شعارسال:بی سوادی از مهمترین مسائل جامعه ی بشری فعلی می باشد که البته خود نیز ریشه در مشکلات و مسائل اقتصادی ،اجتماعی ،فرهنگی و سیاسی جوامع دارد.

رشد سریع علم و تکنولوژی و پیچیدگی پدیده های اجتماعی در جهان امروز ، نیاز انسانها را در جوامع کنونی برای رشد و تعالی ملموس تر و عمیق تر کرده است و بیش از گذشته انسان را نیازمند علم و سواد و دانش در زندگی کرده است.زندگی در جامعه ی کنونی بدون سواد ملال آور و منجر به تبعیض های مابین باسوادان و بیسوادان در استفاده از تکنولوژی و فناوری های روز است ،و اما سواد چیست ؟

تعریف سواد:

با توجه به فرهنگ های مختلف و میزان رشد علوم و فن آوری در کشورهای گوناگوم ،سواد تعابیر مختلفی پیدا می کند برای مثال در یک کشور ممکن است خواندن و نوشتن یک متن کوتاه ،دلیلی برای باسواد شدن باشد و در جایی دیگر ،شخصی را باسواد بدانند که طرز کار با کامپیوتر را بلد باشد ،به قول لیماژ(16،1375) تعریفی ساده ،کافی نخواهد بود و سواد را فقط با توجه به زمینه های گوناگون می توان معنی کرد و این معنی با تعبیر نیاز های شخص و جامعه تغییر می کند ،اما یونسکو در تعریف سواد می گوید :"کسی که بنواند یک متن ساده و کوتاه را در زمینه ی زندگی روزمره اش بخواند ،بنویسد و درک کند" و از لحاظ علمی کسی را باسواد می داند که در کلیه ی فعالیت هایی که برای عملکرد موثر گروهی و اجتماعی آن ها سواد ضرورت دارد شرکت کند و از خواندن و نوشتن و محاسبه کردن برای پیشرفت خود و اجتماعش استفاده کند .(ناشیمنتو 38،1372)

ضرورت سوادآموزی :

در اهمیت سواد در دنیای امروز همین بس که عبور از بیسوادی و ورود به دنیای باسوادی همچون عبور از مرزی واقعی است ،این مرز ،مرز آگاهی است که انسان با عبور از آن شیوه ی زندگی ،تفکر ،احساس و فرهنگ غنی تری را به دست می آورد .

انواع بیسوادی :

الف: بیسوادی محض – بیسوادی محض بزرگسالان ،یعنی عدم توانایی خواندن و نوشتن ،در واقع بیسوادی محض بجز اینکه مشکلی برای خود فرد است مشکلی برای اجتماع هم هست.

ب: بیسوادی عملی- چه بسا افراد به ظاهر باسوادی هم هستند که در برخورد با مسائل اجتماعی و کار ،قادر به انجام دادن درست امور نیستند و توانائیهای محدودی دارند ،برای مثال نمی تواندد شخصاً یک فرم تقاضای کار پر کنند ،یک شکایت بنویسند و آن را پیگیری کنند ،نامه ی اداری یا گزارش تهیه نمایند ،به این افراد بیسواد عملی گفته می شود.

ج: بیسواد اطلاعاتی : این اصطلاح نسبتاً جدید است و شامل افرادی می شود که قادر به استفاده از اطلاعات عرضه شده در یک جامعه ی دارای فن آوری نیستند ؛ در مقابل این اصطلاح ،سواد اطلاعاتی قرار دارد که به معنای قدرت بازیابی اطلاعات مورد نیاز ، تجزیه و تحلیل و ارزیابی آن است ،آموزش بزرگسالان با توجه به برنامه های سواد آموزی و برنامه های پس از سواد که به صورت حضوری ،نیمه حضوری و غیر حضوری انجام می شود قصد دارد سواد کاربردی و اطلاعاتی افراد جامعه را ارتقاء دهد.

تاثیر بیسوادی بر جامعه:

بیسوادی آثار مخرب فراوانی بر جامعه دارد ،چون افراد بیسواد نمی توانند مشکلات خویش را ریشه یابی کنند و به ناچار به خرافات متوسل می شوند و معمولاً فاقد مهارت های شغلی هستند درآمد کمی دارند و به بهداشت خویش و افراد خانواده توجه کافی نشان نمی دهند ،آنان نمی توانند به درستی در فعالیت های اجتماعی و تصمیم گیری های جامعه مشارکت کنند و به راحتی دچار اشتباه می شوند زیرا نمی توانند مطالعه و مقایسه کنند ،در نتیجه بر سرنوشت افراد جامعه نیز تاثیر می گذارند برای مثال در انتخابات شورا ها و مجلس و بلکه ریاست جهموری و...

بیسوادی در شهرستان سقز:

اگر بخواهیم با توجه به ارائه ی تعاریف بیسواد که در بالا ذکر شد آمار بیسوادی در شهرستان را ارئه دهیم قطعاً آمارهای متفاوتی را خواهیم داشت زیرا هر کدام از تعاریف بیسوادی محض، بیسوادی عملی و بیسوادی اطلاعاتی دارای گستره ی جمعیتی مختص به خود خواهد بود اما با توجه به تعریف بیسوادی در کشور که همان بیسوادی محض است و با اتکاء به آخرین سرشماری رسمی نفوس و مسکن که بر مبنای خود اظهاری شخص می باشد وضعیت سواد در این شهرستان به قرار زیر است:

درصد با سوادی و بیسوادی شهرستان سقز بر اساس سرشماری سال 1390

که البته در طی این چهار سال اخیر نیز اداره ی سوادآموزی مدیریت آموزش و پرورش شهرستان سقز با کمک و مساعدت فرمانداری و شورای پشتیبانی سوادآموزی اقدام به تشکیل کلاس های سوادآموزی نموده و به تعداد دیگری از همشهریان بی سواد، خواندن و نوشتن آموخته که البته با عنایت به بحث ادغام واحدهای اداری سوادآموزی در مدیریت های آموزش و پرورش و بالطبع تفکیک فعالیت های سوادآموزی آموزش و پرورش منطقه ی زیویه از سقز، این آمار صرفا متعلق به محدوده ی آموزش و پرورش شهرستان سقز می باشد.

درصد باسوادی پس از فعالیت های سال 1390 (محدوده ی آموزش و پرورش سقز)

متاسفانه علیرغم تلاش فراوان اداره ی نهضت سوادآموزی و به ویژه ی آموزشیاران تلاشگر پس از 37 سال فعالیت مداوم اگرچه درصد باسوادی در شهرستان تغییرات چشمگیری داشته است اما هنوز تعداد بسیاری از همشهریان بیشتر به علت اینکه امکان اولیه حضور درکلاسهای ابتدایی را به دلایلی از جمله مشکلات اقتصادی ،فرهنگی ، وضعیت خاص امنیتی سالهای اولیه ی پس از انقلاب و...را پیدا نکرده بیسواد باقی مانده اند و لازم است افراد باسواد جامعه با تشویق و ترغیب این افراد جهت شرکت در کلاس های سوادآموزی در امر ریشه کنی بیسوادی ،اداره ی سوادآموزی را یاری دهند.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت خبری تحلیلی گولان سقز، تاریخ انتشار: 27شهریور1395، کدخبر: 1019، www.golansaqqez.com