شعار سال: محمدجواد ظریف: تهران همچنان لنگر صلح و امنیت و محور توسعه منطقهای خواهد ماند حامد کرزی: امریکا در افغانستان است، اما مردم ما روزانه کشته میشوند یوسف بنعلوی: شهادت سردار سلیمانی مصیبت بزرگی است
تهران روز گذشته درست در بحرانیترین روزهای منطقهای و البته بینالمللی میزبان مقامهایی از کشورهای منطقه و فرامنطقه بود. در حالی که برنامهریزیها برای مجمع عمومی تهران از پیش از حمله تروریستی ایالات متحده امریکا به دو خودروی حامل سپهبد شهید قاسم سلیمانی و تعدادی از فرماندهان ارشد جریان حشدالشعبی صورت گرفته بود، اما همزمانی برگزاری این مجمع با شهادت سردار سلیمانی و همزمان طرح بحثهایی در منطقه به خصوص در میان افکار عمومی عراق برای خارج شدن نیروهای نظامی امریکا از این کشور عملا بر تمامی مباحث طرح شده در این مجمع سایه انداخت. مهمانان این نشست همگی برای رسیدن به سالنهای برگزاری جلسه عمومی و پنلهای بسته از سالنی عبور کردند که در گوشه و کنار آن تصاویر سپهبد شهید قاسم سلیمانی به چشم میخورد و وزارت خارجه در ابتکاری به یاد برگزاری جلسات هفتگی وزیر خارجه با سردار شهید در این ساختمان نام این ورودی را به نام سردار قاسم سلیمانی تغییر داد. در بخش نخست و افتتاحیه این مجمع، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان، یوسف بن علوی وزیر خارجه عمان و حامد کرزی، رییسجمهور پیشین افغانستان به ایراد سخنرانی و بیان اظهارنظرهایشان پیرامون نیاز منطقه غرب آسیا به مکانیسم منطقهای برای حل و فصل مشکلات و رهایی از هژمونی گفتمانی امریکا پرداختند.
ظریف: امریکا صلحسازترین ژنرال را ترور کرد
محمدجواد ظریف سخنرانی خود را با گرامیداشت یاد سپهبد شهید قاسم سلیمانی آغاز کرد و گفت: امروز در حالی در میان شما هستم که به واسطه جنایت و تروریسم دولتی ایالات متحده امریکا یکی از دوستان شجاع، باتدبیر، خردورز و آرمانخواهم، سپهبد شهید قاسم سلیمانی عزیز را از دست دادهام. بزرگمردی که عمری مجاهدت کرد تا همه ما در دنیایی بهتر و امنتر زندگی کنیم، امروز به دست شقیترین آحاد بشر به ملکوت اعلی پر کشیده است. مردم ایران و تمامی استقلالطلبان و استعمارستیزان منطقه، سوگوار این ضایعه سترگ هستند. امریکا با ترور یکی از مقامات ارشد نظامی ایران، باب روشهایی را باز کرده است که دیر یا زود گریبان خودش را از شرق تا غرب عالم خواهد گرفت. امریکا بار دیگر به همگان ثابت کرد که هیچ تعهد و احترامی به قواعد و قوانین آمره بینالمللی ندارد. این همان رویکرد روانپریشانه و ضدحقوق بینالملل است که وقیحانه تهدید به حمله به میراث فرهنگی ایران که میراث مشترک تمدن و فرهنگ بشری است، میکند.
وزیر خارجه با بیان اینکه سپهبد شهید قاسم سلیمانی «ندای» استقلالطلبی منطقهای بود، افزود: آنچه در آغازین ساعات روز جمعه ۱۳ دیماه اتفاق افتاد، نهتنها حمله به حاکمیت ملی عراق و ترور وحشیانه و بزدلانه سردار سرافراز ایران بود، بلکه هدف قرار دادن یکی از ارکان «تامینکننده امنیت» در داخل این جغرافیای دستخوش توطئههای گوناگون، از القاعده گرفته تا داعش و جبههالنصره بود. گروهکهایی که دستپرورده ایالات متحده امریکا و مستخدمین منطقهایاش هستند و بزرگترین دشمن خود را سردارانی، چون قاسم سلیمانی میدانند. جای تعجب نیست که رییسجمهور بیادب و گستاخ امریکا با ارتکاب خطایی راهبردی برخاسته از حماقت و تکبر، بزرگترین فاتح نبرد علیه تروریسم و افراطگرایی و «صلحسازترین ژنرال» منطقه در چند دهه اخیر را ترور میکند و البته این بار قمار بزرگی کرده است و بداند وعده الهی تخلفناپذیر است که حق پیروز است.
