شعارسال: گرچه تعداد جامعه زنان نزدیک به نیمی از جمعیت کشور را تشکیل میدهد، اما تعداد نمایندگان زن در قوه مقننه هیچگاه به ۲۰ نفر هم نرسیده است. تا جایی که زنان در مجلس دهم با کسب هفده کرسی توانستند رکورد حضور در پارلمان را بزنند. با این حال عملکرد فراکسیون زنان همواره در ادوار مختلف بسیار مورد نقد قرار گرفته است تا جاییکه برخی معتقدند فضای مردسالارانه بهارستان اجازه فعالیت لازم و کافی را به زنان نمیدهد.
فاطمه رهبر که سابقه سه دوره نمایندگی مجلس را در کارنامه دارد و این بار هم در لیست شورای ائتلاف نیروهای انقلاب است تا شاید مجددا به صندلیهای سبز پارلمان تکیه بزند، نظر دیگری دارد. او تاکید میکند که فضای مجلس مردسالارانه نیست و نمایندگان و زن و مرد از نظر قانون جایگاه برابری دارند.
این عضو حزب موتلفه در عین حال عملکرد زنانِ مجلس دهم را «بسیار ضعیف» ارزیابی میکند و معتقد است که آنها باید در فرصت باقی مانده گزارش مبسوطی از اینکه در این ۴ سال چه کردند به مردم و افکار عمومی ارائه کنند.
مشروح گفتگوی فاطمه رهبر با خبرآنلاین را در ادامه بخوانید؛
****
* خانم رهبر! مجموعه اصولگرایی و شورای ائتلاف از ابتدا یکی از شعارهای خود را بر مبنای حضور زنان و جوانان در لیست نهایی بنا کرد، باتوجه به این موضوع فکر میکنید چه انتظاری از زنان حاضر در این لیست در افکار عمومی وجود دارد؟طبیعتا در هر دوره از انتخابات تعدادی از زنان و جوانان وارد مجلس میشوند و جای خوشبختی است که با توجه به فرمایش مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم و توجه ویژه ایشان به موضوع جوانان، شورای ائتلاف نیروهای انقلاب نیز به این موضوع توجه کرده و از تعدادی از نیروهای جوان با تحصیلات و تخصصهای متنوع با توجه به کمیسیونهای مجلس بهره برده است.
انتظارات زنان جامعه در مجلس دهم محقق نشده استدر این لیست شش خانم هم حضور دارند متشکل از ۴ نفر جوان و دو نفر از افراد با تجربه که قبلا سابقه حضور در مجلس را داشتند که بتوانند انتقال اطلاعات داشته باشند. انتظارات جامعه هم به حق است؛ اکنون زنان انتظار دارند با توجه به مشکلاتی که وجود دارد کارها و اقدامات مناسبی از سوی نمایندگان در مجلس بعدی انجام بگیرد. انتظاراتی از قبل بوده که به ویژه در دوره دهم محقق نشد. ما برنامه ریزیهای خوبی داریم و امیدوارم من به عنوان کسی که قبلا در فراکسیون زنان مجلس و فراکسیون خانواده مجلس در ادوار گذشته حضور داشتم به همراه دو نفر دیگر با تحصیلات عالیه و تجربه در همین زمینه بتوانیم با سه بانوی دیگر در رابطه با بحث زنان انتظارات را پاسخ دهیم.
* فکر میکنید در دوره دهم مجلس تا چه حد مطالبات زنان پاسخ داده شد؟ میزان رضایت افکار عمومی از عملکرد فراکسیون زنان را چطور ارزیابی میکنید؟به نظر من در مجلس فعلی انتظارات مردم با توجه به شعارهایی که داده میشد برآورده نشد. در این دوره بیشترین تعداد خانمها نسبت به ادوار گذشته حضور داشتند و انتظار میرفت با توجه به شعارهایی که در ابتدای ورود به مجلس میدادند کارهای اساسی صورت بگیرد. ازسویی در این مجلس دو فراکسیون توسط خانمها شکل گرفت. فراکسیون زنان به ریاست خانم اولادقباد و فراکسیون خانواده با مسئولیت خانم مافی؛ اما متاسفانه طی مناظرههایی که ما با برخی از این خانمها داشتیم، گزارش خوب، مناسب و مورد نیاز جامعه را ارائه نکردند کما اینکه افکار عمومی به طور کلی از عملکرد مجلس دهم به خصوص از عملکرد این دو فراکسیون در موضوع زنان و خانواده ناراضی هستند.
