شعار سال: سال ها شاهدیم که در ایران با وجود خشکسالی و با وجود از دست دادن منابع آب فراوان با آب گران انتقالی اقدام به گسترش کارخانه‌های آب‌بر در مناطق کویری می‌کنند.

محمد تقی توکلی، رئیس کمیته آب کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه آب در ایران بی‌ارزش است، گفت: رتبه ایران در مدیریت منابع آبی از بین ۱۳۳کشور، ۱۳۲است و این نشان می‌دهد مسؤولان تا چه اندازه به حفظ و صیانت از آب بی‌توجه‌ بوده‌اند.

متاسفانه سال هاست که به جای مدیریت صحیح آب و اصلاح الگوی مصرف آب شاهد انتقال آب‌هایی هستیم که نه تنها باعث کاهش مصرف آب بلکه باعث تشویق به اسراف و هدر رفت آب و اقدامات غیر اقتصادی شده‌اند.

مسعود میرمحمدصادقی، مدیرعامل شرکت آب منطقه ای اصفهان در 14 تیرماه جاری از بهره برداری از تونل سوم کوهرنگ خبر داد.

وی تصریح کرد: از زمستان امسال تونل سوم کوهرنگ(بیرگان) آبگیری شده است اما به دلیل آماده نبودن سد، تنها در حد یک ایستگاه پمپاژ حدود ۵۰ تا ۶۰ میلیون آب در سال منتقل می‌کند.

مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای اصفهان با تاکید بر اینکه تونل سوم کوهرنگ تاکنون ۹۷ درصد پیشرفت کاری داشته است، افزود: این تونل امسال به شرط تامین اعتبارات به بهره برداری خواهد رسید.

به گفته میرمحمدصادقی، سال گذشته ١٠٠ درصد اعتبارات به پروژه کوهرنگ سوم(بیرگان) تخصیص داده شد.

تونل سوم کوهرنگ (بیرگان) در واقع هفتمین انتقال آب سرشاخه‌های کارون است و بارها معصومه ابتکار رئیس سازمان محیط زیست گفته است که این تونل فاقد مجوز زیست محیطی و مجوزهای دیگر است اما ما شاهد فعالیت جدی و تمام عیار طرح‌های انتقال آب سرشاخه‌های کارون هستیم و به راستی نمی دانیم که چرا فعالیت تونل سوم کوهرنگ به طور کامل و دائم لغو نمی شود.

حفر تونل 24 کیلومتری کوهرنگ سوم در منطقه بیرگان باعث خشک شدن بسیاری از چشمه‌های پرآب و سرچشمه‌های دائمی تامین کننده آب کارون شده است بطوری که حجم آب انتقالی تونل سوم کوهرنگ در مطالعات اولیه 225 تا 300 میلیون متر مکعب آب سالیانه بوده است اما پس از حفر تونل سوم کوهرنگ که 24 کیلومتر است؛ چشمه‌های سرشاخه کارون قطع و نابود شدند و حتی آبی که قصد انتقال داشتند به زاینده‌‌رود را هم سازمان آب منطقه‌ای اصفهان نابود کرد و حالا از حدود 150 میلیون متر مکعب انتقال آب سخن می‌گویند.

تا کنون شش طرح انتقال آب سرشاخه‌های کارون با ظرفیت سالانه بیش از یک میلیارد متر مکعب انتقال داده شده است

تا کنون شش طرح انتقال آب سرشاخه های کارون با ظرفیت سالانه بیش از یک میلیارد متر مکعب در شرایطی که کارون نیمه جان در حال نابودی است به طور کامل و بصورت سالیانه انتقال داده می‌شود.

آب سرشاخه‌های کارون برای طرح‌های غیر اقتصادی و غیر منطقی صنایع آب بر کویر و کشاورزی زیان آور با آب گران انتقالی به سرزمین های غیر مسیر کارون منتقل شده است.

شش سرشاخه‌های کارون(دز) که به طور کامل انتقال یافته‌اند شامل تونل اول کوهرنگ از سال 1332 تا کنون به مقصد زاینده رود؛ تونل دوم کوهرنگ از سال 1368 به مقصد زاینده رود؛ تونل چشمه لنگان از سال 1384 تا کنون به مقصد زاینده رود، سد کمال صالح رود تیره(سرشاخه دز) از سال 1390 تا کنون به مقصد صنایع اراک؛ تونل خدنگستان از سال 1392 تا کنون به مقصد زاینده رود وانتقال آب سرشاخه دز از الیگودرز به سد کوچری گلپایگان اصفهان و سپس به مقصد قمرود بیش از نیاز شرب از شهریور 1395 است.

