شعارسال: کشور ما با مخاطرات طبیعی مختلفی از جمله سیل، زلزله، خشکسالی و زمین لغزش مواجه است که همه ساله خسارات قابل ملاحظهای را به زیرساختهای کشور وارد میسازد. عدم توجه به مدیریت ریسک و کاهش خطرپذیری و عدم پرداختن به اقدامات پیشگیرانه و همچنین افزایش تاب آوری کشور در مواجهه با مخاطرات مذکور و بجای آن تمرکز بر مدیریت بحران باعث شده است، منابع مالی هنگفتی صرف بازسازی خسارات شود. بدیهی است با عدم اختصاص منابع مذکور به حوزه پیشگیری و اجرای اقدامات پیشگیرانه، شاهد تکرار مکرر وقایع مذکور نظیر سیل در کشور هستیم که حتی در شرایط خشکسالی نیز از خسارات آن مصون نیستیم.
در این میان، فاجعه خاموش فرونشست زمین که بواسطه اضافه برداشت و تخلیه آبخوانها بصورت آرام و بی صدا و به شکلی خطرناک در حال بلعیدن کشور است، علی رغم هشدارها تاکنون بطور جدی مورد توجه قرار نگرفته است. نرخ بالای ۳۰ سانتی متر نشست زمین در ایران، حاکی از وضعیت فوق العاده خطرناک این پدیده غیرقابل جبران و برگشت ناپذیر در طبیعت است که منجر به مرگ آبخوانهای زیرزمینی میگردد. بطور قطع تداوم این وضعیت، نشست زمین را در صدر مخاطرات جدی کشور در دهه اول قرن جدید قرار خواهد داد.
تحت این شرایط لازم است موضوع فرونشست زمین و اقدامات کنترلی و مهار آن با اولویت در برنامه هفتم توسعه کشور در دستور کار ارگانهای ذیربط قرار گیرد. سازمان مدیریت بحران به منظور جلوگیری از خسارات جبران ناپذیر فرونشست زمین که در ابعاد گسترده حیات اجتماعی، اقتصادی و زیستی کشور را به شدت متاثر میسازد، در اولویت برنامه خود قرار دهد. وزارت نیرو با جدیت بیشتر در اجرای برنامههای تعادل بخشی آبخوانهای زیرزمینی و سازگاری با کم آبی و تشدید نظارتهای موثر و کارآمد، اضافه برداشتها از منابع آب زیرزمینی را کنترل نماید. وزارت جهادکشاورزی نیز با اصلاح الگوی کشت و ارتقای بهره وری آب، به طرحهای آبخیزداری و آبخوانداری بیش از پیش بپردازد.
مجلس و دولت در قانون برنامه هفتم توسعه، بطور ویژه به موضوع فرونشست زمین بپردازند. ایجاد عزم ملی و تدوین برنامههای فراگیر برای مهار فاجعه خاموش قرن در آخرین فرصت یعنی برنامه هفتم توسعه برای نجات آب کشور و حفظ سرزمین، بسیار حیاتی و ضرورتی اجتناب ناپذیر است. بی توجهی به این موضوع مهم، برای کشور بسیار خسارت بار خواهد بود. پیچیدگی و گستردگی اقدام برای مهار این پدیده خطرناک، بدلیل موانع و ملاحظات اجتماعی و اقتصادی در شرایط کنونی نیازمند برنامه مناسب با انسجام بدنه دولت و مشارکت موثر مردم و دینفعان است. زمان زیادی برای تدوین این برنامه نمانده است. در شرایط پاندمی کوید مرگبار و مشکلات معیشتی و اقتصادی کشور، نباید از فرونشست زمین بعنوان یکی از بحرانهای جدی کشور در پساکرونا غافل باشیم.
شعارسال، بااندکی تلخیص واضافات برگرفته از خبرگزاری تسنیم، تاریخ انتشار:۲۲ شهریور ۱۴۰۰، کدخبر:۲۵۷۰۵۲۷، www.tasnimnews.com