شعار سال: انجمن های علمی از بعد اجرایی و رفتار اداری-مالی بنا بر ماهیت تشکلی خود، تابع قانون تجارت و بشکل خاص بخش تشکل های غیرانتفاعی و غیر سهامی این قانون هستند. در واقع به جهت ایجاد وحدت رویه در بعد اداری- مالی-مدیریتی و نوع برخورد با اعضا ( تکالیف ، مسئولیت ها، حقوق ، وظایف)،همگرایی با قانون تجارت بعنوان قانون بالادستی ، نه یک ترجیح، بلکه نوعی الزام حقوقی است.
یکی از رویدادهای مهم هر تشکل( بشکل خاص در متن حاضر، انجمن های علمی) ، برگزاری مجامع قانونی و روند انتخابات آن است. مجامع انجمن های علمی و بحث انتخاب هیات مدیره آنها از چند سال پیش،گرایشات جدید در قالب برگزاری بشکل برخط و برگزاری توامان فیزیکی- برخط ، بخود گرفته و از برگزاری صرفا فیزیکی و حضوری، فاصله گرفته است . موضوعی که اجرای درست آن، نیازمند توجه به الزامات حقوقی، مقررات داخلی و اساسنامه ای و تضمین های فنی است. 
کمیسیون انجمن های علمی وزارت عتف از چند سال پیش، اختیار برگزاری مجامع و انتخابات بشکل برخط را در قالب پیشنهاد اعمال تغییراتی در اساسنامه ، به انجمن های علمی داده است. با این وجود، متاسفانه بدلیل برخی کم اطلاعی ها ، سلیقه گرایی ها، عدم شفافیت ها ، شاهد بروز و وقوع انواع تخلفات ( حتی تخلفات و جرایم موثر دارای قابلیت ابطال مجمع یا انتخابات برگزار شده ) در روند برگزاری مجامع و پیاده سازی انتخابات هستیم. نکته تاسف بار داستان آنجاست که حتی برخی از انجمن های علمی، تفاوت بین برگزاری مجمع برخط و انتخابات پلتفرم پایه و غیرحضوری را ندانسته و درک درستی از نسبت حقوقی برقرار شده بین این دو موضوع ندارند. مصداق عینی و شاهد ماجرا، برگزاری مجامع دارای دستورانتخابات اعضای هیات مدیره بشکل پلتفرم پایه و کم توجهی به برگزاری برخط همان مجمع است. آیا دوستان و اعضا محترم انجمن آمده اند ، صرفا رای بدهند و بروند؟ 

برخی از ایرادات و چالش های دارای بار حقوقی در برگزاری برخط مجامع و انتخابات هیات مدیره انجمن های علمی :
برگزاری برخط مجامع و اجرای پلتفرم پایه انتخابات هیات مدیره انجمن های علمی ، نیازمند رعایت الزامات حقوقی، مقررات داخلی و اساسنامه ای و تضمین های فنی است . 
از مهمترین چالش های قابل ذکر، عدم تدوین ، تصویب و اجرای دستورالعمل برگزاری مجامع و انتخابات است. بر اساس برخی از مصادیق و تجارب اجرا شده، بخش زیادی از انجمن های علمی فاقد دستورالعمل برگزاری انتخابات بشکل برخط و پلتفرم پایه می باشند. بسیاری از انجمن ها صرفا بر اساس معرفی یک پلتفرم توسط وزارت عتف و کمیسیون انجمن های علمی و بدون رعایت چارچوب ها و ترتیبات قانونی، اقدام به برگزاری انتخابات می کنند. 

