شعارسال: علیرضا زاکانی، شهردار تهران در همایش ملی سیاستگذاری و حکمرانی شهری که - سه شنبه، ۲۰ آبان ۱۴۰۴- در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد، با اشاره به تشکیل ۱۳ جلسه مفصل برای تبادل نظر، اظهار داشت: حاصل این جلسات، به اشتراک گذاری اندیشه‌ها در فضایی نقادانه و تحسین‌برانگیز بود که به اصلاح رویه‌ها کمک کرد.

زاکانی با بیان اینکه باید به شکل دیگری به ظرفیت‌ها و شرایط نگاه کرد، اظهار داشت: در حوزه‌های سیاست، فرهنگ و اقتصاد باید میدان عمل مردم را باز و آنان را در عرصه‌ها وارد کرد

وی افزود: در مدیریت شهری تلاش ما این است که برای مردم کار کنیم و به تدریج میدان را به آنان واگذار کنیم. هر جایی که مردم بتوانند وارد شوند، باید میدان را به صورت حداکثری برای آنان باز کرد.

زاکانی مسیر کنونی اقتصاد کشور را حاصل مسیر غلط طی شده از ده‌ها سال قبل دانست و افزود: این مسیر که مبتنی بر برداشت از منابعی مانند نفت و هزینه کردن آن است، بدون ارتباط دادن به مردم، از قبل از انقلاب شروع شده و پس از انقلاب تغییر چندانی نکرده است.

شهردار تهران در ادامه سخنان خود بر لزوم جداسازی درآمد از سرمایه‌گذاری تأکید و بیان کرد: باید سرمایه‌هایی که ذخیره می‌شوند، به بهترین نحو برای ساخت زیرساخت‌های کشور مصرف شوند.

وی، درباره حجم بالای یارانه پنهان انرژی در کشور، بر لزوم بازتوزیع عادلانه این یارانه‌ها و مشارکت مردم برای حل مشکلات اساسی تأکید کرد.

یارانه پنهان انرژی؛ از ۱۳۷ تا ۱۸۰ میلیارد دلار

شهردار تهران با بیان اینکه حداقل ۱۳۷ میلیارد دلار یارانه پنهان انرژی داده می‌شود که تا ۱۸۰ میلیارد دلار هم بیان می‌شود، با پرداختن به توزیع این یارانه‌ها گفت: ۶۳ میلیارد دلار از این یارانه مربوط به گاز و الباقی مربوط به یارانه بنزین، گازوئیل و برق است. وقتی این یارانه‌ها را در مقیاس خانواده‌ها بررسی می‌کنیم، می‌بینیم که ۴۷ درصد مردم اصلاً از بنزین استفاده نمی‌کنند؛ این شرایط نیازمند بازنگری است تا بتوانیم به نقطه‌ای بالاتر از وضع موجود برسیم و سایر اقشار جامعه نیز از این ثروت‌ها بهره‌مند شوند.

زاکانی، در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره تهدیدات بافت ناپایدار شهری در برابر بلایای طبیعی مانند زلزله گفت: براساس بررسی‌های انجام‌شده، از مجموع ۹۳۰ هزار پلاک در تهران، تعداد ۴۱۰ هزار پلاک ناپایدار شناسایی شده‌است. در کشور نیز چنین وضعیتی وجود دارد و مسئله بافت ناپایدار شهری تنها به تهران ارتباط ندارد بنابراین حل این چالش نیازمند عزم ملی است.

به‌کارگیری ظرفیت‌های مردمی راه حل تامین مسکن

زاکانی با اشاره به تکلیف قانونی دولت‌ها برای ساخت مسکن هم خاطرنشان کرد: اگرچه بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، دولت‌ها موظف به احداث سالانه یک میلیون واحد مسکونی هستند، اما تحقق این هدف در عمل با چالش‌های متعددی روبه رو بوده است.

شهردار تهران راه حل اساسی این چالش را در به‌کارگیری ظرفیت‌های مردمی و هدایت نقدینگی موجود دانست و تشریح کرد: با اتخاذ سیاست‌های تشویقی مناسب می‌توان زمینه مشارکت فعال شهروندان در تولید مسکن را فراهم نمود.

وی با اشاره به چالش تامین مسکن برای شهروندان تهرانی تاکید کرد: در شهر تهران ۵۱ درصد خانوار‌ها اجاره‌نشین هستند و این وضعیت آرامش روانی جامعه را تحت تأثیر قرار داده است و مسکن به عنوان عمده‌ترین هزینه خانوار‌های تهرانی، نیازمند سیاست‌گذاری دقیق و عاجل است.

تخصیص ۴ همت اعتبار برای کمک به انتقال آب

زاکانی با بیان اینکه شهرداری تهران در سایر امورات مربوط به تهران نیز خود را مسئول می‌داند، اشاره‌ای به چالش کمبود آب در تهران نیز داشت و گفت: در مسئله آب ما خودمان را مسئول دانستیم و در همین راستا اعلام کردیم برای کمک به انتقال آب ۴ همت اعتبار اختصاص می‌دهیم.

