شعار سال: برگ برنده بسیاری از برنامه‌های تلویزیونی در سال‌های اخیر مجریان بودند و بسیاری از برنامه‌های رسانه ملی نیز از اجرای نامطلوب مجریان صدمه دیده اند، با افزایش تعداد مجریان رادیو و تلویزیون و به موازات آن کاهش تولیدات عملا بسیاری از علاقمندان اجرا در این حوزه با بیکاری دست و پنج نرم می‌کنند و موقعیتی برای عرض اندام ندارند به هرحال ویترین حرفه اجرا جزء وسوسه انگیزترین مشاغل تلویزیونی محسوب می‌شود و بسیاری از طرفداران دیده شدن بدون در نظر گرفتن ابعاد این حرفه تخصصی به انحای مختلف و بدون کسب آموزش و زیرساخت‌های لازم به اشتباه به این دنیا وارد می‌شوند و از فاکتور‌هایی دیگری به نفع دیده شدن سود می‌برند بی آنکه بدانند این آسیب متوجه خودشان است.

این روز‌ها فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی اهرم موثری در دیده شدن و بازخورد گیری از میزان محبوبیت و معروفیت مجریان تلویزیون محسوب می‌شود، در حالی که واقعیت این است که توانمندی افراد در حرفه‌های مختلف است که می‌تواند آن‌ها را در شبکه‌های مجازی وایرال کند نه میزان توانایی و توانمندی و خلاقیت شان، چرا که مشخصا صفحات تبلیغاتی در شبکه‌های اجتماعی با دریافت مبالغی این اتفاق مرسوم تبلیغاتی را رقم می‌زنند و نمیتوان وایرال و بازخورد مفصل را فاکتور لازم و کافی در ارزش کار هنری حداقل در این روز‌ها قلمداد کرد.

در سال‌های اخیر شاهد این بودیم که برخی از مجریان سیما با سطح پایینی از تعهد، سواد و شناخت کار رسانه‌ای در راس هرم یک برنامه تخصصی تلویزیونی قرار گرفته اند و این باعث شکست برنامه‌ها بوده است و البته به موازات آن مجریان جوانی که با شیب منطقی و اطلاعات تخصصی مورد نیاز تم برنامه‌های مختلف وارد بازی شدند مسیری منطقی‌تر را طی کرده اند و نه تنها به اوج برنامه که به دیده شدن خودشان نیز کمک شایان کردند و این نه به کمک فضای مجازی و وایرال‌های کاذب و فالور‌های درست و غلط که با سطح سواد و جنس و ساختار متفاوت اجرا و انتخاب لحن مناسب براساس گونه برنامه و نوع مخاطب اتفاق افتاده است.

در این باره با دو مجری پیشکسوت تلویزیونی از دو نسل متفاوت گفتگو کردیم که در ادامه می‌خوانید:
صداقت دلیل محبوبیت و ماندگاری مجری است
هرمز شجاعی مهر مجری را با سیمای خانواده شبکه یک می‌شناسیم برنامه‌های که سال هاست هر روز از این شبکه پخش می‌شود و این مجری در گفتگو با کارشناسان، متخصصان و ... آیتم‌های متعدد را مدیریت می‌کند.

به اعتقاد هرمز شجاعی مهر صداقت با خود و دیگران شاه کلید ماجرا است او گفت: به خاطر دارم سروش کلاسی‌هایی برای آموزش اجرا برگزار می‌کردو من در این کلاس‌ها تاکید داشتم که یک مجری و گوینده خوب قبل از اینکه سواد خوبی داشته باشد و یا صدای مناسبی داشته باشد و یا مشخصات دیگری که برای مجری- گوینده لازم است باید شخصیت مناسبی داشته باشد و بداند برای چه قدم در این مسیر گذاشته است. به عبارت دیگر باید با خودش صادق باشد و بداند برای چه به این حرفه روی آورده است.

این مجری با سابقه تلویزیون در پاسخ به این سوال که چرا بسیاری از مجریان جوان بیشتر به دیده شدن در فضای مجازی علاقمند هستند و بعضا روی آنتن حرف‌هایی می‌زنند که بی ارتباط به برنامه شان بوده و فقط می‌خواهند با گفتن این سخنان دیده شوند، گفت:متاسفانه شاید این تعبیر چندان مناسب نباشد، ولی کلمه‌ای را جایگزین ندارم. در فضای بی درو پیکر امروز بسیاری از گوینده‌های جوان وارد رادیو و تلویزیون شدند و خواستند یک شبه ره صدساله را طی کنند؛ و در این اوضاع بلبشو ماهی خودشان را از آب گل آلود بگیرند.

سیدمحمدرضا حسینیان نیز از نسل دیگر مجریان تلویزیونی بود که در عرصه مطبوعات نیز دستی برآتش داشته و سردبیری تعدادی از نشریات خانوادگی را در طول زمان برعهده داشته است. او نیز در مورد دلایل محبوبیت یا عدم محبوبیت و تفاوت‌های مجریان چهره و واینر‌ها مطالبی شنیدنی داشت.

