شعار سال: «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه برای رایزنی درباره تحولات افغانستان با «شوکت میرضیائف» رئیس جمهور ازبکستان تماس تلفنی برقرار کرد.

در بیانیه دفتر ریاست جمهوری روسیه آمده است که دو رئیس جمهور درباره پرونده‌های منطقه‌ای به ویژه در سایه وخامت اوضاع در افغانستان تبادل نظر کردند.

در این بیانیه آمده است که رهبران دو کشور مسائل دوجانبه و روابط استراتژیک و ائتلاف میان روسیه و ازبکستان را بررسی و بر ادامه تماس‌ها میان دو طرف به توافق رسیدند.

پیش از این پوتین در تماس تلفنی با «امام علی رحمان» رئیس جمهور تاجیکستان آمادگی مسکو برای کمک به تاجیکستان در سایه وخامت اوضاع در افغانستان را اعلام کرده بود.

دفتر ریاست جمهوری روسیه با صدور بیانیه‌ای تأکید کرد که پوتین در تماس تلفنی با رئیس جمهور تاجیکستان اوضاع پیچیده در مرز‌های تاجیکستان و افغانستان را مورد بررسی قرار داد.

پوتین در این تماس تلفنی بر آمادگی روسیه برای ارائه کمک ضروری به تاجیکستان به شکل دو جانبه و در چارچوب سازمان معاهده امنیت جمعی تأکید کرد.

این در حالی است که امام علی رحمان رئیس جمهور تاجیکستان به «شیر علی میرزا» وزیر دفاع این کشور دستور داد که ۲۰ هزار نظامی را برای تقویت مرز‌های این کشور با افغانستان به این مرز‌ها اعزام کند.

یک منبع در کمیته دولتی امنیت ملی تاجیکستان گفت که گروه طالبان در حال حاضر بر بیش از ۷۰ درصد از خط مرزی بین المللی میان دو کشور سیطره دارد.

یک منبع در دفتر اطلاع رسانی ریاست جمهوری تاجیکستان گفت که رئیس جمهور در جریان نشست شورای امنیت ملی برای بررسی تأمین امنیت مناطق مرزی در پی وخامت اوضاع در مناطق مرزی افغانستان با تاجیکستان دستور داده است که ۲۰ هزار نیرو در مرز‌ها مستقر شوند.

در تحولی دیگر، حامد کرزی، رئیس جمهور پیشین افغانستان در جریان گفتگو با شبکه خبری اسکای انگلیس ضمن سرزنش ایالات متحده به دلیل حوادث روی داده در بیست سال اخیر در کشورش می‌گوید: «این ماموریت شکست خورده را پایان دهید.»

او که یکی از جدی‌ترین منتقدان سیاست آمریکا و رویکرد ایالات متحده در افغانستان است، برای انجام این گفتگو الکس کریستین کراوفورد، خبرنگار شبکه اسکای را در دو نوبت به خانه‌اش پذیرفت. خانه‌ای که خانم کراوفورد، آن را یک عمارت بسیار محافظت شده و دارای چندین لایه امنیتی توصیف کرده است.

حامد کرزی در جریان این مصاحبه عصبانیت خود را از عملکرد ایالات متحده در کشورش بیان می‌کند و می‌گوید که «اگرچه در میان آن‌ها افراد خوبی هم وجود دارند»، اما نمی‌توان از نقش آن‌ها در ادامه ناامنی و گسترش تروریسم در کشورش را نادیده گرفت.

حامد کرزی می‌افزاید: «جامعه بین‌المللی بطور کامل از حضور ایالات متحده و نیرو‌های ناتو در افغانستان با نام مبارزه با تروریسم حمایت کرد...، اما در دوران حضور آن‌ها در افغانستان بود که داعش در این کشور ظهور کرد.»

رئیس جمهور پیشین افغانستان کاملاً بر این عقیده است که حضور سربازان آمریکایی به رشد تروریسم در افغانستان کمک کرده و حضور نیرو‌های بین‌المللی اوضاع را برای مردم کشور نه بهتر بلکه بدتر کرده است.

