شعار سال: ترامپ، میلیاردر جمهوریخواه که سال ها خارج از دایره نخبگان سیاسی آمریکا، چهره ای اقتصادی شناخته می شد بر خلاف بسیاری از پیش بینی ها توانست در انتخابات سه شنبه هجدهم آبان بر رقیب دموکرات خود پیروز شود. او مسن ترین فردی است که به عنوان رییس جمهوری آمریکا انتخاب شده است.

در این ارتباط، بسیاری اتاق های فکر و رسانه های آمریکایی با انتشار گمانه هایی نادرست، فضایی متفاوت را از وضعیت رقابت های سیاسی این کشور عرضه کردند که با واقعیت ها سازگار نبود. از این رو نتیجه ای که روز سه شنبه رقم خورد بسیاری را متعجب کرد.

«باراک اوباما» رییس جمهوری کنونی آمریکا در دوره هشت ساله فعالیت خود سعی کرد در راستای نمایاندن تحقق شعارش مبنی بر تغییر در آمریکا، چهره ای متفاوت از کشورش به دنیا ارایه دهد. اگرچه او نیز مانند اسلاف خود به دنبال افزایش قدرت و نفوذ آمریکا در جهان بود اما به عقیده بسیاری از صاحبنظران، این هدف را نه از راه جنگ افروزی بلکه با کمک دیپلماسی و قدرت نرم پیگیری کرد.

حال با راهیابی ترامپ به کاخ سفید بسیاری در سراسر جهان با پرسش های بسیاری تحولات آمریکا را رصد و پیگیری می کنند. در همین پیوند، گروه پژوهش و تحلیل خبری به منظور بررسی ابعاد و پیامدهای احتمالی این انتخاب با «سید محمد طباطبایی» عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی و تحلیلگر مسائل آمریکا گفت وگو کرده است که متن کامل آن به شرح زیر است:

* چرا به رغم نتایج بسیاری از نظرسنجی ها، فرجام انتخابات آمریکا به گونه دیگری رقم خورد و ترامپ راهی کاخ سفید شد؟

طباطبایی: نظرسنجی ها در آمریکا، چندان وجاهت و اعتباری ندارد زیرا معمولا به وسیله موسسه ها و نهادهایی انجام می شود که وابسته به خود سیستم هستند. در انتخابات این دوره ایالات متحده، سیستم در پی این بود که باز هم شخصی از درون هیات حاکمه رییس جمهوری آینده این کشور شود. مشخص بود که در این دوره، کلینتون نامزد درون سیستم و ترامپ آنتی سیستم است. پس رسانه های آمریکا و موسسه های نظرسنجی تلاش کردند با بزرگنمایی خطر ترامپ، افکار عمومی را به سمت نامزد مطلوب سیستم سوق دهند.

* آیا پیروزی ترامپ به معنای تحول در اوضاع داخلی آمریکا خواهد بود؟ آیا ترامپ می تواند وعده هایش را عملی سازد؟

طباطبایی: به نظر نمی رسد نتیجه انتخابات و پیروزی ترامپ اثر خاصی روی اوضاع معیشتی و زندگی مردم آمریکا داشته باشد. تنها تفاوت این است که مردم دیگر با وعده و وعیدها و مواجهه نخواهند بود چرا که ترامپ سیاست شفاف تری را پیاده می کند و پیچیده رفتار نمی کند. پیشتر وعده هایی درباره افزایش حمایت بیمه ها، حقوق اجتماعی، افزایش رفاه طبقات متوسط و فقیر و نیز عقب راندن نرخ بیکاری به مردم داده می شد که البته جامه عمل نپوشید. حالا تفاوت اینجا است که حداقل دیگر خبری از این دست وعده ها نیست.