تلویزیون فرد را در قاب خاطره یک ملت ماندگار می‌کند
سید محمدرضاحسینیان در ابتدا با اشاره به امپراطوری مطلق تلویزیون در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ گفت: این امپراطوری تنها مسیر برای شهرت و دیده شدن به شمار می‌رفت. به عبارت دیگر تلویزیون تنها مدیایی بود که می‌توانست فرد را به انبوهی از جمعیت نشان بدهد. البته سینما و تئاتر هم جایگاه خودش را داشت که از بحث ما خارج است.

وی ادامه داد: افرادی که با اجرا‌های دهه ۶۰ و ۷۰ به تلویزیون آمدند، به مرور شاهد حضور رقیبانی برای تلویزیون بودند، رقیبانی همچون ویدئو، ماهواره و امروز فضای مجازی به میدان آمده و با ادبیات خاص خود ستاره پروری می‌کند. به عبارت دیگر امروز می‌توان به غیر از رادیو و تلویزیون از مجرای دیگری مثل فضای مجازی و با وایرال شدن به شهرت رسید.

این مجری با سابقه تلویزیون وایرالیسم را دارای مختصات خاص دانست و افزود: باید توجه کرد، افرادی که در فضای مجازی اصطلاحا وایرال می‌شوند و به شهرت می‌رسند در یک بسته بندی خاصی قرار می‌گیرند به عبارت دیگر این افراد تنها میان طرفدارنشان شناخته شده و محبوبیت دارند و انبوه دیگری از مردم ممکن است آن موضوع، حرکت و یا فعل را نپسندند. حتی امکان دارد این حرکت را تقبیح کنند. پس وایرال شدن در فضای مجازی محدود به فالور‌های یک فرد است.

وی وایرال شدن افراد در فضای مجازی را منوط به رفتار‌هایی خاص دانسته و اضافه کرد: همکاران عزیزما که با ادبیات تلویزیون بزرگ شده اند و در یک رسانه بزرگ مانند تلویزیون پرورش پیدا کرده اند ازراه‌های مختلف عبور کرده اند تا گزینش شوند و مقابل دوربین قرار بگیرند این افراد هرگز و هرگز و هرگز نمی‌توانند و نباید برای ستاره شدن راهی را دنبال کنند که بقیه ستاره‌ها و یا شاخ‌های فضای مجازی آن را طی می‌کنند.

حسینیان روش‌های مشهور شدن در فضای مجازی را آکنده از بی قیدی، بی تعهدی دانست و اضافه کرد: در این فضا افراد از هیچ ضابطه و نظارتی برخوردار نیستند و تلاش می‌کنند با هر ادبیات و به هر طریق ممکن شروع به جمع آوری طرفدارا می‌کنند. البته قصد توهین به کسی را ندارم و فقط شرایط دیده شدن در فضای مجازی را می‌گویم.

وی ادامه داد: پس اساسا ستاره شدن در فضای مجازی خط قرمز ندارد. هرکس از هر طریق و منظری چیزی را ارائه می‌کند و از این طریق فالور جمع می‌کند. این مساله کاملا با ستاره شدن دوستان ما در رسانه تفاوت دارد.

حسینیان با اشاره به تضاد‌های حاکم برنوع ستاره شدن در تلویزیون و فضای مجازی ادامه داد: اگر کسی به امید وایرال شدن در فضای مجازی به تلویزیون بیاید اساسا مسیر را اشتباه انتخاب کرده است. چون کار در تلویزیون چارچوب و تربیت خاصی نیاز دارد که در فضای مجازی اصولا به کار نمی‌آید.

پیش از گفتگو با حسینیان از هرمز شجاعی مهر نیز یاد شد و همین یادآوری باعث ش که این مجری با اشاره به خاطراتی از اجرای شجاعی مهر در برنامه سیمای خانواده اضافه کرد: از آنجا که حرف آقای شجاعی مهر به میان آمد می‌گویم، بیش از ۳۰ سال است که حضور آقای شجاعی مهر را در تلویزیون می‌بینم که حضوری مطمئن و اثربخش است؛ و این شعر را به ذهن متبادر می‌کند که؛ «رهرو آن نیست که گه تند و گهی خسته رود/ رهرو آنست که آهسته و پیوسته رود» یعنی فضای مجازی ممکن است شما را به اوج برساند، اما این اوج هرگز برای فرد ماندگار نیست. یعنی امروزه ستارگان فضای مجازی با افول جدی روبه رو هستند. چون طرف در لحظه‌ای که ستاره است با فرد دیگر روبه رو می‌شود که با شکستن هنجار‌های دیگر خودش را ستاره‌تر می‌کند. خودش را متفاوت‌تر جلوه می‌دهد و این دنیای رقابت باعث می‌شود که هیچ ستاره‌ای در این فضا به معنای واقعی کلمه ماندگار نباشد.