رود دز در بند قیر شوشتر و قبل از ورود به اهواز به رودخانه کارون می‌ریزد و از سرشاخه‌های اصلی کارون است.

انتقال آب تونل سوم کوهرنگ در شرایط اوج نیاز خوزستان به آب برای مهار ریزگردها و گرما انجام می‌شود

تونل سوم کوهرنگ در بیرگان در واقع هفتمین سرشاخه انتقالی کارون است و این انتقال آب در شرایطی انجام می‌شود که آبگیرها؛ تالاب‌ها، علفزارها؛ دشت‌های سیلابی و کشتزارهای خوزستان تبدیل به کانون‌های وسیع ریزگرد داخلی شده است و خوزستان بیش از همیشه به حقابه طبیعی؛ الهی و شرعی کارون نیازمند است و از سوی دیگر گرمای بی سابقه و طولانی مدت در ماه‌های اخیر خوزستان که رکورد گرمترین شهرهای جهان را شکسته است نشان از تغییرات شدید اقلیمی خوزستان دارد و در این شرایط انتقال آب‌های کارون در حالی که مردم خوزستان حتی نیازمند آب شرب مناسب هستند هولناک و در جهت نابودی این بخش از سرزمین ایران است.

قیمت آب انتقالی کارون به فلات مرکزی بیش از قیمت محصولات آن است

نگاهی به انتقال آب‌های کارون به زاینده رود نشان می‌دهد که این اقدامات فقط صرف گسترش صنایع آب بری شده‌اند که می بایست در سواحل خلیج فارس دربوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان احداث می‌شدند و نه با اتکا به انتقال آب‌های سرشاخه‌های کارون در مناطق فلات مرکزی در اصفهان، یزد،کرمان، رفسنجان و اردکان و... مناطق کم آبی که فقط با نفوذ بالای سیاسی می‌توان با هزینه کلان و غیر اقتصادی آب را به آن مناطق انتقال داد و آن را صرف صنایع آب‌بر و کشاورزی غیر اقتصادی کرد.

قیمت آب انتقالی کارون به فلات مرکزی بیش از قیمت محصولات آن است و در این میان حقابه الهی و خدادای مناطقی مانند خوزستان را نابود کرد در حالی که کشاورزی در خوزستان با آب ارزانتر و غیر انتقالی و در چهارفصل و در جهات اقتصاد مقاومتی و طرح‌های خودکفایی است.

مسابقه افتتاح کارخانه‌های آب‌بر و گسترش کشاورزی در مقاصد انتقال آب کارون!

دولت با وجود ادعای انتقال آب برای شرب، همچنان کارخانه‌های آب‌بر جدید در استان‌های اصفهان، یزد و کرمان افتتاح می‌کند و قرار است یکی از شهرهای استان کرمان تا سال 1398 با اتکا به آب‌های انتقالی به قطب بزرگ تولید فولاد کشور تبدیل شود.

کرمان در حالی از مقاصد انتقال آب کارون است که به گفته مدیر عامل شرکت آب منطقه ای کرمان؛ مصرف آب کشاورزی کرمان به اندازه آب شرب تمام کشور است.

13 آبان 1395 افتتاح بزرگ‌ترین کارخانه تولید ریل آهن خاورمیانه و ایستگاه شماره پنج ریخته‌گری ذوب‌آهن در اصفهان و کارخانه‌های آب‌بر جدید ریل آهن و واحدهای ذوب آهن جدید توسط معاون اول رییس جمهور در استان اصفهان در حالی صورت گرفت ک هوی به ساخت کارخانه جدید دیگری با نام فولاد صبا در اصفهان تاکید کرد و از سوی دیگر شالی‌کاران اصفهان هم اکنون در تابستان1396 در حال کاشت برنج در استان اصفهان هستند، محصولات آب‌بری که قیمت آب آنها از خود محصول بیشتر است، این اقدامات غیرمدبرانه به اینجا ختم نمی‌شود و ما شاهد افتتاح کارخانه‌های فولاد کرمان در ماه‌های گذشته و کارخانه‌های آب‌بر آجرپزی و پتروشیمی و فولاد در مناطق مختلف فلات مرکزی در کرمان، یزد و اصفهان، یعنی همان مقاصد طرح‌های انتقال آب کارون هستیم.

