پزشکی مدرن به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند ادعا کند که تاریخ‌مصرف پزشکی سنتی تمام‌شده است

استاد فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: پزشکی مدرن به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند ادعا کند که تاریخ‌مصرف پزشکی سنتی تمام‌شده است؛ چراکه این یک سخن گزاف است؛ همان‌طور که طب سنتی نمی‌تواند درباره طب پزشکی چنین ادعایی بکند.

شعار سال: عبدالحسین خسرو پناه پیش از ظهر امروز در جمع دبیران انجمن‌های علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور که در سالن همایش‌های دانشگاه معارف اسلامی برگزار شد، تأکید کرد: در طب سنتی از سنگ‌ها و گیاهان استفاده وافر می‌شود و در کشور هزار نوع گیاه دارویی وجود دارد و بنده در منزل صد نوع از گیاهان دارویی را جمع‌آوری کرده‌ام.

وی افزود: برخی از بیماری‌های دستگاه گوارش با آپ پز شدن و مصرف بخش‌هایی از گوسفند درمان می‌شود و در حال حاضر ما نزدیک به ۵۰۰ موسسه تولید گیاهان دارویی داریم که اثرگذار است.

استاد فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: در قرن بیستم ژنتیک پزشکی شکل‌گرفته و در قرن ۲۱ پزشکی که در طب مدرن علم ژنتیک نداند نمی‌تواند به درمان بپردازند.

خسرو پناه ادامه داد: پزشکی مدرن به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند ادعا کند که تاریخ‌مصرف پزشکی سنتی تمام‌شده است؛ همان‌طور که طب سنتی نمی‌تواند درباره طب پزشکی چنین ادعایی بکند.

وی ادامه داد: فلسفه طب سوزنی با طب سنتی ایرانی متفاوت است و به همین صورت فلسفه دیگر شیوه‌های پزشکی تفاوت دارد و مبانی فلسفی متفاوت پارادایم‌های پزشکی مختلف را ایجاد کرده و شیوه‌های دیگر به‌عنوان طب مکمل باید به کار رود؛ به‌طور مثال در کرونا کسانی که از طب مکمل و ترکیبی استفاده کرده‌اند، موفق‌تر از کسانی بوده‌اند که صرفاً از یک پارادایم خاص بهره برده‌اند.

استاد فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به نسبت علوم پزشکی و سلامت با علوم انسانی مطرح کرد: علوم انسانی امروز دامنه وسیعی دارد و بخشی از آن، علوم اجتماعی است و باید نسبت آن با پزشکی مشخص شود؛ به همین صورت نسبت دیگر بخش‌های علوم انسانی با علم سلامت باید مشخص شود.

خسرو پناه اضافه کرد: اگر ما فلسفه‌های مدرن را بدانیم و از طرفی به علوم پزشکی مسلط باشیم، می‌توانیم نسبت علوم فلسفه با پزشکی را دریابیم؛ بنابراین کسی که پزشکی را آموخته، اما بهره‌ای از مکاتب فلسفی نبرده است، نمی‌تواند نسبت‌ها را بفهمد.

وی تصریح کرد: علاوه بر علوم اجتماعی و فلسفه، در علوم انسانی ما علوم نقلی را هم داریم؛ به‌طور مثال تاریخ علم پزشکی در این حوزه دسته‌بندی می‌شود؛ چراکه نقل است؛ علاوه بر تاریخ، ادبیات و زبان‌شناسی هم در علوم نقلی دسته‌بندی می‌شوند؛ بنابراین علوم انسانی یا علوم عقلی یا نقلی و یا اجتماعی هستند و باید بدانیم که نسبت این سه دسته علوم با علوم سلامت چیست.

استاد فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی یادآور شد: انسان بخشی از عالم است و اگر ما عالم را منحصر به عالم طبیعت کردیم، آدم هم در طبیعت منحصر می‌شود؛ اما اگر عالم را فراتر از طبیعت دانستیم و عوالم ماورایی را هم تأثیرگذار فرض کردیم، موضوع سلامت و بیماری گستره دیگری پیدا می‌کند.
خسرو پناه خاطرنشان کرد: اگر پذیرفتیم که موجودی به نام جن و ملک وجود دارد، رابطه انسان با ملک و موجودات غیرطبیعی را نیز می‌پذیریم و این رابطه‌ها نیز معنا پیداکرده و زمینه دیگری شکل پیدا می‌کند.

وی ادامه داد: اگر ما نگاه طبیعی به پرستاری داشته باشیم، نمی‌توانیم نگاه ارزشی به این جایگاه داشته باشیم؛ نهایتاً می‌توانیم دیدگاه معنوی اگزیستانسیالیستی به پرستاری داشته باشیم.

استاد فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به اهمیت رابطه علوم اجتماعی با پزشکی یادآور شد: ما همه نسبت روانشناسی با سلامت را می‌دانیم؛ ما اگر نظریه شخصیت مازلو را بگیریم، یک تأثیر در پزشکی دارد؛ اگر نظریه فروید را بگیریم تأثیر دیگری خواهد داشت؛ تئوری‌های علوم رفتاری و حتی جامعه‌شناسی روی علوم پزشکی تأثیر دارد؛ تئوری‌های مدیریت بر نحوه مدیریت بیمارستان‌ها تأثیرگذار است.

خسرو پناه اضافه کرد: تاریخ علم پزشکی و نگاه منطقی به علوم پزشکی نشان می‌دهد که علم پزشکی در طول تاریخ تاکنون دانشی مصرف‌کننده بوده و از تئوری‌های علوم طبیعی، مهندسی و حتی انسانی بهره می‌گیرد.

گفتنی است در انتهای این جلسه، برخی از دانشجویان پرسش‌هایی را طرح کرده و استاد خسرو پناه به این سؤالات پاسخ داد.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه اطلاع رسانی مفدا، تاریخ انتشار: ۲۵ آذر ۱۴۰۰، کدخبر: ۲۶۰۶۵۱، www.mefda.ir