*** عدم بروز رسانی بانک اطلاعات اعضای پیوسته دارای حق رای: از حقوق قانونی اعضای هر انجمن ، تقاضای قراردادن لیست اعضای انجمن( با تاکید بر اعضای پیوسته) با شاخصه هایی چند( نام و نام خانوادگی، آخرین مقطع و رشته تحصیلی ، تاریخ شروع عضویت پیوسته، سمت اداری و اجرایی) روی سایت انجمن است ( در بعضی از انجمن ها اطلاعات شخصی نظیر کدملی و شماره تماس هم قرار داده می شود که می تواند جنبه داوطلبانه داشته باشد).این اطلاعات، اطلاعاتی هستند که عدم شفافیت درخصوص آن می تواند باعث ایجاد انواع انحرافات و سواستفاده های احتمالی شود. این حق بسیار ساده توسط برخی از انجمن ها رعایت نشده در حالی که اعضا ، قانونا بر اساس قانون جامع شفافیت اطلاعات، می توانند درخواست عمومی سازی این اطلاعات را داشته باشند. 
تجربه نشان داده که کم توجهی به این مهم سبب می شود که انجمن ها در زمان برگزاری انتخابات برخط، تمایل و اراده چندانی جهت بروز رسانی لیست اعضای پیوسته خود ( خصوصا از نظر تعیین وضعیت شماره همراه ) نداشته باشند. مشکل و چالش حقوقی ایجاد شده ان خواهد بود که با زیر سوال رفتن روند احراز هویت و اصالت رای، می توان در انتخابات برگزار شده تشکیک کرد و روند ابطال انتخابات را درخواست نمود. 

ممکن است ادعا شود که صرفا شماره چند نفر از اعضا انجمن تغییر یافته و چند شماره تغییر کرده ، نمی تواند تاثیر معنادار بر نتایج انتحابات داشته باشد. در پاسخ باید گفت که ، این برداشت به هیچ وجه از منظر حقوقی درست نبوده و می تواند اماره ای بر اثبات وجود تخلفات پنهان یا عدم رعایت نظامات و ترتیبات حقوقی دیگر در روند برگزاری انتخابات باشد. 

*** معرفی پلتفرم اجرای انتخابات الکترونیک توسط وزارت عتف و بحث هیات ناظر : وزارت عتف وفق قانون، هیچ اختیاری در معرفی پلتفرم اجرای انتخابات بشکل الکترونیک نداشته و حتی با کمال تاسف، فاقد شاخص های لازم برای تایید صلاحیت پلتفرم های تخصصی موجود در بازار است.در شرایط کنونی، بشکل کاملا تجربی ، توجهات به سمت چند پلتفرم اجرای انتخابات بشکل برخط جلب شده است. بر این قاعده، تعریف هیات ناظر از طرف انجمن علمی، از الزامات کاهش تخلفات و ارتقا سلامت برگزاری انتخابات بشکل الکترونیک بوده و بشدت متفاوت از حضور عضو یا اعضای ناظر تعیین شده توسط کمیسیون انجمن های علمی کشور در روند برگزاری مجامع است. 

*** عدالت و شفافیت در برگزاری انتخابات و دو بحث اطلاع رسانی و تبلیغات : بر اساس دستور العمل برگزاری برخط مجامع و انتخاب اعضای هیات مدیره انجمن های علمی و با رویکرد تقویت رعایت اصول عدالت و شفافیت ، باید روند اطلاع رسانی درخصوص برگزاری انتخابات برخط و همچنین شیوه معرفی نامزدها و تبلیغات آنها، نظام مند شود. ملاحظه می شود که بسیاری از انجمن های علمی بدون نظرداشت به زمان حداقلی اطلاع رسانی ( پانزده روز قبل از برگزاری انتخابات) حداقل در سایت تخصصی انجمن، اقدام به برگزاری انتخابات می کنند و انتشار آگهی برگزاری مجمع و بیان انتخابات در روزنامه رسمی تعیین شده توسط انجمن را وافی و کافی برای اجرای مجمع و انتخابات می دانند. این رویه بشکل مسلم با قانون منافات داشته و قابلیت پیگیری حقوقی دارد. 
در مواردی دیده شده که گرایش به چنین مخفی کاری هایی به جهت گعده بازی و رفاقت گرایی و ایجاد انحراف در نتایج انتخابات صورت پذیرفته و حتی با توصیه و ارتباط و اعزام لشکر دانشجویی (از دانشجویان تحصیلات تکمیلی یا دانشجویان تازه فارغ التحصیل شده)، مقاصد خاص دنباله گیری می شود. 
هشدار قانونی و حقوقی داده می شود که اعضای هیات مدیره انجمن های فاقد رویه شفاف در انعکاس اسامی و سایر مشخصات اعضای پیوسته روی سایت انجمن ،با اثبات شائبه مداخله و جهت دهی انتخاباتی ، می توانند تحت پیگرد قانونی قرار گیرند. دنباله گیری موضوع همراه با ارایه ادله اثبات چنین تخلفاتی ، علاوه بر ابطال انتخابات، پیگرد قانونی بانیان امر را هم می تواند رقم بزند. 

