ابهام در مرجعیت علمی در حوزه کرونا و واکسن و درصد مقالات کاربردی داخلی درباره کووید-۱۹

وقوع اپیدمی کووید-۱۹ بسیاری از نقاط قوت و ضعف ساختار‌های سیاستگذاری، حکمرانی و اقدام پژوهی نظام اجتماعی و سلامت کشور را نشان داد. سال‌های سال است دانشگاه‌های علوم پزشکی و علوم اجتماعی کشور در حال تولید محتوای علمی هستند، اما در یک چالشی به نام اپیدمی کووید-۱۹، مشخص شد بسیاری از این پژوهش‌ها و محتوا اساسا کاربرد اجتماعی و میدانی ندارد. مشکل کجاست؟

شعار سال: وقوع اپیدمی کووید-۱۹ بسیاری از نقاط قوت و ضعف ساختار‌های سیاستگذاری، حکمرانی و اقدام پژوهی نظام اجتماعی و سلامت کشور را نشان داد. سال‌های سال است دانشگاه‌های علوم پزشکی و علوم اجتماعی کشور در حال تولید محتوای علمی هستند، اما در یک چالشی به نام اپیدمی کووید-۱۹، مشخص شد بسیاری از این پژوهش‌ها و محتوا اساسا کاربرد اجتماعی و میدانی ندارد.

تصمیم گیری‌های حوزه کرونا در ایران را بنگرید. تماما براساس مقالاتی است که در دنیا انجام شده و اکثر تصمیمات مبتنی بر یافته‌های پژوهش‌های داخلی اجرا شده در خود کشورمان نیست. با گذشت حدود یک سال از تزریق واکسن‌های داخلی و خارجی، هنوز فقط دو الی سه مقاله از اثربخشی واکسن‌ها منتشر شده است. حال آن که اکثر واکسن‌های داخلی هنوز نتوانستند مقالات فاز‌های سه گانه بالینی را چاپ کنند.

در بخش مداخلات حوزه کرونا، اکثر تصمیمات براساس نتایج مقالات سایر کشور‌ها بوده است. اساس این اقدام بسیار ارزشمند است، اما نقش پژوهش‌های داخلی در این مسائل مهم کجاست؟ چه نسبتی از مطالعات داخلی مصرف واقعی در کف میدان دارند و داشتند؟

روز‌ها می‌گذرد و هنوز متوجه نشدیم چه نسبتی از تولیدات پژوهشی کشور مورد کاربرد جامعه و کف میدان است. هرچند تولید مقالات برای تکمیل ادبیات یک مساله ارزشمند است، اما اگر پژوهشی گرهی قرار نیست باز کند چرا انجام می‌شود و بودجه می‌گیرد؟

ما در بخش کرونا هنوز نتوانستیم مشخص کنیم نقش مرجعیت علمی مان در سیاستگذاری‌های سلامت و اجتماعی چه بوده؟ چه سهمی از مقالات مان توانسته به تصمیمات مبتنی بر شواهد کمک کند؟ چرا مقالات واکسن‌های داخلی که دارد مصرف می‌شود هنوز چاپ نشده؟ چرا هنوز مطالعات اثربخشی واکسن‌ها براساس داده‌های واقعی و فاز چهار انجام نشده است؟

بر اساس توضیحات بیان شده، بنظر می‌رسد که بخش تحقیقات ما نیاز به یک پوست اندازی اساسی دارد. هر تصمیم الزاما بایدمبتنی بر شواهد باشد، اما چرا هیچ اثری از مطالعات داخلی در تدوین این تصمیمات نیست؟