شعار سال: پیروز حناچی شهردار تهران از دو سال پیش با شعار «تهران شهری برای همه» کار خود را آغاز کرد. او و تیمی که به همراهش سر کار آمدند، این شعار را سر لوحه سخنرانی‌ها و مکاتبات اداری خود قرار دادند و در تفسیر این شعار اعلام کردند: تهران شهری برای همه، یعنی شرایط معابر و حمل و نقل عمومی به شکلی باشد، که همه اقشار مردم اعم از کودک، سالمند، معلول، افراد کم توان و دوچرخه سواران بتوانند بدون سختی از آن استفاده کنند.

در این گزارش بررسی می‌کنیم که مناسب سازی معابر برای معلولان و سالمندان تا چه حد در مسیر پیش بینی شده حرکت می‌کند.
نصب هشدار دهنده‌های صوتی در چهارراه‌ها

علی اصغر عین القضات مشاور شهردار تهران در امور توان‌یابان در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان، خبر از برنامه ریزی شهرداری تهران جهت نصب هشداردهنده‌های صوتی در چهارراه‌ها برای آگاهی نابینایان داده است.

مشاور شهردار تهران تصریح کرد: سیستم اعلان صوتی به گونه‌ای است که در تقاطع‌های مهم با صدای بوق ممتد به عابر پیاده نابینا آگاهی می‌دهد که چراغ راهنمایی قرمز است و صدای بوق غیر ممتد نیز نشان دهنده چراغ سبز است.

مشاور شهردار تهران در امور توان‌یابان بیان کرد: تمام تقاطع‌های اصلی پایتخت در سال ۹۹ به این دستگاه تجهیز می‌شوند و معاونت حمل و نقل و ترافیک نیز به شکل پیمانکاری کار نصب آن را به عهده می‌گیرد.

او در تشریح آخرین وضعیت مناسب سازی معابر پایتخت برای معلولان گفت: اعتبار ستاد مناسب سازی معابر پایتخت در سال۹۵، ۹۸میلیارد تومان بود که این بودجه با حمایت شورای شهر تهران به ۹۷۵میلیارد تومان رسید.

همچنین پیروز حناچی شهردار تهران با اشاره به اینکه در سال‌های ابتدای بعد از جنگ کار مناسب سازی فضا‌های عمومی انجام شد، اما ادامه پیدا نکرد گفت: علی رغم اینکه برای مناسب سازی اماکن عمومی بودجه در نظر گرفته شده و قانون هم برای آن داریم، اما این کار به صورت مستمر انجام نشده است.

حناچی تصریح کرد: ما در شهرداری تهران در نظر داریم تمام فضا‌هایی که مردم از آن استفاده می‌کنند مناسب سازی شوند و همچنین به دنبال این هستیم که امکانات دیجیتال شهری در مترو و ایستگاه‌های اتوبوس و حتی پیاده رو‌ها در دسترس نابینایان قرار گیرد.
نامناسب سازی نکنید، مناسب سازی پیش کش!

با گذشت ۲ سال از وعده‌های شهرداری تهران برای مناسب سازی معابر و همچنین تامل در خبری که هفته پیش عین القضات در مورد نصب هشدار دهنده‌های صوتی برای معلولین داده، اگر نگاهی به شرایط معابر عمومی برای معلولین اندازیم، خواهیم گفت: شما شرایط تردد معلولین را نامناسب سازی نکنید، مناسب سازی پیش کش!

تصویر زیر نه متعلق به محل برگزاری مسابقات پرش از مانع است و نه به اردوگاه آموزشی نیرو‌های نظامی برای عبور از زیر مانع تعلق دارد.

تصویر زیر متعلق به پیاده رویی در میدان ارگ تهران است، مکانی که به دلیل قرار گرفتن در بافت مرکزی بازار تهران تردد خودرو و موتور سیکلت هم در آن محدوده ممنوع است و به جز خودرو‌های اداری چند ساختمان اداری که در این میدان فعال هستند هیچ خودرویی وارد نمی‌شود. به این معنا که حتی اگر قرار باشد، مانع استانداردی هم برای جلوگیری از تردد موتور سیکلت نصب شود، ضرورتی ندارد، چه رسد به آنکه این طور غیر استاندارد باشد.

 

عملکرد ستاد مناسب سازی معابر با این سبک و سیاق بیشتر نام «نامناسب سازی» را زیبنده آن کرده است. البته واضح است که مدیران شهری قصد آزار معلولان را ندارند و آنچه سبب این اقدامات زحمت آفرینان شده، نداشتن دانش کافی از مناسب سازی و نداشتن درک صحیح از شرایط تردد آنهاست.
دستور معاون اول رئیس جمهور برای مناسب سازی معابر

این موضوع زمانی جالب‌تر می‌شود که می‌بینیم، مناسب سازی معابر دارای پشتوانه دولتی هم هست، چنانچه اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور در ۱۸ آذر ۹۸ آیین‌نامه اجرایی تشکیل ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب سازی کشور برای معلولان را مشتمل بر ۱۶ ماده ابلاغ کرد.