بر این اساس او تاکید دارد که ماموریت آمریکا و ناتو در افغانستان شکست خورده است و به همین دلیل «بهتر است که به این ماموریت شکست خورده پایان دهند».

حامد کرزی می‌گوید: «اگر افغان‌ها در دوران حضور این نیرو‌ها همچنان از ناامنی و بی‌قانونی و حملات و درگیری‌ها رنج می‌برند، آنهم در حالی که هدف از حضور نیرو‌های غربی برقراری ثبات و امنیت بوده، به این معنی است که آن‌ها در انجام ماموریتشان در افغانستان شکست خورده‌اند.»

او می‌افزاید: «اکنون همه چیز به افغان‌ها بستگی دارد که باید راهشان را پیدا کنند. ما باید راه خود را در کنار پاکستان پیدا کنیم. باید با کمک همسایگان خوب، راهی پیدا کنیم. ما باید راهمان را در درون جامعه خود پیدا کنیم.»

او ضمن ابراز ناامیدی از نتیجه نشست اشرف غنی و جو بایدن، رؤسای جمهور افغانستان و ایالات متحده که در واشنگتن برگزار شد، گفت: «آن‌ها باید درباره صلح صحبت می‌کردند نه در این باره چند هلی‌کوپتر فراهم خواهد شد.»

کرزی همچنین به خاطراتی از سفر خود به واشنگتن در اوایل سال ۲۰۰۰ میلادی اشاره می‌کند؛ زمانی که سیاستمداران آمریکا سعی داشتند او را برای ایجاد زندان‌های بیشتر قانع کنند تا بتوانند افراد بیشتری را زندانی کنند.

کرزی می‌گوید که نه تنها بشدت با این ایده مخالفت کرده، بلکه خواستار بسته شدن زندان بگرام در پایگاه نظامی واقع در حومه کابل شده است؛ زندانی که به گفته او مترادف با شکنجه و وحشت بود.

کرزی در ادامه این مصاحبه، به بخشی از گفتگوی خود در آن زمان با سناتور جمهوری خواه لیندزی گراهام اشاره می‌کند و می‌گوید: «به او گفتم که چرا می‌خواهید در افغانستان زندان‌های بیشتری ایجاد کنید؟ شما نباید در افغانستان حضور داشته باشید و ما به شما اجازه نمی‌دهیم و اگر اینگونه عمل کنید، افغان‌ها با شما همان رفتاری را می‌کنند که با اتحاد جماهیر شوروی داشتند. لیندزی گراهام به من نگاه کرد و گفت "تو تنها یک نفر هستی، چگونه می‌توانی جلوی ما را بگیری".»

 

کرزی خشمگین از بی‌احترامی سناتور لیندزی گراهام به او و کشورش، ضمن تکرار سخنان او ادامه می‌دهد: «تو تنها یک نفر هستی، چگونه می‌توانی جلوی ما را بگیری... او این حرف‌ها را خطاب به کسی می‌زد که به قول خودشان رئیس جمهور منتخب یک کشور بود و او را تنها "یک نفر" خطاب می‌کرد.»

حامد کرزی معتقد است که در نهایت نیز بی‌اعتنایی به خواسته‌های مردم افغانستان باعث شکست مأموریت آمریکایی‌ها و ناتو در افغانستان شده است.

آقای کرزی همچنین در جریان این مصاحبه تاکید دارد که طالبان باید بخشی از دولت آینده افغانستان باشد؛ اما آن‌ها باید خشونت را به کناری بگذارند.

او به شدت با بسیج ملی گروه‌های مسلح برای مقاومت در برابر تسلط طالبان مخالف است و می‌گوید: «ما نباید با طالبان بجنگیم... این درگیری تنها به نفع قدرت‌های خارجی است و نه افغانستان... هر افغانی که علیه یک افغان دیگر اسلحه به دست بگیرد، کاری به نفع قدرت‌های خارجی انجام داده است و نه به نفع افغانستان؛ بنابراین جنگ آن‌ها با طالبان اشتباه است. آن‌ها به شدت در اشتباه هستند و باعث آسیب به مردم افغانستان می‌شوند.»