*** عدم معرفی و ارایه برنامه توسط نامزدهای انتخاباتی و تصویر سازی از انتخابات بسان خم رنگرزی: حق کلیه نامزدهای انتخابات است که اهم سرفصل ها و برنامه های خود را به سمع و نظراعضای مجمع برسانند. متاسفانه به کرات دیده می شود که در اقدامی غیرقانونی و مبادرت به تخلف آشکار ، برنامه معرفی نامزدها ( بشکل ضبط شده یا حضور چند دقیقه ای در مجمع) به بهانه هایی چند نظیر تعداد زیاد نامزدها و زمان اندک مجمع ، حذف شده و بدان وقعی نهاده نمی شود. این تخلف نیز قابلیت پیگرد قانونی-حقوقی داشته و می تواند در مواردی منجر به ابطال روند انتخابات بدلیل سانسورگرایی و اتهام ممانعت از حق ، شود.

*** برگزاری انتخابات مجمع و اعضای هیات مدیره جدید، قبل از زمان قانونی شروع مجمع : در برخی از موارد ملاحظه شده که انتخابات برخط اعضای هیات مدیره قرار داده شده در دستور کار مجمع ، قبل از ساعت برگزاری مجمع شروع شده و تا ساعات حین و بعد از اتمام مجمع نیز ادامه می یابد. مسلما هر فردی با کمترین اطلاعات حقوقی می داند که برگزاری هر رویدادی یا اتخاذ هر تصمیم رسمی یا فعلی که در دستور کار بوده و مرتبط با تصمیمات رسمی مجمع می شود، قبل از برگزاری رسمی مجمع، فاقد وجاهت قانونی بوده و بسترساز ابطال انتخابات خواهد بود. بر اساس تجارب موجود مشاهده و ملاحظه شده که برخی از انجمن های علمی حتی با تائید کمیسیون انجمن های علمی وزارت عتف، مرتکب این تخلف قانونی شده اند . موارد فوق ، تنها برخی از تخلفات قابل ذکر در این حوزه بوده و حتی اگر فاقد شاکی خصوصی باشد، الزاما باید توسط کمیسیون انجمن های علمی سامان داده شده و رفع گردد. 
مسلما هر انتخاباتی دارای گروهی پیروز و گروهی بازنده در رقابت ، به هر دلیل و طریق ممکن است.منطقی است که با ممانعت از شخصی شدن موضوع و به جهت حفظ سرمایه اجتماعی انجمن های علمی ، انتخاب افراد شایسته ، وجود رقابت انتخاباتی قابل تحسین ، ارتقا قدرت و قوت علمی انجمن های علمی ، کاهش دلخوری های احتمالی و غیره،می بایست اقدام به رعایت توصیه های حقوق فوق در روند برگزاری مجامع و انتخابات اتجمن های علمی بشکل برخط نمود. 

اختصاصی پایگاه تحلیلی خبری شعار سال