شعار سال: پروژه راه آهن سریع السیر تهران - قم-
اصفهان سالهاست که به عنوان پروژه احداث خط سریع السیر در کشور مطرح می شده و در
زمره طرح های اولویت دار راه
آهن بشمار میرود.
این پروژه که با هدف تسهیل و تسریع در جابجایی مسافران سه کلان شهر
تهران ، قم و اصفهان پیگیری میشود در سالهای اخیر هم از نظر فنی و هم از نظر سیاسی
درگیر حاشیه های جدی شده است. در نتیجه، با وجود قرارگرفتن این پروژه در لیست
پروژه های با اولویت دولت، پیشرفت آن فقط در حد انتشار اخبار در رسانه ها بوده است.
ماجرا از این قرار است که با روی کار آمدن دولت روحانی، پروژه راه آهن
سریع السیر تهران-قم-اصفهان که در دولت گذشته گام های اولیه جذب سرمایه گذار خارجی
آن برداشته شده بود، از منظر حجم سرمایه گذاری خارجی و موارد فنی مورد نقد مسئولین
جدید وزارت راه و شهرسازی قرار گرفت. این امر سبب شد تا این پروژه کلان بازنگری
شود.
اسفندماه سال 92،
سید مسعود نصر آزادانی، معاون ساخت و توسعه
راهآهن در شرکت ساخت و توسعه زیرساختهای حمل و نقل کشور گفت که : «پیشرفت در زیرسازی
در قطعه نزدیک به اصفهان بیش از 90 درصد و در قطعه دوم (نزدیک قم) حدود
60 درصد و در مجموع پیشرفت فیزیکی قطعه اصفهان ـ قم از پروژه قطار سریع السیر
تهران ـ اصفهان بالای 70 است. در صورت انعقاد سریع قرارداد فاینانس، در ماههای
اول سال آتی (سال 1393) بخش اصفهان – قم تکمیل
میشود.»
به گفته وی،«حتی یک روز افتتاح زودتر این طرح منفعت زیادی برای بهرهوری
اقتصادی کشور
و نیز استفاده مردم از سفر سریع و ارزان و ایمن دارد.»
ماهها از روند پیشرفت این طرح خبری نبود تا اینکه در 21 آذرماه 93،
مشاور مدیرعامل شرکت راهآهن از مشخص شدن تکلیف قرارداد طراحی، ساخت و راهاندازی نخستین
قطار سریعالسیر ایران با طرف چینی تا دی ماه همان سال خبر داد و گفت: «قرارداد
احداث این خط آهن در دولت دهم با طرف چینی منعقد شد اما چینیها به دلیل مسائل فنی
به قرارداد عمل نکردند.
با روی کار آمدن دولت یازدهم مجددا پرونده احداث خط آهن قطار سریعالسیر
پیگیری شد اما اتفاق خاصی برای این قرارداد نیفتاد.
در نهایت، 15 بهمن 93، حسن روحانی، رئیس جمهوری گفت: «این خط باید سریعتر
راهاندازی شود و برای این منظور 2.6 میلیارد دلار منابع برای آن تامین
کردهایم که با تکنولوژی جدید و سرعت ۳۰۰
کیلومتر عملیاتی خواهد شد.»
کمتر از یک ماه بعد،اصغر فخریه کاشان، قائم مقام وزیر راه و شهرسازی در
امور بین الملل ، درباره احداث خط آهن نخستین قطار سریعالسیر ایران گفت: «به تازگی ال سی غیر فعال این پروژه گشایش یافت و رئیس
جمهوری ، چهارشنبه 6 اسفند ماه کلنگ احداث این طرح را به زمین می زند.
گفته می شد، بر پایه این قرارداد خط آهن نخستین قطار پرسرعت ایران ۴ ساله ساخته خواهد شد و سرعت آن ۳۰۰ کیلومتر در ساعت است و مسافران، مسیر
تهران تا اصفهان را در یک ساعت
و ۴۵ دقیقه طی خواهند کرد.