ظریف با بیان اینکه یکی از مهمترین مشکلاتی که منطقه پیرامونی ما گرفتار آن است برداشتهای غلط است، گفت: امریکا برای چندمین بار نشان داد که چگونه میتواند با سوءمحاسبات و برداشتهای غلط از اوضاع داخلی ایران و منطقه، گامهای خطرناکی را در ناامن کردن جهان و البته کشور خود بردارد. عمق، حزن و اندوه ملل منطقه و جهان اسلام و به ویژه تشییع مردمی و بیسابقهای که ملتهای ایران و عراق از پیکرهای مطهر سردار شهید سلیمانی و همرزمان جاودانهاش از جمله شهید ابومهدی المهندس انجام دادند، مهمترین نشانه خطای عمیق برداشتها و محاسبات واشنگتن نسبت به ایران و منطقه است. تنها به این آمار توجه کنید که هزینه سیاست خارجی ایالات متحده در منطقه غرب آسیا در دوران رییسجمهور فعلی امریکا با افزایش یک تریلیون دلاری به ۸ تریلیون دلار رسیده است. این جدا از خونها و جانهای معصوم بیشماری است که با این سوءمحاسبات ریخته و از دست رفتهاند. متاسفانه امروز با بزرگترین دروغ تاریخی روبهرو هستیم که ایالات متحده امریکا با این همه کشتار و خونریزی به دنبال خیر و صلاح جمعی و صلح و امنیت در جهان و منطقه است. منطقه ما به دلیل تجاوزهای بیپایان امریکا و درگیریهای چند سال اخیر دچار وضعیت جنگ بیپایان، افراطیگری و خشونت شده است. به دلیل نگرش و رفتار ایالات متحده امریکا و دنبالهروهای آن - جنگ که به عنوان یک استثنا در روابط بینالملل شناخته شده - متاسفانه به یک هنجار و قاعده در منطقه تبدیل شده است. این حلقه معیوبی است که باید توسط کنشگران منطقه و تمامی آنهایی که متعهد به صلح و آرامش هستند، شکسته شود.
وزیر خارجه با اشاره به مسیر غلطی که برخی متحدان و همفکران منطقهای آنها در خرید مشروعیت و امنیت از خارج در پیشگرفتهاند، گفت: تأسفبارتر آنکه این شکاف و نبردهای در جریان منطقهای، فضای تنفس را برای نیروهای شر در داخل و خارج منطقه فراهم آورده است که با سوءاستفاده از این شرایط و از طریق برساختن تهدیدهای جعلی و ناامنسازیهای مصنوعی به گسترش حضور نامشروع و غیرقانونی نظامی خود در منطقه بپردازند که مهمترین بروز آن در درد و رنج بیپایانی است که ملتهای مظلوم منطقه از افغانستان تا عراق و سوریه و یمن و لیبی تحمل میکنند. وجه دیگر این سیاستهای مخرب و آتشافروزانه، فروش صدها میلیارد دلار سلاحهای ویرانگر به منطقه است که معادل یک چهارم کل فروش سلاح در جهان است.
ظریف با بیان اینکه اگر چه راهحل بحرانهای کنونی به ظاهر دور به نظر میرسد، اما در واقع «نزدیک و در دسترس» است، گفت: برای اینکه این «دور» را «نزدیک» کنیم علاوه بر اراده سیاسی و تجمیع تواناییهای منطقهای، نیازمند یک تغییر پارادایمی هستیم؛ تغییری که علاوه بر شجاعت، یک تلاش دسته جمعی را لازم دارد. پارادایمی که امروز بر منطقه ما تحمیل شده و دانسته یا ندانسته، توسط برخی در منطقه بازتولید میشود، بر این اصل قرار گرفته است که سلاح امریکایی و جنگ، امنیت میآورد. به باور من آنچه در پهنه جغرافیایی غرب آسیا و خلیج فارس امنیت آورده و صلح پایدار تولید میکند، ارتقای همبستگی درون منطقهای، تفاهم مشترک و روابط مبتنی بر همکاری است. سنگ بنای هر حرکت معناداری در این منطقه از فهم متقابل آغاز میشود و مفاهمه نیز نیازمند گفتگو است. آنچه امروز منطقه بیش از هر زمان دیگری به آن نیازمند است یک گفتوگوی فراگیر و جامع درونمنطقهای است. این بنای طرحی است که ایران سالها در چارچوب سازمان ملل متحد به دنبال آن بوده است. طرحی که امروز با ابتکار رییسجمهوری محترم ایران به عنوان پویش صلح هرمز شناخته میشود.