همچنین ما شاهد لوله کشی یک‌هزار و 100 کیلومتری انتقال آب کارون از سرشاخه بهشت آباد در سفر رئیس جمهور به کرمان در اردیبهشت1395 بودیم.

حال آنکه معصومه ابتکار رئیس سازمان محیط زیست می‌گوید: «انتقال آب‌های سرشاخه‌های کارون و تونل‌های بیرگان(کوهرنگ سوم) و بهشت آباد فاقد مجوز زیست محیطی هستند و قول تعطیلی این پروژه‌ها را داده بود.»

صنایع آلاینده و آب‌بر در یزد و اصفهان، گردشگران را فراری می‌دهند

انتشار گزارش مهرماه بازدیدها از تونل بیرگان(سومین تونل کوهرنگ) نشان می‌دهد که حتی قبل از ساخت سد آن از طریق ایستگاه بزرگ پمپاژ آب کارون را به زاینده رود انتقال داده‌اند.

تا کنون با طرح‌های انتقال آب سرشاخه‌های کارون( تونل اول و دوم کوهرنگ، چشمه لنگان و خدنگستان) سالانه به اندازه یک زاینده رود از رود کارون آب برداشت شده است و با انتقال آب تونل بیرگان( کوهرنگ سوم) و تونل بهشت آباد از کارون به زاینده رود برداشت آب از کارون معادل دو زاینده رود طبیعی می‌شود؛ یعنی حجم آب سرازیر شده در مسیر زاینده رود می‌شود معادل سه زاینده رود طبیعی یعنی حجمی معادل دو میلیارد و 400 میلیون متر مکعب آب در سال می‌شود در حالی که نیاز شرب و بهداشت آن منطقه حدود 300 تا 400 میلیون متر مکعب است و این مقدار از زاینده رود طبیعی با آورد آب حدود 800 میلیون متر مکعب در سال به راحتی تامین می‌شود.

البته قطعا با مدیریت متناقض آب زیاده خواهانه و افزایش و گسترش صنایع آب‌بر؛ و توسعه کشاورزی بیش از چهار برابر نسبت به قبل از انتقال آب‌های کارون شرایط آبی فلات مرکزی بهبود نمی‌یابد چرا که هر چه انتقال آب انجام شد چند برابر مصارف آب تعریف می‌شود و ما شاهد هستیم که رودخانه طبیعی زاینده رود با چهار سرشاخه کارون که هم اکنون در آن جریان دارد با خروش از روستای چم طاق به استان اصفهان وارد می‌شود و در غرب استان اصفهان شالیزارهای برنج و کارخانه‌های این استان را سیراب می‌کند اما در سال های کم بارش از زیر سی سه پل به علت مصارف بالای غرب شهر اصفهان( در داخل استان اصفهان) آب فقط با باز و بسته کردن سد نکو آباد جاری می‌شود و این مدیریت غلط مصرف آب نیاز به اصلاح جدی الگوی مصرف کشاورزی و صنعتی دارد تا آب به شرق اصفهان و گاوخونی هم بصورت همیشگی برسد و راهکار جریان دائمی زاینده رود اصلاح الگوی مصرف است نه نابودی خوزستان و مسیر سرشاخه‌های کارون و تمدن هزاران ساله کارون؛ امید است که طرح‌های انتقال آب متوقف شود و ما شاهد نابودی بیشتر کشور و جلگه خوزستان نباشیم.

از سوی دیگر انتقال آب‌های کارون و حقابه خدادادی مردم خوزستان با پول نفت خوزستان انجام می‌شود.

آیا این بودجه‌ها همان بودجه‌های نفت خوزستان نیستند که باید برای آبادانی خوزستان و ایران صرف شوند و نه برای طرح‌های غیر اقتصادی و ویرانگر.

کشاورزی با آب انتقالی کارون غیر اقتصادی است

فقط انتقال آب‌های گذشته کارون کشاورزی در استان اصفهان را بیش از چهار برابر و مصرف آب صنایع این استان را حدود 40 برابر افزایش داده‌اند و استان اصفهان را به بزرگترین مرکز فضاهای سبز مصنوعی با گیاهان آبدوست تبدیل کرده‌اند، مزارع غراقابی کشاورزی و شالیزارهای برنج را افزایش داده‌اند بطوریکه در همین امسال نیز با وجود کاهش 10 ساله بارندگی کشت تابستانه در اصفهان تعطیل نشده است و این در حالی‌ست که در سال های کم بارش در خوزستان در بسیاری مناطق ممنوعیت کشت اعمال می‌شود و بسیاری از مناطق خوزستان در کنار رود کارون فقط کشت دیم دارند و جلگه خوزستان که بیش از دو و نیم میلیون هکتار زمین حاصلخیز دارد تنها در 500 هزار هکتار کشت آبی دارد.