مجری برنامه‌های تلویزیونی کسب تجربه را یکی از ویژگی‌های کار اجرا دانست و افزود: تلویزیون فضای آهسته و پیوسته را به آدم نشان میدهد و در آن آدم‌ها به مرور تجربه کسب می‌کنند. اینکه چرا مجریان جوان شاخص نمی‌شوند، چون واقعا امروز شاخص شدن در تلویزیون کار سختی است و به دلیل رقبای جدی تلویزیون است. اما در واقع میان فردی که برای دیده شدن به تلویزیون می‌آید با شخصی که برای انجام وظیفه کار می‌کند یک دنیا فاصله است.

وی تاکید کرد:اگربرای دیده شدن پا به این عرصه بگذارید خطای بزرگی را مرتکب شده اید، ولی اگر برای انجام کار درست به تلویزیون بیائید شهرت و ستاره شدن خود به خود بوجود می‌آید. فکر می‌کنم بسیاری از دوستان اساسا برای دیده شدن می‌آیند. یعنی کار را برای کار انجام نمی‌دهند. کار را برای دیده شدن انجام می‌دهند. وقتی کار را برای دیده شدن انجام می‌دهید معیارها، نگاه حرفه‌ای، سطح مطالعه، دقت روی موضوعات و... همه کم می‌شود.

حسینیان می‌گوید زمانی که برای اجرا آماده می‌شوم حتی درخواب رویای برنامه‌ای را می‌بینم که فردا می‌خواهم ان را اجرا کنم. یعنی خیلی اوقات در مسیر رفت و برگشت نحوه سلام کردن به مخاطب به ذهنم متبادر می‌شود و به سرعت یادداشت می‌کنم..

وی در خاتمه تلویزیون را مدیایی گسترده و پرمخاطبی دانست و گفت: طرفداران تلویزیونی افراد وفاداری هستند وتا زمانی که پیر شو‌ی با تو در ارتباط هستند. حسن تلویزیون این است که شما را در قاب خاطره یک ملت ماندگار می‌کند در حالیکه بعید می‌دانم فضای مجازی شما را درقاب یک ملت ماندگار کند.

گاهی برنامه‌ها با مجری به زمین می‌خورند!
تجربه نشان داده است که برخی از مجریان نه تنها در راستای برنامه حرکت نمی‌کنند که در حقیقت ساز ناکوک برنامه هستند در این شرایط برنامه از حضور مجری هیچ سودی نمی‌برد و حتی متضرر می‌شود.

کنترل مجری توسط کارگردان برنامه و به خصوص سناریوی از پیش تعین شده و حتی تمرین شده کمک می‌کند تا برنامه الف تا‌ی مشخصی را در در زمان تعیین شده طی کند.

مجریان مهمان محور
برخی از مجریان تنها به واسطه حضور یک مهمان جذاب می‌توانند برنامه ایی جذاب را روی آنتن ببرند در این شرایط بدیهی است اگر برنامه خالی از یک مهمان جذاب باشد عملا برنامه ایی بی رمق را خواهیم دید که مشخصا مجری نتوانسته ازپس موضوع مشخص به تنهایی برآید.

مجری کارشناس مطلع
در این میان مجریانی هم داریم که به تنهایی می‌توانند یک سوژه مشخص را در ابعاد مختلف بررسی و تحلیل کنند و البته با نگاهی کارشناسانه سوژه را تمام و کمال به هدف برسانند به شرط اینکه مجری مد نظر کشش‌های رسانه ایی را هم در کنار سواد رسانه ایی اش داشته باشد.

مجری جذاب نباشد نه دیده و نه شنیده می‌شود!
بی تعارف باید گفت از ویژگی‌های یک مجری خوب رسانه ایی فاکتور‌های مرتبط با زیبایی شناسی است اجرای خاص، لحن متفاوت، حرکات درست نگاه و بادی لنگوییج موثر براساس تم، مخاطب و زمان پخش برنامه (مناسبت‌ها و...) در این مساله موثر است. چه بسیار برنامه‌ها که به واسطه‌ی انتخاب مجری اشتباه به زمین خورده اند و چه بسیار برنامه‌های کم هزینه ایی روی آنتن رسانه ملی رفته است که مجری به تنهایی تمام آنچه برنامه نیاز دارد را روی آنت داشته است از اشراف کامل روی موضوع گرفته تا نحوه انتقال و فاصله داشتن از یک اجرای مونوتون و خسته کننده که در چند سال اخیر شاهد مدل‌های متفاوتش در شبکه‌های مختلف سیما بوده ایم.

برنامه متکی به مجری نباشد!
بررسی‌ها نشان می‌دهد اگر برنامه‌ها متکی به مجری نباشند واز هر لحاظ پر و پیمان طراحی شوند، مجری برای بهترین بودن و جای درست گرفتن در پازل برنامه نه تنها با مطالعه و اطلاعات کامل به روز روی آنتن می‌رود که خودش را ستون اصلی برنامه قلمداد نمی‌کند که یک عضو مهم و موثر خواهد بود در راستای انعکاس محتوای حاصل از اتاق نگارش و فکر برنامه که در بسیاری از مواقع مغفول می‌ماند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری برنا، تاریخ انتشار: 19 آبان 1399، کد خبر: 1082618،  www.borna.news