رییس دستگاه دیپلماسی با اشاره به اینکه اخراج امریکا از منطقه غرب آسیا، سرنوشت محتوم استفاده افسارگسیخته واشنگتن از ابزارهای جنگ، تحریم و ترور است، خاطرنشان کرد: امریکا جواب قاطع و حتمی گستاخی خود را در زمان و مکانی که حداکثر درد را احساس کند، خواهد گرفت، اما مایلم به عنوان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران این پیام را به منطقه ارسال کنم که تهران همچنان لنگر صلح و امنیت و محور توسعه منطقهای خواهد ماند. ایران راهحلگراست و تمامی کشورهای منطقه باید محور راهحل در پروندههای متعدد منطقهای باشند. در این مسیر همراهی همه همسایگان و گامهای روشن از سوی همگان ضروری است. امنیت با سنگاندازی در حریم همسایه حاصل نمیشود. باور ما، امنیت برای همه است. این نقطه مهمی در تاریخ منطقه و جهان است تا ما کشورهای پیرامون تنگه هرمز با کنار گذاشتن پارادایم حذف و دشمنتراشی بر اساس توهم خرید امنیت و توسعه از خارج - که حاصلی جز جنگ و نابسامانی برای منطقه ما و جهان نداشته است - و با پذیرش پارادایم فراگیری و همافزایی منطقهای- که تنها روش واقع بینانه خروج از تسلسل بحرانی کنونی است- به سوی آیندهای سعادتمند و شکوفا با چشماندازی روشن برای نسلهای آتی برویم و این تحقق بزرگترین آرزوی برادر شهیدم سردار قاسم سلیمانی است.
کرزی: به تجربه میگویم حضور امریکا امنیت نمیآورد
در ادامه این مجمع، حامد کرزی، رییسجمهور پیشین افغانستان با ابراز تاسف از شهادت سردار قاسم سلیمانی به ملت و دولت ایران تسلیت گفته و خاطرنشان کرد: ایران و افغانستان دو کشور نزدیک به یکدیگر هستند. زبان، تاریخ، فرهنگ و هنر این کشورها نزدیک و مشترک است. امروز در حالی به تهران سفر میکنیم که اتفاق ناخوشایندی رخ داده است. ملت افغانستان در تأثر ملت ایران احساس همدردی میکند، چون ما مردم افغانستان چنین دردی را سالها است احساس میکنیم و این همدردی از قلب و احساس ماست. امنیت در منطقه ایجاد نمیشود مگر آنکه خود ما با یکدیگر همکاری کنیم. نجات، ثبات و امنیت و ترقی ما در تفاهم و همکاری و شراکت ما نهفته است. امیدواریم با تمام مشکلات و تجربیات به ویژه تجربه تلخ چند روز قبل، امریکا راه معقول را در پیش بگیرد، هم برگشت مناسبات دوستانه با ایران و هم برگشت به تعهداتشان در کشورهای منطقه مانند افغانستان و برجام. به گزارش ایلنا، کرزی خطاب به اروپا تصریح کرد: امیدواریم اروپاییها در شراکت با روسیه و چین اقدامات موثرتر و محکمتری بردارند و از حق دفاع کنند و کوشش کنند امریکا به برجام برگردد و راه صلح و تفاهم را در پیش بگیرد. وی با بیان اینکه افغانستان با ابتکار روسیه نشست مهمی درباره صلح برگزار کرد، خاطرنشان کرد: امریکا هم برنامهای درباره صلح دارد ولی امیدواریم امریکا صمیمت و راستگویی خود را از طریق همکاری راستین با مردم افغانستان و کشورهای منطقه مانند روسیه، پاکستان و چین و... نشان دهد. آرزوی ما صلح و ثبات در منطقه به ویژه افغانستان و ایران است.
کرزی در پاسخ به این سوال که چگونه میتوان گفتوگوی درونمنطقهای را عمیق کرد؟ گفت: سال ۲۰۰۱ بعد از حمله تروریستی به ساختمانهای بلند نیویورک، امریکا به افغانستان حمله کرد که مورد تایید سازمان ملل متحد و کنفرانس بن قرار گرفت. در آن اجلاس بزرگ که افغانها هم حضور داشتند، کشورها اجماع داشتند. کشورهایی که با امریکا درباره مبارزه با تروریسم و صلح و ثبات اختلاف داشتند هم با امریکا همکاری کردند.