شهردار تهران در بخش دوم سخنان خود با تعریف جامعی از عدالت شهری اعلام کرد: مفهوم عدالت در گام نخست مستلزم تأمین فرصت‌های برابر برای کلیه شهروندان است. در گام بعدی، ایجاد مکانیزم‌های جبرانی برای آن دسته از شهروندانی که به دلایل مختلف قادر به استفاده از این فرصت‌ها نیستند، از ضروریات تحقق عدالت به شمار می‌آید.

زاکانی با تاکید بر استقرار کامل ساختار مدیریت مشارکتی محله‌ای در سطح همه محلات تهران افزود: این نظام با بهره‌گیری از ظرفیت‌های بومی و دانش محلی، سه مأموریت اصلی «هدایت و راهبری»، «ظرفیت‌پذیری و توانمندسازی» و «نظارت و ارزیابی» را دنبال می‌کند.

شهردار تهران همچنین به تشکیل هیئت‌های اندیشه‌ورز تخصصی پرداخت و گفت: با حضور طیف وسیعی از ذی‌نفعان شامل مدیران آموزشی، اساتید دانشگاه، فعالان جهادی، روحانیون، ورزشکاران، هنرمندان و معتمدین محلی، کانون‌های تخصصی مشارکت شکل گرفته است.

زاکانی ادامه داد: طرح شهردار مدرسه به عنوان یکی از برنامه‌های راهبردی نهادینه‌سازی فرهنگ مشارکت است. این طرح ضمن ارائه آموزش‌های شهروندی، بستری برای مشارکت فعال نسل جوان در اداره امور شهر را فراهم می‌آورد.

وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به برخی مشکلات و ناترازی‌های در کشور خاطرنشان کرد: حل مسائل؛ تنها با اندیشه، فکر، اراده و مشارکت امکان‌پذیر است. ما باید دایره مشارکت را باز کنیم و برای آن الگو‌های مختلفی تعریف کنیم.

فراخ کردن میدان عمل برای مردم

شهردار تهران، فراخ کردن میدان عمل برای مردم را محور اصلی تغییر رویکرد خواند و افزود: باید از رویکرد کار برای مردم فاصله گرفت و میدان را برای مشارکت تمام اقشار جامعه، از افراد عادی تا فرهیختگان فراهم کرد. در این میدان عمل، مردم باید احساس مشارکت، هم‌آفرینی، اثرگذاری فکری، مشارکت در تصمیم‌سازی و اجرا و همچنین امکان ارائه نظارت و بازخورد‌ها را داشته باشند.

زاکانی با بیان اینکه تهران می‌تواند به الگویی برای این نوع حکمرانی تبدیل شود، گفت: تهران ظرفیت‌های فراوان و مشکلات جدی دارد که باید این ظرفیت‌ها را برای حل مشکلات به کار گرفت. ویژگی مهم، تبدیل تهدید‌ها به فرصت است.

وی با اشاره به اثرگذاری ملی و حتی جهانی اقدامات در تهران، تصریح کرد: هر اقدامی در تهران در سراسر کشور دیده و قضاوت می‌شود؛ بنابراین اگر بتوانیم رویکرد نادرست «درآمد-هزینه» و اتکا به منابع بین‌نسلی را تغییر دهیم، می‌توانیم از تهدیدات، فرصت خلق کنیم.

صرفه‌جویی در مصرف آب با نصب کاهنده‌های آب در منازل

شهردار تهران در بخش دیگری از سخنانش به طرح پیشنهادی شهرداری در مورد آب اشاره کرد و گفت: میزان آب ورودی به تهران یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب است که با نصب کاهنده‌های آب در منازل بدون تغییر کیفیت آب می‌توان بین ۳۰ تا ۷۰ درصد در مصرف صرفه‌جویی ایجاد کرد.

زاکانی ادامه داد: این طرح را با استفاده از ظرفیت ستاد‌های محلات و با مشارکت خود مردم و تأمین هزینه‌ها می‌توانیم اجرا کنیم. هزینه نصب این کاهنده‌ها که حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان برای هر دستگاه است، به گونه‌ای از محل قبوض آب در یک تا دو سال و ماهانه حدود ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان از مردم دریافت می‌شود، در حالی که اثر آن در صرفه‌جویی بسیار گسترده خواهد بود.

وی با اشاره به طرح جامع بهینه‌سازی مصرف برق در روشنایی معابر، اعلام کرد: با وجود شناسایی ۳۲۰ هزار نقطه نوری در معابر تهران و تمایل بخش خصوصی برای نصب چراغ‌های کم‌مصرف ۲۰ واتی، متأسفانه این طرح پس از سه سال و نیم پیگیری هنوز به مرحله اجرا نرسیده است.

شهردار تهران در پایان با قدردانی از برگزارکنندگان همایش، ابراز امیدواری کرد: با همکاری تمامی نهاد‌های حاکمیتی و مشارکت حداکثری مردم، بتوانیم الگوی موفقی از حکمرانی شهری را در تهران ارائه دهیم که قابلیت تعمیم به سطح ملی را دارا باشد.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از دیده بان ایران، 21آبان1404، 249801، www.didbaniran.ir