شعار سال: مشروح گفتوگو در ادامه از نظر شما میگذرد.
خانم مافی شما به عنوان عضو زن مجلس دهم، عملکرد مجلس بهویژه عملکرد زنان مجلس را در رابطه با طرح و مصوبات مربوط به حوزه زنان چگونه بررسی میکنید؟
در مورد زنان و فعالیت نمایندگان زن در مجلس دهم باید عرض کنم ما زمانی که وارد مجلس شدیم برنامه ششم توسعه را تقدیم کردیم. در این خصوص سعی و تلاش ما بر این بود که موادی را که ویژه زنان و خانواده باشد مورد اهمیت قراردهیم. در نتیجه دو ماده 101 و 102 به حوزه خانواده در برنامه ششم اختصاص پیدا کرد و در بخشهای مختلف هم ما تلاشهای خود را ادامه دادیم. مثلا در ماده 2 برنامه ششم توسعه به مسائل محوری درمورد توانمندسازی محرومان و فقرا با اولویت زنان سرپرست خانوار تکیه کردیم و دولت را موظف کردیم پروژههای مرتبط با این برنامهها و همچنین مصوبات ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی را در این حوزهها در بودجه سالانه خود اعمال کند.
در بند دیگر همین ماده (ماده 2 برنامه ششم) به موضوع زنان سرپرست خانوار اشاره کردیم و بر این اساس موضوعات خاص کلان فرابخشی در مورد بهبود محیط کسبوکار، اشتغال، فضای مجازی، تامین منابع مالی برای اقتصاد کشور، نظام عادلانه پرداخت، رفع تبعیض، توانمندسازی محرومان، با اولویت زنان سرپرست خانوار را در قانون برنامه ششم قرار دادیم تا مجریان موظف باشند که آن را اجرا کنند.
در بحث پیشگیری و کاهش آسیبهای اجتماعی، در بخش 15 قانون برنامه که در قسمتهایی از آن به مسئله آسیبهای اجتماعی اشاره دارد، طبق ماده 78 برنامه، دولت را مکلف کردیم که در راستای تحقق عدالت اجتماعی و حمایت از اقشار آسیبپذیر در پوششهای امدادی، حمایتی و بیمهای موظف به طراحی و اجرای برنامههای لازم برای کمک به این اقشار باشد و گزارش پیشرفت کار را هر شش ماه یکبار به مجلس ارائه دهد.
علاوه بر این دولت موظف شد طرح جامع کنترل و کاهش آسیبهای اجتماعی را بر اساس ماده 80 برنامه توسعه ششم بر اساس قوانین مربوطه و مصوب شورای اجتماعی به منظور پیشگیری و کاهش آسیبهای اجتماعی در نظر بگیرد، البته با اولویت اعتیاد، طلاق، حاشیهنشینی، کودکان کار و مفاسد اخلاقی. این طرح باید طوری تهیه شود که در انتهایِ سالِ برنامه 25درصد آسیبهای اجتماعی نسبت به سال اول برنامه کاهش پیدا کرده باشد.
در حوزه ساماندهی کودکان کار قوانین روشنی را در متن قانون برنامه ششم آوردیم و توجه دادیم که دولت مکلف به انجام آنها است. در مورد سلامت و نشاط و شادابی زنان در بخش هفدهم قانون برنامه با عنوان فرهنگ، هنر، ورزش رویکردهای خوبی داشتیم. در ماده 94 همین بخش دولت را مکلف کردیم 27/0درصد از کل 9درصد مالیات بر ارزش افزوده را که رقم خوبی هم میشود، برای توسعه ورزش مدارس، ورزش همگانی، فدراسیونهای بینالمللی، ورزشهای زورخانهای و روستایی و عشایری و ورزش بانوان به طور خاص مورد توجه قرار دهد.