اگر هم موضوعانی از سوی اعضای فراکسیون و نمایندگان خانم مطرح شده مسائلی بوده که اولویت ثانویه داشته و شامل مسائل و مشکلات اولیه کشور به صورت تخصصی و برای رفع موانع و تصویب قوانینی که بتواند راهگشای بانوان و خانواده شود نبوده است. مسائل حاشیه و دست چندمی بوده که به نظرم در این روزها و ماههای پایانی تا شروع مجلس بعدی فرصت خوبی است که خانمهای مجلس دهم گزارش عملکرد خود را به جامعه ارائه کنند.
عملکرد فراکسیونهای زنان و خانواده مجلس دهم بسیار ضعیف بوده استبه هرحال چهار سال از عمر این مجلس میگذرد و مسائل و مشکلاتی بر جامعه حادث شده که نیاز است نمایندگان زن کارنامه عملکردی خود را در اسرع وقت به اطلاع عموم برسانند. در مجموع ارزیابی من از عملکرد فراکسیون زنان و فراکسیون خانواده مجلس دهم بسیار ضعیف بوده و نتوانستند نیازهای جامعه را برطرف کنند.
*شما شخصا به دعوت اصولگرایان وارد عرصه انتخابات شدید یا احساس تکلیفی برای تغییر در جامعه دارید؟دعوت نیروهای انقلاب و احساس تکلیف هر دو لازم و ملزوم یکدیگر بوده و نهایتا باعث شد پا به عرصه بگذارم. به خصوص با توجه به تجربیاتی که من در ادوار گذشته و در دوره هفتم، هشتم و نهم داشتم. در دوره هفتم و هشتم نائب رییس کمیسیون فرهنگی بودم و دوره نهم نائب ریس کمیسیون اصل نود که کمیسیون نظارتی مجلس محسوب میشود بنابراین دارای تجربیاتی هستم.
در دوره نهم هم توفیق داشتم رییس فراکسیون زنان وخانواده مجلس باشم و اقدامات خوبی را با هماهنگی سایر کمیسیونها انجام دادیم که پیگیری فراکسیون زنان در این راستا چشمگیر است. با این شرایط احساس کردم میتوانم تجربیات خود را تکمیل کنم و در دوره یازدهم برخی امور ناقص مانده را پیگیری کنم. از طرفی سه سال بعد از دوره نهم توفیق داشتم در کمیته امداد امام خمینی به عنوان معاون حمایت و سلامت مشغول به کار شوم و از نزدیک با مشکلات زنان جامعه به ویژه زنان سرپرست خانوار آشنا شدم. با حضور در مناطق محروم در مناطقی که حتی آب آشامیدنی و حتی امکانات اولیه زندگی نداشتند آشنا شدم و این موضوع مرا مصمم کرد تا در این دوره به تصویب قوانینی مبادرت کنم که بخش عمدهای از مشکلات زنان جامعه به ویژه زنان سرپرست خانوار را مرتفع کند.
*چه اقدامات موثری درادوار گذشته مجلس و در دوران حضور در فراکسیون زنان انجام دادید؟من در مجلس نهم به عنوان رییس فراکسیون زنان و خانواده حضور داشتم. ما اصلاحات زیادی در قانون آیین دادرسی کیفری انجام دادیم که شامل بسیاری امور و وضعیت زنان، سالخوردگان و کودکان میشد.
