* مخالفان پر تعداد، مخالفت‌های بی تأثیر

طرح استفساریه مجلس در مجموع شامل دو ماده می‌شود. در ماده اول آن با توجه به مفاد تبصره (3) ماده (52) قانون انتخابات مجلس تأکید شده که شورای نگهبان نمی‌تواند بعد از رأی سالم مردم به یک نامزد انتخاباتی صلاحیت وی را رد کند. ماده دوم این استفساریه نیز ناظر به ماده (73) قانون انتخابات مجلس است که تأکید دارد نمی‌توان آرای برخی از منتخبان را بعد از اعلام صحت انتخابات آن حوزه ابطال کرد. در جلسه علنی دیروز تمام مخالفت‌ها با تصویب این استفساریه از جانب نمایندگان مخالف و منتقد دولت مطرح شد. اسدالله عباسی به عنوان اولین مخالف طرح معتقد بود که «طرح استفساریه قانون انتخابات مجلس دخالت در حریم وظایف شورای نگهبان است.» حسینعلی حاجی دلیگانی هم به عنوان دومین مخالف استدلال کرد: «نظارت استصوابی شورای نگهبان باید باقی بماند.» اما در ادامه برخی دیگر از چهره‌های این جریان در قالب تذکر و اخطار قانون اساسی به بیان دیدگاه‌های خود پرداختند. از جمله علیرضا سلیمی که معتقد به «عدم تطبیق طرح استفساریه قانون انتخابات مجلس با قانون اساسی» بود و اخطار او توسط علی لاریجانی، رئیس مجلس رد شد. محمد جواد ابطحی، از نمایندگان جبهه پایداری نیز اخطار داد که «طرح استفساریه ماده ۷۳ قانون انتخابات قانون نویسی جدید است.» در نهایت هم محسن کوهکن تاکید می‌کرد بر اساس این استفساریه «تسری دادن تخلف یک فرد به سایر منتخبان تفسیر درستی نیست». در مقابل تمام این چهره‌ها تنها علی مطهری بود که در قامت طراح این استفساریه به دفاع از آن پرداخت و تاکید کرد: «اسناد واصله جدید در خصوص منتخبان مردم بعد از اعلام نتیجه انتخابات در مجلس بررسی شود».

* امید به شورای نگهبان، توسل به مجمع تشخیص

با این استفساریه موضوع ابطال آرای مینو خالقی بعد از گذشت 5 ماه، نه تنها باز هم به سرخط خبرهای سیاسی باز می‌گردد بلکه به احتمال زیاد تا چند وقتی در همین جایگاه باقی خواهد ماند. تا اینجای کار امضای نهایی مجلس برای تأیید این طرح قطعی به نظر می‌رسد اما پیچ دوم مصوبه بهارستان در شورای نگهبان خواهد بود؛ جایی که استفساریه درست ناظر به تصمیم آنها و در مخالفت با آن در مجلس طرح شده است. برخی اعضای شورای نگهبان هنوز هم مصرانه بر صحت تصمیمی که برای منتخب سوم مردم اصفهان گرفتند، تاکید دارند.
اگر مبنا برای ارزیابی احتمال تأیید استفساریه توسط شورای نگهبان همین اظهارات باشند، احتمال رد آن بسیار بالاتر از تصویبش خواهد بود. اما علی مطهری دیروز سخنانی را مطرح کرده که تصویر دیگری از موضع شورای نگهبان نشان می‌دهد: «قطعاً احتمال این‌که شورای نگهبان با این طرح استفساریه موافقت کند، وجود دارد،‌ چراکه تا جایی که بنده اطلاع دارم و در صحبت‌های خصوصی با اعضای شورای نگهبان مطرح شده، بسیاری از اعضای این شورا با نظر ما -درباره نادرستی ردصلاحیت خانم خالقی پس از انتخابات- موافقت دارند و تنها آیت‌الله جنتی بر مخالفت با این نظر تاکید دارند.» غلامعلی جعفرزاده هم در گفت و گو با «ایران» مشابه همین سخن را مطرح کرده و می‌گوید: «برای ما امیدواری‌های زیادی وجود دارد که در رایزنی با شورای نگهبان این طرح را تصویب کنیم، چرا که استفساریه در راستای دفاع از شانیت رأی مردم و مجلس است.» اما همزمان با رایزنی با شورای نگهبان، موافقان این استفساریه چشم امید به جای دیگری هم بسته‌اند؛ مجمع تشخیص مصلحت نظام. در صورت رد استفساریه در شورای نگهبان، این مجمع خواهد بود که می‌تواند مهر تأیید خود را پای مصوبه مجلسی‌ها بگذارد. سید محمود صادقی که بر خلاف مطهری و جعفرزاده معتقد است شورای نگهبان در نهایت استفساریه را رد خواهد کرد، به «ایران» می‌گوید: «بر خلاف شورای نگهبان قطعا این طرح در مجمع تشخیص تأییدیه خود را خواهد گرفت و از این بابت نگرانی نداریم.» همینطور محمدرضا تابش نیز معتقد است: «با وجود نهادی مانند مجمع تشخیص معتقدم راه بن بستی برای این استفساریه وجود ندارد، البته به شرط آنکه فضا پیرامون این طرح جنجالی و سیاسی نشود و به سمت رودررویی نرود که در آن صورت شاید مسائل دیگری پیش بیاید».

* مینو خالقی برمی‌گردد؟

اما هنوز یک سؤال دیگر هم به جز احتمال رد یا تأیید مصوبه توسط شورای نگهبان وجود دارد؛ در صورت تأیید نهایی این استفساریه آیا پای مینو خالقی به مجلس دهم خواهد رسید یا خیر؟ این موضوعی است که حتی در میان موافقان استفساریه هم نظر واحدی درباره آن وجود ندارد.

دیروز علی مطهری در همین رابطه گفته است: «در صورت تصویب و تأیید نهایی و ابلاغ این طرح، قاعدتاً وزارت کشور اعتبارنامه خانم خالقی را به مجلس خواهد فرستاد و موضوع بازگشت ایشان در مجلس بررسی می‌شود و امکان این‌که خانم خالقی حتی زودتر از برگزاری انتخابات میاندوره‌ای، وارد مجلس شوند ، وجود دارد. » اما در مقابل الیاس حضرتی در گفت و گو با تابناک استدلال کرده است: «موضوع استفساریه شامل حال مینو خالقی نخواهد شد.» او بازگشت ماده دوم استفساریه به کمیسیون شوراها که ناظر به وضعیت مینو خالقی بود را عامل این ارزیابی خود می‌داند.

با این حال محمود صادقی، از نمایندگان حقوقدان مجلس دهم در همین رابطه می‌گوید: «اگر ماده دوم این طرح برگشته و تصویب شود قطعا اولین اثر آن باید ارسال اعتبارنامه خانم خالقی به مجلس باشد، چرا که اساساً استفساریه مربوط به مواردی است که عطف به ماسبق نیز می‌شوند و هدف آن از بین بردن یک ابهام قانونی است.» با این ترتیب باز شدن مسیر بازگشت مینو خالقی به مجلس در صورت وقوع تمام احتمالات مورد نظر موافقان طرح استفساریه قانون انتخابات، خود شروع ماجرایی جدید در بهارستان خواهد بود.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه ایران، صفحه 2 ، تاریخ انتشار: پنجشنبه 28 مرداد 1395، شماره: 6289 .