شعار سال: گفته میشود که یکی از شاهان صفوی برای آنکه شهادت امام حسن (ع) را به ۲۸ صفر منتقل کرده تا با شهادت پیامبر (ص) در یک زمان باشد و یا آنکه یکی از شاهان قاجار که تولدش در هفتم ماه صفر بوده، برای آنکه روز تولدش در روز عزا نباشد و بتواند جشن و سروری را به مناسبت آن برقرار کند، به دروغ هفتم صفر را روز تولد امام کاظم (ع) اعلام کرده است!
در این مورد باید گفت که این ادعا را نمیپذیریم که چنین تاریخهایی ساخته و پرداخته شاهان صفوی و قاجار باشد، زیرا این نقلها قبل از زمان صفویه و قاجار نیز در منابع وجود داشته است (هرچند بخواهیم نقل دیگر را بپذیریم).
در همین راستا در منابعی که قرنها قبل از صفویه و قاجار نگاشته شده، مشاهده میکنیم که قریب به اتفاق منابع، تاریخ تولد امام موسى بن جعفر (ع) را روز هفتم ماه صفر سال ۱۲۸ هـ. ق اعلام کردهاند. [۱]البته در اندکی از منابع نیز ولادت آنحضرت در ماه ذی حجه دانسته شده است، بدون آنکه به روز دقیق آن اشاره شود. البته ممکن است برخی از صاحبان قدرت، انگیزههایی داشته باشند که در میان نقلهای مختلف تاریخی، یکی را برجستهتر کنند، اما این به معنای دست بردن در تاریخ نیست.
۲. درباره تاریخ شهادت امام حسن مجتبی (ع) نیز در منابع اسلامی اختلاف نظر دیده میشود؛ که مشهورترین آنها ۲۸ صفر سال پنجاه هجری است [۳]و قول ضعیفی هم وجود دارد که میگوید شهادت آنحضرت در ماه ربیع الاول است که با تعبیر «قیل» نقل شده است. [۴][۱]. طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری بأعلام الهدی، ج ۲، ص ۶، قم، مؤسسه آل البیت (ع)، چاپ اول، ۱۴۱۷ ق؛ ابن شهر آشوب مازندرانی، مناقب آل أبی طالب (ع)، ج ۴، ص ۳۲۳، قم، انتشارات علامه، چاپ اول، ۱۳۷۹ ق؛ شیعى سبزوارى، حسن بن حسین، راحة الأرواح، ص ۲۰۹، تهران، اهل قلم، چاپ دوم، ۱۳۷۸ ش.
[۲]. طبری آملی، محمد بن جریر، دلائل الامامة، ص ۳۰۳، قم، بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۳ ق.
[۳]. مناقب آل أبی طالب (ع)، ج ۴، ص ۲۹؛ شیخ مفید، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج ۲، ص ۱۵، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ ق؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۱، ص ۴۶۱، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ق؛ طبرسی، فضل بن حسن، تاج الموالید، ص ۸۲، بیروت، دار القاری، چاپ اول، ۱۴۲۲ ق؛ ابن سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج ۱۰، ص ۳۵۴، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ دوم، ۱۴۱۸ ق.
[۴]. ابن عبدالبر، یوسف بن عبد الله، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق: البجاوی، علی محمد، ج ۱، ص ۳۸۹، بیروت، دار الجیل، چاپ اول، ۱۴۱۲ ق؛ نیشابوری، محمد بن عبد الله، المستدرک علی الصحیحین، تحقیق: عطا، مصطفى عبد القادر، ج ۳، ص ۱۸۵، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۱ ق؛ طبرانی، سلیمان بن احمد، أخبار الحسن بن على (ع)، ص ۱۱۶، کویت، دار الأوراد، ۱۴۱۲ ق.