او اصرار دارد که تمایلی برای بازگشت به قدرت ندارد، اما ادامه کار برای رسیدن به صلح در افغانستان را ماموریت خود می‌داند.

کرزی در پایان گفتگو‌ها بار دیگر بر داشتن یک رابطه «متمدنانه» با پاکستان تاکید می‌کند؛ رابطه که منجر به برقراری صلح در افغانستان شود.

در حالی که همزمان با خروج نیرو‌های ناتو از افغانستان درگیری‌های نظامی در مناطق مختلف این کشور همچنان به نفع شبه‌نظامیان طالبان در جریان است.

از جهتی دیگر، گزارش‌های دریافتی حاکی است که شورشیان طالبان طی دو هفته گذشته مناطق بیشتری را از چنگ نیرو‌های ارتش افغانستان درآورده و تحت کنترل خود درآورده‌اند.

آخرین خبر‌ها نیز از ورود نیرو‌های کماندوی تازه‌نفس به فیض‌آباد، مرکز ولایت بدخشان برای پس گرفتن ولسوالی‌های اشغال شده و نیز تاکید مقامات آمریکایی بر بسته نشدن سفارت این کشور در کابل حکایت دارد.

بر این اساس گفته می‌شود بیش از یک هزار سرباز تحت امر ارتش افغانستان نیمه شب یکشنبه در پی پیشروی‌های طالبان در بدخشان و تصرف چندین ولسوالی به دست این گروه به سوی تاجیکستان گریخته و در این کشور پناه گرفتند.

سرویس‌های امنیتی تاجیکستان با تایید این خبر اعلام کردند که هزار و ۳۷ سرباز دولت افغانستان پس از درگیری مسلحانه با طالبان برای نجات جان خود به خاک این کشور پناه بردند.

این بیانیه می‌افزاید که «جنگجویان طالبان هم اکنون کنترل کامل شش ولسوالی در ولایت بدخشان واقع در شمال شرق افغانستان را که ۹۱۰ کیلومتر مرز مشترک با تاجیکستان دارد، در دست گرفته‌اند.»

گزار‌ش‌ها حاکی است که طی هفته‌های گذشته نیز صد‌ها سرباز ارتش افغانستان برای فرار از نبرد‌های مرگبار با نیرو‌های طالبان از مرز کشور عبور کرده و تاجیکستان پناه برده بودند.

تاجیکستان با استناد به اصل «حسن همجواری و رعایت اصل عدم مداخله در امور داخلی افغانستان» مانعی بر سر ورود سربازان فراری و پناهجوی افغان ایجاد نکرده و همواره به آن‌ها اجازه ورود داده است.

طالبان از اواخر ماه گذشته میلادی تاکنون کنترل مهم‌ترین پست مرزی با تاجیکستان و دیگر راه‌های منتهی به این کشور را در دست دارد.

این گروه شورشی همچنین بر مناطقی که به شهر بزرگ قندوز واقع در پنجاه کیلومتری منطقه مرز منتهی می‌شوند نیز مسلط شده‌اند.

خبرگزاری‌های داخلی در افغانستان روز دوشنبه سقوط پنج ولسوالی در ولایت بدخشان را مورد تایید قرار دادند و تاکید کردد که وزارت دفاع ملی برای مقابله با نیرو‌های طالبان صد‌ها نیروی کماندوی تازه نفس به این ولایت اعزام کرده است.

احمدجاوید جاوید؛ عضو شورای ولایتی بدخشان در گفتگو با خبرگزاری افق سقوط ولسوالی‌های خواهان، شکی، نسی، مایمی، شغنان و اشکاشم را تایید و اعلام کرده که شمار زیادی از سربازان ارتش در پی پیشروی‌های طالبان به تاجیکستان عقب نشینی کرده اند.