در بخشی از این آئین نامه آمده است: مناسب‌سازی و دسترس پذیری محیط، معابر، اماکن و وسایل حمل ونقل عمومی و مبلمان شهری برای معلولان از سوی شهرداری‌ها و دهیاری‌های سراسرکشور، اجرایی شود.
مشاور شهردار: معلولان از شرایط موجود راضی هستند

جالب اینجاست که علی‌اصغر عین‌القضات مشاور شهردار تهران در امور توان یابان در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان گفته بود، معلولان از اقدامات ستاد مناسب سازی معابر رضایت دارند.

مشاور شهردار تهران در امور توان یابان در پاسخ به این سوال که آیا امروز افراد کم‌توان و ناتوان از مناسب سازی معابر و اماکن پایتخت جهت تردد راضی هستند یا خیر، ادامه داد: به طور حتم افراد معلول از شرایط موجود ابراز رضایت می‌کنند، اما باید گفت در نقاط مختلفی از شهر ما برای مناسب‌سازی معابر جهت تردد معلولان توفیق چندانی نداشتیم.


شهرداری در اجرای این کار جدیت کافی نداشته است.

اما الهام فخاری عضو شورای شهر تهران از روند اجرای قانون مناسب سازی معابر اظهار نارضایتی کرده و گفت: با گذشت یک سال و نیم پس از ارزیابی‌های میدانی و دریافت گزارش‌های سازمان‌های حمایت از حقوق توان یابان شهرداری در اجرای این کار جدیت کافی نداشته است.

فخاری با بیان اینکه مقررات تدوین شده بیشتر مربوط به توان یابان جسمی و حرکتی است و سایر گروه‌های توان یاب را پوشش نمی‌دهد، گفت: وضعیت قوانین موجود نشان می‌دهد این ضوابط دارای جامعیت نیست.

او گفت: به عقیده شهرداری، بازسازی یعنی تخریب کل ساختمان و احداث یک بنای جدید در حالی که این تعریف معادل همان احداث ساختمان است.

عضو شورای شهر تهران تصریح کرد: اگر بازسازی را به معنی عرفی آن یعنی تعمیرات تعریف کنیم، اتفاقات بسیار خوبی در جهت مناسب سازی در شهر تهران رخ می‌دهد.

او خاطرنشان کرد: گزارش ارزیابی کمیته اجتماعی شورای شهر نشان می‌دهد که در زمینه سرویس بهداشتی توان یابان در اماکن عمومی مانند پارک‌ها و فروشگاه‌ها مشکلات عدیده‌ای از جمله کم توجهی به مناسب سازی سرویس‌های بهداشتی برای توان یابان، قفل بودن سرویس‌های بهداشتی مناسب سازی شده و عدم رعایت استاندارد‌های جهانی و خلأ استاندارد‌های شهری در این زمینه، عدم مناسب سازی مسیر منتهی به سرویس‌های بهداشتی و عدم ایجاد ضمانت اجرایی دستور‌ها و قوانین مناسب سازی مشاهده می‌شود.
جامعه کهنسال آینده نیازمند مناسب سازی

مناسب سازی صحیح معابر زمانی پر اهمیت‌تر می‌شود که می‌بینیم در آینده‌ای نزدیک جمعیت سالمند کشور ما رو به فزونی می‌رود و در صورت نامناسب بودن معابر، موجی از نارضایتی در قشر کهنسال را باید تحمل کرد.

زهرا نژاد بهرام رئیس کمیته شهرسازی شورای شهر تهران اواخر سال ۹۸ با تأکید بر اینکه جامعه ما با سونامی سالمندی مواجه است، گفته بود: ۱۰ تا ۱۵ سال آینده کشور ما دارای جامعه‌ای سالمند می‌شود و معابر امروز جامعه نیازمند یک مناسب‌سازی جدی است.

او ادامه داد: ما فراموش کردیم که شهر باید مال همه باشد و شهرداری تهران باید پاسخ دهد که چرا این شهر به گونه‌ای ساخته نشد که در دسترس همه افراد باشد.

از سویی دیگر محسن هاشمی رفسنجانی رئیس شورای شهر تهران پارسال در همایش روز جهانی افراد دارای معلولیت گفته بود، متاسفانه کار‌های حمایتی از معلولان زیاد انجام نشده است و این جای تفکر و تعقل دارد.

هاشمی رفسنجانی گفت: در کشور ما قانون زیاد نوشته شده و خیلی‌ها صحبت از تنقیح قانون می‌کنند، اما در قانون مناسب سازی تمام قوانین جدید است و نیاز به تنقیح ندارد و فقط اجرا را کم دارد.

متاسفانه با وجود قوانین مناسب، اجرای طرح‌های غیر استاندارد و کارشناسی نشده، مانند آنچه در میدان ارک تهران دیده شده، نه تنها رضایتی برای معلولان ایجاد نمی‌کند، بلکه نارضایتی آن‌ها را هم به دنبال دارد و حیف کردن منابع مالی هم ازدیگر آثار اقدامات کارشناسی نشده است.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از خبرگزاری باشگاه خبرنگاران جوان ، تاریخ انتشار: 2 تیر  1399 ، کدخبر: ۷۳۹۵۹۳۲ ، www.yjc.ir