زنان مجلس دهم در بحث اصلاح قانون انتخابات طرحی را برای افزایش کرسیهای زنان در مجلس مطرح کردند، چه شد که آن طرح رای نیاورد؟
اتفاقا این طرح را خودم مطرح کردم، من یک طرحی را آماده کردم و خانمهای نماینده هم از آن حمایت کردند و در مجلس مطرح کردیم به این صورت که برای بالا رفتن تعداد زنان در مجلس نیاز به ارائه طرحی بود. من وقتی مجالس دنیا را بررسی کردم، چه مجالسی که در حاشیه کشور ما یا همسایه ما هستند، چه مجالسی که در اروپا و آمریکا وجود دارد، متاسفانه مشاهده کردم که به طور میانگین در کل مجالس دنیا میزان تعداد زنان به عنوان نماینده 24درصد مجالس هست، درصورتی که الان در مجلس دهم نسبت نمایندگان زن به مرد 6درصد کل مجلس است و این اعداد و ارقام از اختلاف زیادی با عدد میانگین جهانی خبر میدهد. برای این که این فاصله را برطرف کنیم آمدیم سراغ قانونگذاری، بنابراین طرحی را آماده کردم به این شکل که در زمان انتخابات گروههای سیاسی، احزاب و ائتلافهای سیاسی که برای انتخابات تشکیل میشوند باید یکششم از نفرات فهرستهای خود را که برای انتخابات معرفی میکنند، به زنان بدهند.
شما فرض کنید اگر شهری 6 نماینده داشت حتما باید یک زن در میان آنها میبود. ما هم در آن طرح سعی کردیم چندان تندروی نداشته باشیم و با مردان مجلس هم لابی کردیم، خیلی از آقایان گفتند که ما رای میدهیم، اما در ادامه بعضی رای دادند و بعضی هم رای ندادند. یعنی با اختلاف حدود بیست رای متاسفانه این طرح رای نیاورد.
آیا رأی نیاوردن این طرح را -که به دلیل عدم همکاری نمایندههای مرد مجلس بود- پیگیری کردید؟ فکر میکنید چرا نمایندگان مرد مجلس به این طرح رای ندادند؟
بسیاری از نمایندگان مرد مجلس در مواجهه با این طرح میخندیدند وشوخی میکردند. آنها احساس میکردند اگر این طرح را تصویب کنند یک کرسی بهطور کلی از دستشان خارج میشود. به نظرم رقابتهای انتخاباتی تاثیر گذاشت و ما تقریبا 80 رای آوردیم، یعنی 17زن و 63 مرد از مجلس به این طرح رای دادند به واقع چنین طرحی که لازم بود تصویب نشد. وقتی من مقایسه میکنم با کشور عراق که در همسایگی ما قرار دارد و ما در بسیاری از موارد از فرهنگ گرفته تا آداب و رسوم و دین با عراق اشتراکات زیادی داریم میبینم که عقب هستیم. مجلس عراق 80 زن دارد، و این خیلی قابل تامل هست که ما در ایران بعد از این همه تلاش تعداد نمایندگانمان رسیده به 17نماینده زن برای مجلس.
در خصوص طرح تابعیت فرزندان زنان ایرانی توضیح دهید، چرا طرحی که تصویب شده هنوز ابلاغ نمیشود؟ شما پیگیری کردید؟
من اتفاقا پیگیر این طرح هم بودم، هم برای رئیس جمهور و هم برای آقای شریعتمداری نامه نوشتم، اتفاقا صبح جمعه (25 بهمن) در جلسه ستاد ملی زن و خانواده که با رئیسجمهور جلسه داشتیم، آقای شریعتمداری هم حضور داشتند و به من گفتند که ما نامه و پیام شما را دیدیم، حتما پیگیری جدی میکنیم که چرا قانون اجرا نمیشود. چراکه این قانون مصوب شده، شورای نگهبان تایید کرده، اما دستگاههایی مانند وزارت امور خارجه یا سازمان ثبت احوال کا را جدی نگرفتند. همه دستگاهها باید مراقب باشند که ما از طریق جایگاه نظارتی پیگیر این طرح هستیم.
این نگرانی وجود دارد که این طرح برای اجرایی شدن کلا ابلاغ نشود؛ شما قبول دارید؟
بالاخره مجلس حواساش هست، ممکن است دستگاههای مجری بسیاری از قوانینی را که ابلاغ میشود، نخواهند اجرا کنند، اما این طوری نخواهد ماند، مجلس در انجام وظایفش جدی است و ماجرا را پیگیری میکند.
در خصوص طرح کودک همسری، چطور شد که این طرح رد شد؟ توضیح میدهید؟
در رابطه با کودک همسری ما طرح را ارائه دادیم و بعد طرح رفت به کمیسیون حقوق و قضایی در آن کمیسیون متاسفانه رای نیاورد و نتوانست مصوبه بگیرد.