تکمیل زیرسازی، روسازی، برقیسازی، استقرار سیستم و علائم ارتباطات،
دپو و تامین ۴ ست ناوگان
پرسرعت از مفاد این قرارداد با چینیهاست. همچنین مبلغ کل قرارداد ۱۳.۷ میلیارد یوان است و شرکت های
"ایران استن" و "جوینت ایتال" به عنوان مشاوران فنی کارفرمای این پروژه
انتخاب شده اند.»
یک روز بعد (6 اسفندماه 93)، عملیات احداث خط آهن سریع السیر تهران -
قم - اصفهان با حضور رئیس جمهور در استان قم آغاز شد.
سید مسعود نصر آزادانی، معاون ساخت و توسعه راهآهن شرکت ساخت و توسعه زیربناهای
حمل و نقل کشور اعلام کرد: «مذاکرات
و توافقات در دولت قبل قریب ۳ تا ۴ سال زمان به خود اختصاص داد. در نهایت این مذاکرات برای
احداث بخشی از مسیر قم تا اصفهان به طول ۲۴۰
کیلومتر مبلغ ۱.۷ میلیارد یورو
تعیین شد، مبلغ احداث کل این پروژه نیز ۵.۴
میلیارد یورو بود و مقرر شد حد فاصل ۱.۷ میلیارد
یورو تا ۵.۴ میلیارد یورو
در فاز دوم قرارداد مبادله شود.»
نصر آزادانی در پاسخ به این سوال که قرارداد احداث خطوط نخستین قطار سریعالسیر
کشور در دولت قبل منعقد شد و در دولت یازدهم تغییر کرد، تفاوت این قراردادها در چه
موضوعاتی بود؟ گفت: «در برآورد هزینه اجرایی این پروژه علیرغم اینکه شرح خدمات
گسترش یافت، هزینهها کمتر شد. برآورد ما با هرینههای جانبی حدود ۲.۵ میلیارد یورو است در حالی که در دولت
قبل ۵.۴ میلیارد یورو
بود.
15 اردیبهشت ماه 94)، علی اشرف افخمی، مدیرعامل بانک صنعت و معدن گفت:
«١.٨ میلیارد دلار از محل خط اعتباری چین برای پروژه راه آهن تهران
ـ قم ـ اصفهان گشایش ال سی صورت گرفته است و امیدواریم طی دو سال و نیم آینده وارد
مدار شود.»
سه ماه بعد (14 دی ماه 94)، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل
و نقل کشور درباره وضعیت این طرح گفت: «پیشنویس فاینانس پروژه هم اکنون در کشور
چین است و به طرف چینی یک ماه فرصت دادیم تا بررسیهای مربوط به خواستههای
قراردادی و مشخصات فنی برقراری فاینانس پروژه قطار پرسرعت تهران- قم-اصفهان را
انجام دهد. سپس طرف چینی ۸ ماه
برای طراحی روسازی پروژه فرصت دارد.
8 دی، استاندار اصفهان درباره وضعیت احداث خط آهن سریع السیر تهران - قم - اصفهان گفت:
«وزارت راه و شهرسازی تمام تلاش خود را به کار بست که این قرارداد را به مبلغ
واقعی خود برساند و اکنون بحث های نهایی این قرارداد در حال انجام است و احتمالا
در سقف ۴ میلیارد یورو
بسته خواهد شد.
برخلاف برخی از اظهار نظر ها این طرح تنها پروژه ای است که منابع مالی
آن در حد ۲/۲ میلیارد یورو
گشایش اعتبار شده و مشکلات بودجه
ندارد و اگر قرارداد تجاری آن در اسرع وقت بسته شود جزو معدود پروژه های است که
فاینانس آن گشایش یافته است.»
با این حال، مصاحبه های مسئولین مختلف وزارت راه و شهرسازی و مسئولین استانی
مرتبط نشان می دهد که با گذشت 11 ماه از زمان برگزای مراسم رسمی آغاز عملیات
اجرایی پروژه راه آهن سریع السیر تهران-قم-اصفهان توسط رییس جمهور، این امر آغاز
نشده و هنوز منتظر نهایی شدن قرارداد بود.
با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری تین نیوز، تاریخ 4 مهر 95 ، کد مطلب: 103541: www.tinn.ir