مجلس از یک سو و همچنین کم تحرکی و بی‌برنامگی سیاسی جبهه‌های اصلاح‌طلب و اصول‌گرا، عدم اظهار قطعی چهره‌های مهم سیاسی برای حضور در این رقابت انتخاباتی و مهم‌تر از همه کاهش اعتماد عمومی جامعه به مسئولان سیاستمدار در دولت، مجلس و همچنین شعار‌های جبهه‌های سیاسی، همه از عواملی است که از آن‌ها به عنوان دلایل ایجاد فضای کنونی حاکم بر انتخابات مجلس، نام برده می‌شود.

حسن رسولی، عضو شورای شهر تهران و از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب مهم‌ترین چالش انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی را تاثیرپذیری آن از پیامد‌های ناشی از اتفاقات روز‌های اخیر در حوزه سیاسی کشور می‌داند که به نوعی باعث کاهش انگیزه در ثبت نام کاندیدا‌ها و همچنین تمایل مردم به آن شده است.

رسولی ، درباره شرایط این روز‌های انتخابات می‌گوید: با توجه به شرایط سرد سیاسی این روز‌های کشور، اگر وضعیت به همین شکل ادامه پیدا بکند، در انتخابات پیش رو هر دو جناح سیاسی کشور ضرر خواهند کرد؛ لذا اقدامی ضروری و امیدبخش از سوی بزرگان کشور در این روز‌ها احساس می‌شود.

این عضو شورای شهر تهران، با اشاره به چالش‌های پیش روی این انتخابات، می‌افزاید: مهم‌ترین چالشی که هم‌زمان با شروع ثبت نام انتخابات مجلس یازدهم با آن مواجه هستیم، تاثیر پیامد‌های ناشی از اتفاقات ناگوار روز‌های اخیر در حوزه سیاسی کشور است.

از ابتدای انقلاب تاکنون به یاد ندارم در آستانه انتخابات مهمی، چون مجلس شورای اسلامی که هیچ مرجعی در هیچ جای حاکمیت اجازه انحلال آن را ندارد، با این حد از فضای یخ‌زده سیاسی و انتخاباتی روبه‌رو باشیم.

عضو هیئت مدیره بنیاد امید ایرانیان در این باره ادامه می‌دهد: آنچه که به عنوان مهم‌ترین چالش به ویژه در شهر‌های بزرگ با آن مواجه هستیم، پایین بودن میزان انگیزه فعالان انتخاباتی در بین انتخاب شوندگان، انتخاب کنندگان، ستاد‌های انتخاباتی، احزاب، گروه‌ها و شخصیت‌های سیاسی است. البته امیدوار هستم که به فوریت و طی روز‌های پیش رو توسط بزرگان کشور پیام امیدبخش و گرماآفرینی به این عرصه اجتماعی و انتخاباتی دمیده بشود تا از آثار و پیامد‌های ناشی از حوادث اخیر کاسته شود. در آن صورت شاید ما بتوانیم همانند همه انتخابات قبلی از یک حد قابل قبولی از مشارکت عمومی در انتخابات برخوردار باشیم. در غیر این صورت به نظر من اگر در سطح کلان چاره‌جویی نشود و این عامل سردی فضا و کم اقبالی مردم نسبت به حوزه سیاست به‌ویژه امر انتخابات کماکان باقی بماند، ادامه آن نه تنها به نفع دو جریان سیاسی کشور نیست، بلکه با مصالح نظام که تحقق اصل جمهوریت را عمدتا در انتخابات این چنینی می‌یابد، در تعارض و منافات جدی است. رسولی در پاسخ به این سوال که با توجه به وضعیت خاص فعلی فضای سیاسی کشور، میزان مشارکت در انتخابات را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ می‌گوید: به هر صورت شرایط انتخابات مجلس با انتخابات ریاست جمهوری از جهات مختلف از جمله رفتارشناسی رای‌دهندگان تفاوت‌هایی دارد. در انتخابات مجلس شورای اسلامی بیش از ۱۷۰ نماینده مجلس از حوزه‌های انتخابیه تک‌نماینده‌ای هستند.

در اینگونه حوزه‌ها، مولفه‌های محلی بیش از متغیر‌های سیاسی ملی گرمابخش رقابت انتخاباتی است در صورتی که در شهر‌های بزرگ، فضای عمومی حاکم بر جامعه به عنوان یک متغیر عمومی، میزان تاثیرگذاری بسیار بالایی در برگزاری انتخابات با نشاط و ایجاد مشارکت بالا دارد. البته باید اشاره کرد که در حال حاضر، دستیابی به این وضعیت در فضای کنونی جامعه با چالش‌ها و موانع بسیاری مواجه است که نیازمند یک چاره‌جویی ساختاری است.

این عضو هیات مدیره بنیاد باران درباره دلایل استقبال پایین ثبت نام کنندگان در روز اول ثبت‌نام درانتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، می‌گوید: با توجه به تجربه‌ای که در سطوح مختلف مدیریتی وزارت کشور در انتخابات داشته‌ام، باید بگویم که تعداد ثبت‌نام کنندگان در روز‌های اول به تنهایی ملاکی برای ارزیابی اصلی نیست. چرا که معمولا داوطلبان بر اساس عادتی که همواره وجود داشته است، در روز‌های میانی و نیز بیشتر در روز‌های پایانی، برای ثبت نام مراجعه می‌کنند، اما با این وجود همانطور که گفتم فضای سرد فعلی بسیار نیازمند به دریافت بذر گرمابخش امید است.

رسولی درباره آثار سیاسی تداوم چنین وضعیتی می‌افزاید: با فرض تداوم این وضعیت که می‌توان آن را بدترین وضعیت موجود دانست، مشروعیت نظام در راس سایر مباحث سیاسی بیشترین لطمه را خواهد خورد. در مرحله بعد نیز هر دو جناح اصلاح‌طلب و اصول‌گرا از عدم اقبال اکثریت مردم به شرط تداوم این وضعیت، به یک اندازه صدمه خواهند دید.

حسن رسولی در پاسخ به این سوال که تا چه حد می‌توان اصول‌گرایان را پیروز انتخابات مجلس یازدهم دانست؟ می‌گوید: رویداد‌های اخیر در حوزه اجتماعی، سیاسی و امنیتی کشور باعث شده است که تحلیل اوضاع سیاسی و انتخاباتی آینده بر اساس مدل‌های پیشینی فاقد اعتبار و دقت لازم باشد. در جریان ناآرامی‌های اخیر، بر اساس مشاهدات و اطلاعاتی که دریافت کرده‌ام، هیچ کدام از جریانات سیاسی موثر و فعال نبودند. در حقیقت نارضایتی معیشتی طبقات کم درآمد علت اصلی این وقایع بود و، چون این ناآرامی‌ها ریشه‌هایی اجتماعی دارند به نظر می‌رسد که سهم عدم برخورداری از این فضای نامطلوب برای هر دو جریان سیاسی یکسان باشد و بنابراین تحلیل جناحی در فضای فعلی با اشتباهاتی جدی همراه خواهد بود.

 

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه همدلی، تاریخ انتشار: 12 آذر 1398، کدخبر: 68117 ، www.hamdelidaily.ir