قیمت آب محصولات کشاورزی که با آب انتقالی کارون تولید می‌شوند بیش از خود محصولات است و به دلیل قیمت غیر واقعی آب؛ کشاورز با توهم سود روبرو است به عنوان مثال مدیر عامل سازمان آب منطقه‌ای کرمان قیمت و هزینه انتقال یک متر مکعب آب انتقالی کارون را به کرمان حدود 10 هزار تومان اعلام کرده است و این ثابت می‌کند که کشاورزی و صنعت با این آب گران نابودی منابع اقتصادی کشور را به دنبال خواهد داشت و نابودگر اقتصاد مقاومتی است.

گفتنی است متاسفانه این آب گران انتقالی کارون به بهای ناچیز حدود 300 تومان و بصورت غیر واقعی قیمت گذاری شده است و این باعث توهم سود در مقاصد انتقال آب کارون شده است.

حتی اگر اتلاف آب در روش‌های کشاورزی سنتی در مقاصد انتقال آب کارون نباشد باز هم هزینه‌های گزاف انتقال آب برای کشاورزی کاملا غیر اقتصادی است چرا که آب انتقالی به قیمت واقعی به کشاورز فروخته نمی‌شود و اگر کشاورز ساکن اصفهان یا یزد ویا رفسنجان بخواهد با قیمت واقعی آب انتقالی کارون کشاورزی کند قیمت محصولش ده‌ها برابر حال حاضر خواهد شد و قطعا در رقابت محصولاتش به فروش نخواهند رسید.

مصرف آب کشاورزی غرقابی در اصفهان بیش از 10 برابر صنایع این استان است چرا که اتلاف آب در کشاورزی غرقابی در استان اصفهان بسیار بالا است و همه اینها باعث می‌شود تا در سال های تنش آبی حقابه محیط زیستی و جاری بودن زاینده رود هم فدای کشاورزی غرقابی و صنایع آب بر استان اصفهان شود.

این در حالی‌ست که کشاورزی با آب کارون در مسیر طبیعی آن در دشت‌های چهارمحال بختیاری و جلگه خوزستان؛ هم اقتصادی و هم در جهت اقتصاد مقاومتی و هم در جهت مهار ریزگردها خوزستان خواهد بود.

از حدود 800 میلیون مترمکعب آب انتقالی کارون به زاینده رود (معادل یک زاینده رود طبیعی) حدود 90 میلیون متر مکعب آن برای صنایع آب‌بر یزد انتقال یافته است.

گفتنی است گسترش صنایع آب‌بری مانند فولاد در شهرهایی مانند اصفهان و یزد باعث افزایش جمعیت جویای کار و افزایش آلودگی آب و هوا می‌شود که افزایش آلاینده‌ها باعث کاهش درآمد گردشگری این مناطق می‌شود.

در مناطق با محدودیت آب می‌بایست صنایع غیر آب‌بر مستقر شود و نه صنایع آب‌بر و با قیمت نابودی سرزمین‌های دیگر!

اما باید این نکته را هم در نظر گرفت که حتی انتقال آب برای شرب اگر شرب پایین دست در خوزستان را نابود کند که نابود کرده است منطقی و عقلانی نیست.

امیدواریم که بزودی شاهد لغو دائم و همیشگی انتقال آب سرشاخه‌های کارون در تونل سوم کوهرنگ(بیرگان) و طرح‌های دیگر نابودگر انتقال آب سرشاخه‌های کارون باشیم و برای طبیعت فرصتی فراهم کنیم تا احیا شود؛ شاید ما آخرین نسلی باشیم که بتوانیم منابع آب کشور و شریان حیات بخش کارون را احیا کنیم و نسل آینده را از این نعمت محروم نسازیم خدادادی و حقابه الهی محروم نسازیم.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری فارس استان خوزستان، تاریخ انتشار 23 تیر 96 ، کد مطلب: 13960423000031:www.khuzestan.farsnews.com