* راهیابی ترامپ به کاخ سفید چه آثاری در روند مبارزه با داعش و تروریسم در منطقه به جای خواهد گذاشت و آیا این نتیجه برای کشورهای عربی منطقه مطلوب است؟

طباطبایی: اگرچه نمی توان تفاوت بنیادی بین ترامپ جمهوریخواه و کلینتون دموکرات قایل شد، اما به نظر می رسد در این بین ترامپ سیاست خارجی شفاف تری را نسبت به سیاست های مزورانه کلینتون درپیش می گیرد. در اینجا بحث بر خوب یا بد بودن هیچ کدام نیست بلکه بحث اینجا است که ترامپ سیاست رو تری را بازی می کند. این مساله در روند مبارزه با داعش نیز نمود می یابد. اصولا یافتن نقاط همسویی، با سیاست خارجی شفاف تر میسرتر است و از این رو است که به نظر من آمدن ترامپ در کل به ضرر داعش است و روند مبارزه با تروریست ها سرعت می گیرد. از این رو به احتمال زیاد آمریکا در مبارزه با داعش همسوتر با دیگران در ائتلاف علیه داعش مبارزه خواهد کرد.

*بحران سوریه با ریاست جمهوری ترامپ چه سمت و سویی خواهد یافت؟

طباطبایی: ترامپ جمله ای با این مضمون دارد که اگرچه به هیچ وجه دوستدار بشار اسد نیستم، اما در حال حاضر وی تنها کسی است که می تواند با داعش مبارزه کند.

در مورد کشورهای عربی منطقه به خصوص عربستان سعودی که گزارش هایی از حمایت این کشور از تروریست ها شنیده می شود، بدون شک این نتیجه خوشایند نیست. در یک جمله می توان گفت، به نظر می رسد، استمرار در سیاست های پیشین آمریکا تبدیل به انقطاع خواهد شد.

* آیا این نتیجه تاثیری بر رویکردهای آمریکا در قبال ایران خواهد داشت؟

طباطبایی: ریاست جمهوری ترامپ جمهوریخواه و کلینتون دموکرات چندان تفاوتی به حال کشور ما ندارد. ما همواره بر اساس منافع ملی و اولویت های پیش بینی شده در سیاست خارجی خود، حرکت می کنیم. انتظار پیامد خاصی را نمی توان داشت و نباید تصور کنیم از خصومت ها و تنش های موجود در روابط دو کشور کاسته خواهد شد. اکنون نیز سیاست های مزورانه ای را از سوی دولتمردان آمریکا شاهد هستیم که به برخی تعهدات خود پایبند نیستند، از این پس نیز نباید منتظر تغییر خاصی در مواضع و عملکرد آنها باشیم

. * موضع اتحادیه اروپا در قبال این انتخاب چیست و آیا می توان انتظار تحولاتی را در روابط میان آتلانتیکی داشت؟

طباطبایی: اروپا بر اساس منافع خود رابطه با ایالات متحده را تعریف می کند. اگرچه با آمدن یک چهره خاص بر سر قدرت، چالشی جدی پیش روی روابط اتحادیه اروپا و آمریکا به وجود نخواهد آمد اما نمی توان منکر شد برای سران اروپا که خود سرآمد عملکرد غیر شفاف هستند، کلینتون گزینه محبوب تری بود و آنها از آمدن ترامپ خوشنود نیستند.

نکته بعدی به چشم انداز روابط آمریکا با روسیه باز می گردد. به نظر می رسد با آمدن ترامپ روابط ایالات متحده با روسیه بهتر شود و از این طریق برخی مسائل و منازعه های بین المللی که نیازمند مشارکت قدرت های بزرگ است، حل و فصل شود. پر واضح است که در این صورت و با همکاری این 2، جایگاه اتحادیه اروپا در این میان تغییر می کند و نقش اروپا در تحولات جهانی کمرنگ می شود.

با اندكي تلخيص و اضافات برگرفته از خبرگزاري ایرنا، تاریخ انتشار: 21 آبان 1395، کد مطلب: 82303508:www. irna.ir