شعارسال : نرخ ارز، این روزها متاثر از عامل هایی گوناگون با تکانه های به نسبت شدیدی روبرو شده است. از یک طرف عواملی همچون سر رسیدن فصل واردات مواد اولیه (آذرماه و دی ماه)، سفرهای زیارتی به عراق در موسم اربعین و همچنین سفرهای تفریحی به مناسبت تعطیلات سال نو میلادی تقاضا برای ارز را افزایش داده و از طرف دیگر، کاهش درآمدهای ارزی افت عرضه را به دنبال داشته است.

** ارز و نمودار صعودی آن

بر اساس منطق بازار، افزایش تقاضا و کاهش عرضه، زمینه را برای وقوع یک شوک ارزی بزرگ آماده می کند.

با این حال برخی از کارشناسان معتقدند این شوک ارزی هیچ گاه رخ نخواهد داد چرا که برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) کمتر از دو هفته آینده اجرایی می شود و در نخستین گام، نقش خنثی کننده شوک ارزی را بازی خواهد کرد. در این شرایط، بیش از هر چیز سیاست های ارزی بانک مرکزی به عنوان نهاد سیاستگذار پولی کشور می تواند تکلیف آینده نرخ ارز را مشخص کند.

«احمد مجتهد» رییس پیشین پژوهشکده پولی و بانکی کشور در این زمینه معتقد است به رغم نقش بانک مرکزی در تعیین سیاست های ارزی کشور و جلوگیری از نوسان های ارزی، این نهاد نمی تواند نرخی ثابت را بر بازار مسلط سازد. البته پایین نگه داشتن نرخ ارز نیز به معنای نفع اقتصاد کشور نیست.

وی در گفت وگو با پژوهشگر ایرنا با اشاره به کاهش درآمد ارزی کشور که به دنبال اعمال تحریم ها و همچنین افت قیمت نفت رخ داده است گفت: بانک مرکزی قدرت چندانی برای دخالت در بازار ندارد چرا که منابعِ در اختیار سیاستگذار ارزی کاهش یافته است.

وی در گفت وگو با گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا گفت: از نظر ارزی، شرایط کنونی یکی از وخیم ترین دوره های تاریخ معاصر ایران است. اقتصاد ایران حتی در زمان ریخت و پاش های ارزی سال های 1380 تا 1391 نیز در چنین تنگنای ارزی گرفتار نشده بود. در حال حاضر، درآمدهای ارزی ایران از محل صادرات نفت حدود 100 میلیارد دلار کمتر از سال 1390 و 40 میلیارد دلار کمتر از بدترین سال تحریم ها، یعنی سال 1392 است.

مجتهد تصمیم سیاستگذار ارزی برای افزایش نرخ ارز مبادلاتی را تایید کرد و گفت: بانک مرکزی مدت ها به خاطر مرز روانی سه هزار تومان، نرخ دلار بانکی را تغییر نداد اما در هفته گذشته این اصرار را کنار گذاشت و قیمت دلار را افزایش داد که این، اقدام درستی بود.

** ارز، مدیریت مصرف و پیش نیازهای تک نرخی شدن

یکی از توجیه های افزایش نرخ ارز مبادلاتی در راستای تک نرخی کردن ارز است. این در حالی است که مجتهد معتقد است تک نرخی کردن ارز افزون بر کاهش تفاوت بین نرخ بازار و نرخ رسمی یا به عبارتی مبادله ای نیاز به چهار پیش شرط دیگر از جمله داشتن ذخایر کافی ارزی، انتخاب مناسب زمان اجرا، انعطاف پذیری بانک مرکزی و همچنین بهبود فضای کسب و کار دارد و با توجه به شرایط کنونی، مهیا کردن این زمینه ها برای تک نرخی کردن ارز، به یک سال زمان نیاز دارد.

لیلاز نیز بر این باور است که باید به طور اورژانسی مصرف ارزی کشور کاهش یابد. وی در این باره گفت: بدبختانه بهترین مکانیزم برای کاهش مصارف ارزی، افزایش قیمت ارز است. واقعیت این است که در علم اقتصاد هنوز آمپول بدون درد اختراع نشده است بنابر این چاره ای نداریم جز این که کاهش مصارف ارزی و افزایش منابع ارزی را به طور عمده از طریق افزایش قیمت ارز انجام دهیم. البته، این اتفاق ناخودآگاه می افتد و اگر دولت بخواهد جلوی آن را بگیرد، علامت غلط به اقتصاد داده است و همان بلایی را سر اقتصاد می آورد که آقای احمدی نژاد آورد. آن وقت شاهد یک دوره ثبات ارزی خواهیم بود و به یکباره قیمت ارز سه برابر خواهد شد.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از وب سایت خبرگزاری تسنیم ، تاریخ انتشار یکشنبه 15 آذر 1394 ، کد مطلب : 934988 : www.tasnimnews.com