کمبود کادر پزشکی و پرستاری در بیمارستانها اگرچه چیزی جدیدی برای نظام درمان و سلامت ایران نبود، اما با آمدن ویروس کرونا این کمبودها بیشتر احساس شد. پرستارها و پزشکانی که در خط مقدم مبارزه با کرونا لقب مدافعان سلامت بهخود گرفتند، بهدلیل کمبود نیروی کادر درمان بیشتر در معرض خطر ابتلا به کرونا بودند.
شعار سال: کمبود کادر پزشکی و پرستاری در بیمارستانها اگرچه چیزی جدیدی برای نظام درمان و سلامت ایران نبود، اما با آمدن ویروس کرونا این کمبودها بیشتر احساس شد. پرستارها و پزشکانی که در خط مقدم مبارزه با کرونا لقب مدافعان سلامت بهخود گرفتند، بهدلیل کمبود نیروی کادر درمان بیشتر در معرض خطر ابتلا به کرونا بودند. طوریکه درکنار تمام تلاشهایی که داشتند و حتی بسیاری از آنها جان خود را از دست دادند اما تعدادی از این پرستارها و پزشکان تصمیم گرفتند دست به مهاجرت بزنند. قطعاً مهاجرت آنها بهدلیل فرار از کرونا نبوده است، چراکه در این جهان کرونا زده، هرکجایش که قدم بگذارند بهواسطه پزشک یا پرستار بودن قطعاً بار دیگر خود را مصاف با این ویروس میبینند؛ اما بهره بردن از خدمات و فرصتهای مناسب میتواند دلیل قانع کنندهتری برای مهاجرت کردن در ایام کرونا باشد.
حالا درهمین رابطه سازمان نظام پزشکی از مهاجرت بیش از 3هزار پزشک پرده برداشته است. حساب توئیتری این سازمان روز گذشته با انتشار مطلبی نوشت: «در طی بیش از ده ماه شیوع همهگیری کرونا بیش از 200پزشک به درجه رفیع شهادت نایل شدهاند، دردناک است، اما این هم دردناک است که در این ده ماه شاید بیش از 3000پزشک از کشور مهاجرت کردهاند.»
این مهاجرتها همانطور که سازمان نظام پزشکی اذعان کرده دردناک است، اگر قرار باشد دنبال چرایی وقوع این اتفاق بگردیم قطعاً این پزشکان آخرین نفری هستند که باید مورد پرسش قرار بگیرند. اینکه چرا و چه شرایطی ایجاد شده که متخصصان علیرغم آموزش و پرورشِ آنها در کشور بازهم میل به مهاجرت دارند زمینههای بیشتری دارد که مسئولیتداران در عرصه بهداشت باید به آن جواب دهند.
این درحالی است که ایران حتی قبل از شیوع ویروس کرونا با کمبود پزشک مواجه بود. قبلتر در تیرماه 98، یعنی چند ماه قبل از اینکه سایه کرونا بر سر ایران پهن شود ایرج حریرچی، معاون وزیر بهداشت در گفتوگویی به خبرگزاری ایسنا گفته بود که «با کمبود پزشک مواجهیم و علیرغم تربیت نیروهای پزشکی که داشتیم، تعدادی از این افراد به دلیل ملاحظاتی که در انتخاب دانشجو وجود داشته و بنابر شرایطی که داشتند، به خارج از کشور رفتهاند. بر این اساس به کمبود جدی پزشک دچار هستیم. بنابراین باید از شاخص ۱.۶پزشک به ازای هر ۱۰۰۰نفر به ۲.۵پزشک در هر ۱۰۰۰نفر برسیم. بسیاری از کشورهای دنیا در این زمینه شاخصی بین ۳.۵ تا ۵پزشک به ازای هر ۱۰۰۰نفر جمعیت دارند.»
با این حال مهاجرت پزشکان در ایام کرونا نشان میدهد آنها هم مانند بسیاری دیگر درپی یافتن فرصتهای مناسب هستند. قطعاً شیوع کرونا سببساز شده نیاز به کادر درمان در بسیاری از کشورها احساس شود و زمینه مهاجرتها برای جذب پزشکان و متخصصان در ایام کرونا هموارتر شود، از این روی آنطورکه سازمان نظام پزشکی گفته چیزی بیش از 3هزار پزشک از این فرصت برای مهاجرت استفاده کردهاند.
مهاجرت پزشکان در ایام شیوع کرونا درحالی اتفاق افتاده که وضعیت مشابهی برای کادر پرستاری هم ایجاد شده بود. محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار پیشتر به روزنامه همدلی گفته بود که در شرایط شیوع کرونا و نیاز عدیده کشورهای به کادر پرستاری بسیاری از آنها شرایط مهاجرت را آسانتر کردهاند و حتی دیگر نیازی به داشتن نمره زبان خارجی ندارند بنابراین در روزهای شیوع کرونا تعداد زیادی از پرستارها مهاجرت کردند.
او همچنین اواخر آذرماه سال جاری، در گفتوگویی با همشهری آنلاین یادآور شده بود که «چون پرستارها از کانالهای مختلف مهاجرت میکنند آمار دقیقی از میزان مهاجرت آنها وجود ندارد ولی اقدام به مهاجرت ۳۰۰درصد افزایش پیدا کرده است. دو دلیل باعث افزایش مهاجرت پرستارها شده است یک- جذابیتهای مقصد دو- مشکلات مبدأ.»
حالا با توجه به اینکه تا به امروز برای کرونا هیچ درمانی پیدا نشده و چشم و امید بسیاری به واکسنهای کووید19 است که همچنان محقق نشده، تنها وجود کادر پزشکی و پرستاری هستند که میتوانند با تشخیص بهموقع بیماران مبتلا به ویروس کرونا و انجام خدمات نگهداری و پرستاری سبب کاهش تلفات افراد مبتلا شوند. با افزایش مهاجرتها یا ترک کارهایی که کادر درمان انجام میدهند قطعاً دریافت خدمات درمانی کاهش پیدا میکند و خودش سببساز مشکلات عدیده دیگری میشود.