شعار سال، در سالهای اخیر در کنار حوادثی مانند آتشسوزی، آفات، خشکسالی و... که باعث از بین رفتن جنگلها میشود، همه روزه اخباری از حوزه قاچاق چوب نیز به گوش میرسد. گزارشها حاکی از افزایش کشفیات چوب آلات قاچاق از جنگل هاست؛ چراکه بعد از طرح تنفس و همچنین با توجه به وضعیت بازار، قیمت چوب افزایش بسیار قابلتوجهی داشته است؛ بهطوریکه جانشین رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر نیروی انتظامی کردستان از کشف یکهزار و ۱۰۳ تن چوب قاچاق در استان از ابتدای سالجاری تاکنون خبر داده و گفته است در سال گذشته تنها ۵۴۱ تن چوب قاچاق در کردستان کشف شده که این خود نشان از افزایش ۱۰۴ درصدی در کشفیات قاچاق چوب در ۱۰ ماهه نخست امسال نسبت به سال گذشته است.
قاچاق چوب و قطع درختان جنگلی توسط سودجویان میتواند جدا از نابودی مراتع و جنگلهای نواحی زاگرس، به بحران زیستمحیطی نیز بدل شود و مسئولان متولی باید با وضع قوانین سختگیرانه از قطع و قاچاق این سرمایه ملی با قاطعیت جلوگیری کنند. از وقتی که انسان متولد شد، همیشه در صدد تسخیر کردن محیط اطراف خود چه برای زندگی و چه برای کسب سود و منفعت شخصی بود. طبیعت اولین چیزی بود که انسان رفتهرفته شروع به از بین بردن آن کرد. هیچ فرقی هم نمیکند که در آمازون باشی، در صحرای آفریقا، استرالیا یا در ایران، مهم این است که انسان عزم خود را برای از بین بردن طبیعت جزم کرده و این است که ما هر ساله شاهد آتشسوزیهای گسترده جنگلها یا از بین رفتن تالابها و پوشش گیاهی هستیم.
غرب ایران با دارا بودن آب و هوای معتدل کوهستانی و رشته کوه زاگرس همیشه بهعنوان یکی از زیباترین مناطق کشور از آن یاد میشود و دلیل این شهرت آب و هوای مساعد، پوشش گیاهی بینظیر و جنگلهای بسیار زیبای بلوط است که از جنوب مریوان تا منتهیالیه جنوبغربی کشور امتداد دارد و این میتواند بهعنوان یک شاخصه طبیعی مهم در امر گردشگری برای منطقه مطرح شود. در چند سال اخیر شاهد قطع درختان بلوط از جنگلهای زاگرس بودهایم و افراد سودجو برای رسیدن به منفعت خود، درختان زیبای جنگلهای تُنُک زاگرس را قطع و برای ساخت وسایل و مصنوعات چوبی آنها را به مرکز کشور قاچاق میکنند. در چند سال گذشته، بهگونهای قاچاق چوب در استان کردستان رو به فزونی گذاشته که وقتی در جادههای غرب و جنوبغربی استان رانندگی میکنید با کچلی کوههای رشتهکوه زاگرس مواجه میشوید که تداوم این وضعیت لطمهای جبرانناپذیر به طبیعت وارد میکند. از گونههای درختی این جنگلها میتوان به افرا، کیکم، بنه، زبان گنجشک، گلابیوحشی، ولیک، ارغوان، انواع بادام و ... اشاره کرد.
بررسیها نشان میدهد که بهدلیل رشد جمعیت در قرن اخیر و نیاز جنگلنشینان به سوخت، منبع غذایی برای دامها و زمینهای کشاورزی و بهرهبرداری غیراصولی از این جنگلها، بهکلی چهره آنها را دگرگون کرده و بهجز در نقاطی محدود، نشانی از انبوهی سابق این جنگلها دیده نمیشود. با توجه به اینکه چوب درخت بلوط از مقاومترین چوبها در برابر آسیب حشرات و طبیعت است، این درخت حتی میتواند تا یکهزار سال نیز عمر کند که خود میتواند جزوی از تاریخ نیز بهحساب بیاید و قطع و از بین بردن آن به ضرر طبیعت و در نهایت به ضرر خود انسان خواهد بود.
کشف یکهزار و ۱۰۳ تن چوب قاچاق طی ۱۰ ماه در کردستان
جانشین رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر نیروی انتظامی استان کردستان با بیان اینکه درحالحاضر تنها چوبهای جنگلی است که قاچاق میشوند، به تسنیم گفت: از ابتدای سالجاری تمام توان خود را در ایست بازرسیهای استان برای کشف چوبهای قاچاق و بدون مجوز بهکار گرفتهایم تا بتوانیم از خروج چوبهای قاچاق از کردستان که اغلب چوب درختان بلوط است، جلوگیری کنیم.
شهریار سلیمانی افزود: مقصد چوبهای قاچاق اکثراً نقاط مرکزی کشور و برای مصارف صنایع چوبی است و، چون حجم چوبهای قاچاق شده زیاد است، قاچاقچیان نمیتوانند آن را از مرزهای کشور خارج کنند.
جانشین رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر نیروی انتظامی کردستان از کشف یکهزار و ۱۰۳ تن چوب قاچاق در استان از ابتدای سالجاری تاکنون خبر داد و خاطرنشان کرد: در سال گذشته تنها ۵۴۱ تن چوب قاچاق در کردستان کشف شده که این خود نشان از افزایش ۱۰۴ درصدی در کشفیات قاچاق چوب در ۱۰ ماهه نخست امسال نسبت به سال گذشته است.