او با بیان اینکه ایران کشور مهم در منطقه است و با امریکا اختلاف زیاد داشت ولی در آن اجلاس حاضر شد و با کشورهای بزرگ برای استقرار صلح و ثبات در منطقه کوشید، اظهار داشت: نتیجه آن، ایجاد دولتی است که من رییسجمهور آن شدم و آغاز زندگی جدید و تدوین قانون اساسی شد، اما دیدیم که بهرغم همکاری عالی ایران، روسیه، چین و کشورهای دیگر از جانب امریکا با الفاظ نادرستی حمله شد ولی ایران همکاری خود را با افغانستان ادامه داد. با وجود حضور امریکا در افغانستان، ایران در سالهای گذشته با افغانستان روابط بسیار حسنهای داشته است. در بازسازی آن مشارکت داشته، همکاری اقتصادی داشته و مهاجران افغان را پذیرفته است. اگر ما همکاری کنیم و مسائلمان را با هم بررسی کنیم، شکی نیست که میتوان صلح و ثبات را ایجاد کرد. حامد کرزی در ادامه این نشست گفت: پس از ورود ایالات متحده به افغانستان هم همکاری منطقه و جهانی شکست و هم حضور امریکا برای صلح افغانستان آن چیزی نبود که ما به آن چشم دوخته بودیم. ١٨ سال این جنگ ادامه دارد در حالی که ناتو و امریکا در افغانستان حضور داشتند و هر روز مردم ما کشته میشدند و حاکمیت ملی ما زیر پا گذاشته میشد. ما به نتیجه رسیدیم که امنیت از خارج نمیآید و خودمان باید امنیت را تامین کنیم.
بنعلوی: امریکا در تماس با ما به دنبال کاهش تنش است
یوسف بنعلوی، وزیر امور خارجه سلطاننشین عمان نیز در افتتاحیه کنفرانس «مجمع گفتوگوی تهران» با بیان اینکه ابتدا به برادر عزیزم وزیر محمدجواد ظریف به مناسبت شهادت سردار قاسم سلیمانی تسلیت عرض میکنم، گفت: ما اکنون در مصیبت بزرگی هستیم که همه را تحت تاثیر قرار داده است؛ سردار سلیمانی خدمات زیادی داشت و از خداوند میخواهیم او را گرامی بدارد و همچنین همه شهدا را رحمت کند. خوشحال هستم که در این تلاش مشترک «مجمع گفتوگوی تهران» به منظور تحقق امنیت و صلح در منطقه شرکت میکنم و مطمئن هستم ایران در راستای امنیت گام برمیدارد و دائما این تلاشها را انجام داده و ما در پادشاهی عمان با این کشور شریک هستیم. این همکاری تاکنون مهمترین اقدامات را محقق کرده است. بنابراین این تلاشی است که تحقق پیدا کرده و اگر حکمت رهبر ایران نبود محقق نمیشد و ما معتقد هستیم که این تلاش و این حکمت همچنان ادامه دارد. آنچه ما با آن روبهرو هستیم در آینده با حکمت و درایت رهبری ایران محقق خواهد شد.
او اظهار داشت: در تماسهایی که امریکاییها دائما با ما دارند و به دنبال کاهش تنش هستند همه ما دوشادوش تلاش خواهیم کرد که به این منطقه برای برپایی ثبات حقیقی کمک کنیم. او با بیان اینکه شکی نیست که واقعیت آشکار این است که ما باید از امکاناتی که داریم برای آشنایی با مشکلاتمان استفاده کنیم، مشکلات ما در کشورهایمان نگرانکننده است، افزود: پس اول باید مشکلات را بشناسیم و ما این مشکلات و دلایل آن را درک میکنیم که ناشی از اتفاقات یک قرن گذشته و بعد از جنگ جهانی دوم است و سختترین مشکل ما مردم فلسطین هستند. او ادامه داد: اسراییل با مصوبه سازمان ملل تشکیل شده و ما امروز یادآور میشویم که تشکیل کشور فلسطین یک ضرورت اساسی است که در غیر این صورت مشکلات ما ناشی از تروریسم انجام نخواهد پذیرفت. ما همه در این منطقه هستیم و مشخص است که چه کسی میتواند خودش را حفظ کند یا نکند. امریکا و کشورهای دیگر غربی با توجه به منافع ما حضور دارند و همه ما میدانیم که وجود غرب در منطقه ما به سالها پیش برمیگردد و دلیل آن هم استعمار بوده که دیگر پایان پذیرفته است، اما آنها همچنان به دلیل منافعی که در آبهای منطقه ما وجود دارد، حضور دارند.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه اعتماد، تاریخ انتشار: 18 دی 1398، کدخبر: 140585 ، www.etemadnewspaper.ir