وی همچنین یاد‌آور شده که «با آمدن نیرو‌های کماندو جنگ در نواحی شهر فیض‌آباد کاهش یافته و مردم و نیرو‌های امنیتی روحیه گرفته‌اند.»

محب الرحمن، دیگر عضو شورای ولایتی بدخشان نیز با اذغان به پیروزی‌های نظامی روز‌های اخیر طالبان در مناطق شمال شرقی این ولایت اعلام کرد که چندین ولسوالی در این مناطق با کم‌ترین مقاومت و درگیری به تسلط طالبان درآمده است.

وی علت موفقیت‌های طالبان را عمدتا ضعف روحیه در میان نیرو‌های دولتی عنوان کرد و گفت این مسئله بیشتر از شمار اندک سربازان و نبود نیرو‌های مکمل و کمکی ناشی می‌شود.

این عضو شورای ولایتی بدخشان تصریح کرد: «صد‌ها نفر از نیرو‌های ارتش، پلیس و اطلاعات افغانستان پاسگاه‌های نظامی خود را تسلیم کرده و به مرکز ولایت بدخشان در فیض آباد گریختند.»

طالبان اکنون تقریبا یک سوم از مجموعِ ۴۲۱ ولسوالی و مراکز منطقه‌ای در افغانستان را تحت اشغال و کنترل خود درآورده است.

شبه‌نظامیان طالبان که تا پیش از خروج نظامیان خارجی بر طبل صلح می‌کوبید، اکنون از پشت میز مذاکرات به میدان جنگ بازگشته و بخش زیادی از خاک افغانستان را به اشغال خود درآورده است.

با این حال، طالبان که سال ۲۰۰۱ پس از حمله نظامی آمریکا قدرت را در افغانستان از دست دادند تاکید دارند که در پی تصرف مجدد کابل نیستند.

سهیل شاهین، سخنگوی طالبان در تازه‌ترین اظهار نظر خود در خصوص تحولات اخیر ضمن تاکید بر خروج کلیه نظامیان خارجی از افغانستان آنطور که در توافق صلح دوحه آمده، تصریح کرده که این گروه اسلامگرا قصد اشغال نظامی کابل را ندارد.

وی در عین حال به گونه‌ای تهدید آمیز یادآور شده که اگر نظامیان خارجی برخلاف توافق دوحه خاک افغانستان را ترک نکنند تصمیم دیگری از سوی رهبری طالبان گرفته خواهد شد.

این در حالی است که طالبان از پایان ماه آوریل همزمان با آغاز عقب نشینی نیرو‌های ناتو و شروع عملیات خروج نظامیان آمریکایی بر شدت حملات خود به مناطق مختلف افغانستان افزوده طی هفته‌های گذشته ده‌ها ولسوالی را تحت کنترل خود درآورده است.

عملیات خروج کامل نظامیان آمریکایی قرار است طی روز‌های آینده به اتمام برسد؛ حال آنکه نظامیان آلمانی و ایتالیایی عضو هیئت مامور ناتو به تازگی به صورت کامل از افغانستان خارج شده و به کشور خود بازگشته‌اند.

در حالی که بایدن یازده سپتامبر را به عنوان آخرین مهلت خروج نظامیان کشورش از افغانستان برشمرده، پنتاگون در مواجهه با شکست‌های پی در پی نیرو‌های ارتش افغانستان، به خصوص در مناطق شمالی از احتمال کند کردن عملیات خروج نیرو‌های خود خبر داده است.

ژنرال اسکات میلر، فرمنده ارشد نیرو‌های آمریکایی در افغانستان نیز پیش‌تر انجام حملات هوایی به مواضع طالبان را در صورت تداوم وضعیت موجود منتفی ندانسته بود.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از جماران، تاریخ انتشار: ۱۵ تیر ۱۴۰۰، کدخبر: ۱۵۱۶۱۰۱، www.jamaran.news