فقر مهمترین عامل قاچاق چوب در کردستان
دبیر مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان کردستان نیز در اینباره گفت: براساس گزارشهای رسمی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری، مساحت عرصههای طبیعی استان کردستان یکمیلیون و ۷۷۳ هزار و ۳۲۸ هکتار است که بر این اساس ۶۰ درصد از مساحت استان را جنگل و مرتع به خود اختصاص میدهد.
علی خداویسی با بیان اینکه سهم استان در عرصههای طبیعی حدود ۳/۱ درصد عرصههای طبیعی کشور است؛ افزود: متوسط سرانه جنگل در کردستان ۳/۰ هکتار بوده، درحالیکه این رقم در کشور ۲/۰ است.
وی با بیان اینکه قاچاق چوپ همواره بهعنوان یک معضل اساسی از بزرگترین نگرانی مسئولان و حامیان طبیعت است، تصریح کرد: تنوع درختان در جنگلهای کردستان سبب شده که چشم طمع قاچاقچیان چوب همواره بهدنبال جنگلهای این منطقه باشد.
دبیر مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان کردستان بیان کرد: عواملی همچون مشکلات معیشتی، فقر و بیکاری، عدمآگاهی بهرهبرداران از اهمیت جنگل، ممانعت از بهرهبرداری جنگلهای شمال و درنتیجه افزایش قیمت چوب از مهمترین عوامل قاچاق چوب در کردستان است.
خداویسی اظهار کرد: عدمبازدارندگی قوانین موجود، ناکافی بودن پرسنل، امکانات، وجود جادههای فرعی فراوان و بازدارنده نبودن برخوردهای قضایی از دیگر عوامل روی آوردن مردم و شکلگیری قاچاق چوب است.
قطع درختان جنگلی قابل توجیه نیست
معاون فنی اداره کل محیطزیست کردستان هم درباره قاچاق چوب در استان گفت: قاچاق چوب و قطع درختان جنگلی یکی از معضلات اصلی محیطزیست در استان و کشور به حساب میآید.
شهاب محمدی افزود: فواید جنگل و چوب در همه زیستگاهها بهدلیل تولید اکسیژن، جلوگیری از فرسایش و حفظ خاک بسیار ملموس است. معاون فنی اداره کل محیطزیست استان کردستان با بیان اینکه قطع یک عرصه جنگلی بهمنظور قطع اکسیژن و از بین بردن مراتع است، خاطرنشان کرد: دغدغه قاچاق چوب و از بین بردن مراتع جنگلی بهمنزله تصرف زمینهای جنگلی برای ساخت خانه باغها، زراعت و باغداری بسیار معضل بزرگی است؛ چراکه از لحاظ اکولوژیک هیچ درخت مثمری نمیتواند جای درختان جنگلی را بگیرد.
محمدی بیان کرد: متأسفانه قوانین ما در کشور برای قاچاقچیان چوب زیاد بازدارنده نیست و این درحالی است که قاچاقچیان با منع قطع درختان جنگلهای شمال به قطع درختان جنگلهای زاگرس روی آوردهاند.
فرمانده یگان حفاظت منابعطبیعی و آبخیزداری استان کردستان نیز در اینباره گفت: از ابتدای فروردینماه سالجاری تا پایان دیماه جمعاً ۷۲ فقره کشفیات به حجم ۴۱۶ مترمکعب چوب قاچاق و دوهزار و ۶۷۹ کیلوگرم زغال قاچاق در استان کشف شده است.
اردشیر دولتیاری افزود: ۱۵۵ فقره پرونده قطع درختان و درختچههای جنگلی براساس ماده ۴۲ قانون حفاظت و بهرهبرداری از جنگلها در استان در دست اقدام قضایی است. دولتیاری خاطرنشان کرد: از ابتدای سالجاری تاکنون ۷۲ فقره پرونده برای ۴۱۹ مترمکعب چوب و دوهزار و ۶۷۹ کیلوگرم زغال در استان تشکیل شده و عملیات ایست و بازرسی از کامیونهای حامل مقطوعات به ۳۰۰ مورد انجام شده است.
فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان اظهار کرد: برقراری کشیک مستمر و کنترل و پایش حوزه استحفاظی بهطور منظم و مستمر در مرکز استان و شهرستانهای تابعه و گشتزنیهای مشترک و انجام ایست و بازرسیهای مداوم ازجمله اقدامات صورت گرفته در جلوگیری از قاچاق چوب در استان محسوب میشود.
گفتنی است، حال آنچه قابلفهم و درک است این است که سالهای سال طول میکشد تا جنگلها بهعنوان سرمایه ملی به وجود بیایند و نبود جنگلها بهنوعی میتواند بر زیستبوم و اکولوژی منطقه تأثیر بگذارد و یقیناً تداوم قلع و قمع و قاچاق چوب از سوی سودجویان و افراد فرصتطلب علاوهبر اینکه طبیعت بکر و زیبای استان را تهدید کرده، اثرات زیانبار و خسارات جبرانناپذیری نیز بهدنبال خواهد داشت. باید برای جلوگیری از قلع و قمع درختان جنگلی قوانین سفت و سختی تصویب شود تا دیگر هیچ قاچاقچی جرأت نزدیک شدن به درختان باارزش جنگلی را نداشته باشد؛ چراکه این درختان هستند که نفس کشیدن و حیات را برای ما آسان کردهاند.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار: ۱۵ بهمن ۹۹، کد خبر: ۹۲۶۸۱، www.sabzineh.org.