به طور مثال درخصوص حقوق متهمان زن، افراد نابالغ یا اطفال مواری را مورد تاکید قرار دادیم که به طور مثال بازجویی از آنها باید توسط افراد آموزش دیده صورت بگیرد. از سویی تشکیل شعبه ویژه اطفال در دادسرا و دادگاهها تحول بزرگی بود. نکته مهم دیگر این بود که اطفال تا دو سال تمام نباید از مادر خود جدا میشدند. قانون حمایت از خانواده که شامل هفت فصل میشود در مجلس نهم بسیار مورد توجه قرار گرفت.
علی رغم سیاه نماییهایی که علیه این قانون در برخی رسانهها و توسط بعضی منتقدین انجام میگرفت، اما من فکر میکنم یکی از مترقیترین قوانین جمهوری اسلامی است که قطعا منتقدان اطلاعات کافی درباره آن نداشتند. یکی از مواد آن حضور قاضی- مشاور زن در دادگاههای خانواده است که نوآوری خوبی در این رابطه بود.
همینطور قوه قضاییه اعلام کرده که بیش ششصد مرکز مشاور با حضور نهصد وسی کارشناس حقوقی و مذهبی مشاوره راه اندازی شده و مشغول به کار هستند. درخصوص نکاح و مهریه هم مشکلات زیادی وجود داشت که طی این قانون اصلاحات زیادی انجام گرفت. در این قانون شرکتهای بیمه ملزم به پرداخت دیه برابر زن و مرد شدند. افزایش مرخصی زایمان به ۹ ماه و در نظر گرفن دو هفته مرخصی تشویقی و اجباری برای همسران هم در نظر گرفته شد و متاسفانه جای تعجب است که مجلس فعلی با پیشنهاد فراکسیون زنان این زمان به سه روز تقلیل یافت.
فضای مجلس مردسالارانه نیست* فکر میکنید در مجموع ادوار مجلس فضای مردسالارانه سیاست چقدر نمایندگان زن را برای عملیاتی کردن وعدههای خود عقب رانده است؟به نظر من اینطور نیست و این شرایط وجود ندارد. چراکه کسانی که از ساختار اداری مجلس آگاهی دارند میدانند که کارها در مجلس دست جمعی است و کار انفرادی و فردی معنا و مفهومی ندارد؛ و خانمها و آقایان در جایگاه قانون مساوی هستند و یک نماینده خانم باید در همه امور و وظایف پابه پای سایر آقایان حرکت کند. اگر خانمی مسئولیتی را در مجلس برعهده میگیرد مسئولیتی دو چندان دارد. هیچگاه از یک آقای نماینده سوال نمیکنند که شما برای خانمها چه کار کردید، اما از خانمها میپرسند شما برای خانمها چه کردید.
باید توجه کرد که برخی خانمها در حوزه انتخابیه خود تنها هستند که معمولا در شهرستانها این اتفاق میافتد، به این ترتیب باید همه امور حوزه انتخابیه خود را تنهایی پیگیری کند و فقط نماینده زنان حوزه انتخابیه خود نیست.
اینطور نیست که فضای مردسالارانه خانمی را به عقب بزند.
اما حضور پرتعدادتر آقایان در مجلس هم به این معنا نیست که فضای مجلس مردسالارانه است، چون مجلس نیازمند کار دست جمعی است. ما هم اگر اقدامی در فراکسیون زنان و خانواده انجام دادیم نیازمند همراهی، همگرایی و هماهنگی مضاعف سایر آقایان نماینده در کمیسیونها بودیم و مصوبات خوبی که از دل مجلس خارج شده قطعا با هماهنگی همه نمایندگان بوده است. همانطور که وقتی آقایان هم طرحی مطرح میکنند از نظرات خانمها استفاده میکنند و حضور پر تعداد آقایان در مجلس به معنای مردسالارانه بودن فضای حاکم در مجلس نیست.
به هرحال طبق قانون هر طرح و مسئله باید براساس قانون، آیین نامهها و اصول قانون اساسی و سیاستهای کلان نظام و با نظر به بودجه سالانه تصمیم گیری شود بنابراین به این معنا نیست که اگر خانمی طرحی را مطرح کرد فضای مردسالارانه او را به عقب بزند.