در طرح پیشنهادی شما حداقل سن ازدواج برای دخترها 13 سال بود؟
ببینید برای بار اول پیشنهاد حداقل سن 18سال را مطرح کردیم که مورد قبول واقع نشد، بعد ما مجدد تغییر دادیم و آوردیم تا 15سال و مجدد رای نیاورد. اما الان با دولت همکاری کردیم که این طرح بهصورت لایحه از طرف دولت آماده شده و کف سن را برای دخترها 13سال و برای پسرها 15سال در نظر گرفته.
این حداقل سن 13سال تحت هر شرایطی است؟ یعنی اگر سن زیر 13سال باشد اما اجازه ولی باشد، این حداقل سن کنار گذاشته میشود؟
این لایحه طوری طراحی شده که دختر زیر سن 13سال تحت هیچ شرایطی نمیتواند ازدواج کند. لایحه این کار آماده است و من فکر میکنم تصویب هم بگیرد.
در موضوع ورزشهای عمومی برای زنان ما شاهد هستیم مشکلاتی ایجاد میشود مثلا در موضوع دوچرخهسواری موانعی برای زنان ایجاد شده است، در حالی که منع قانونی هم ندارد شما پیگیر این ماجرا هستید؟
ما در حوزه ورزش زنان در چارچوب قوانین و قواعد دینی و داخلی خودمان پیگیر مشکلات هستیم، اما نه قواعدی که از روی تعصب افراد و اشخاص وگروهها باشد، بلکه قواعد روشن شرعی و قانونی. در همین راستا هم بود که پیگیر رفتن زنان به ورزشگاه شدیم و دیدید که تقریبا این امر هم محقق شد با این که مخالفتهای جدی از طرف گروههای تندرو وجود داشت.
اما قبول دارید که اگر یک نهاد بینالمللی مانند فیفا وارد نمیشد مسئله ورود زنان به ورزشگاه همچنان باقی بود؟
البته آن موضوع هم کمک کرد، شاید اگر آنها وارد نمیشدند موضوع به این سرعت انجام نمیشد.
حالا انتظار این است که نمایندههای زن در بحث ورود زنان به ورزشگاه در مسابقات داخلی به طور جدی عمل کنند، چرا این را پیگیری نمیکنید؟
این را ما حتما پیگیری میکنیم اما تمام موضوعات زنان ورزش و دوچرخهسواری نیست، ما یک نگاه متوازن به همه موضوعات زنان داریم، ما اگر در یک موضوع متمرکز شویم موارد دیگر را از دست میدهیم. مثلا اگر همه انرژی را ببریم در حوزه ورزشگاه رفتن و دوچرخهسواری نمیتوانیم به سایر بخشها برسیم و کار جلوه درستی پیدا نمیکند. بنابراین ما در همه موارد سعی میکنیم به شکل متوازن انرژی را صرف کنیم و تلاش کنیم تا در نهایت جمع جبری درستی داشته باشیم.
برای موضوع ازدواج جوانان در مجلس دهم چه اقداماتی انجام دادید؟
موضوع ازدواج جوانان برای ما مهم بود، بانک مرکزی را موظف کردیم از محل پسانداز نظام بانکی تسهیلات قرضالحسنه برای زوجهایی که قصد ازدواج دارند در نظر بگیرد. بنابراین این مبلغ را که قبلا 30میلیون تومان بود به 50میلیون تومان ارتقا دادیم.
حالا که بحث ازدواج مطرح شد، در خصوص مرخصی زنان بعد از زایمان هم توضیح دهید، ببینید خیلی از زنان معتقدند بعد از استفاده از این مرخصی ممکن است کار خود را از دست بدهند، در این رابطه چه اقدامی انجام دادید؟
ما پیگیر حمایتهای قانونی در این رابطه هستیم که کارفرما نمیتواند کارمند خودش را بعد از زایمان اخراج کند. قوانین آن را تقدیم کردیم که زنان بتوانند از این حمایت قانونی برخوردار باشند.
به عنوان پرسش آخر، در مجلس دهم 17زن به عنوان نماینده فعالیت میکردند، پیشبینی شما برای مجلس آینده در این خصوص چطور است؟
بسته به این دارد که شهرستانها چگونه وارد ماجرا شوند و چگونه رای بیاورند. امید داریم که نسبت به تعداد زنان مجلس دهم زنان در مجلس آینده تعداد بیشتری داشته باشند. هر چه تعداد زنان در مجلس از حیث کمی بیشتر باشد شما مطمئن باشید که رسیدگی به امور زنان در مجلس بهتر خواهد شد.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه همدلی، تاریخ انتشار 28 بهمن 98، شماره: 1365