روشنفکری دینی

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

سرویس ویژه نمایندگی لنز و عدسی های عینک ایتالیا در ایران با نام تجاری LTL فعال شد اینجا را ببینید  /  سرویس ویژه بانک پاسارگارد فعال شد / سرویس ویژه شورای انجمنهای علمی ایران را از اینجا ببینید       
شنبه ۲۸ تير ۱۴۰۴ - 2025 July 19
روشنفکری دینی
وضعیت دین در نیم قرن اخیر؛
صدیقه وسمقی، نویسنده و اسلام‌پژوه گفت: روشنفکری دینی نتوانسته است به پرسش‌ها پاسخ دهد. سرعت و روند حرکت مردم بیشتر از سرعت حرکت روشنفکری دینی بوده است. دین سنتی هم حرکت جدی و چشمگیری نداشته است و در بحران‌ها یا در کنار قدرت سیاسی بوده است و یا سکوت کرده است. روشنفکری دینی هم به نظر من خیلی دست به عصا حرکت کرده و پاسخ خیلی قانع‌کننده‌ای به نسل امروز و فردا نمی‌تواند بدهد.
کد خبر: ۳۸۳۱۵۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۵

نواندیشی دینی؛
سیدجواد میری با اشاره به اینکه چشم‌انداز صحیح به دین این است که جامعه‌ای همراه با عدل و قسط ساخته شود، بیان کرد: چنین چشم‌اندازی موجب می‌شود که دین را به فقه یا احکام فقهی تقلیل ندهیم.
کد خبر: ۳۶۹۷۹۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۸

محمد علی عسگری؛
روشنفکران دینی پیش از انقلاب مرتکب یک اشتباه ناخواسته و بزرگ شدند که اگر از آن درس‌های کافی گرفته نشود می‌تواند به شکلی دیگر دوباره تکرار گردد. هنوز فراموش نکرده ایم که در دهه‌های چهل و پنجاه با رونق گرفتن و گسترش فعالیت گروه‌های مارکسیستی برخی از روشنفکران مسلمان نیز بر آن شدند تا به اسلام لباسی نو پوشانده و هم تراز با گفتمان مسلط آن روزگار از آن دفاع کنند. درهمین پیوند بودکه یک باره سخن از ایده ئولوژی اسلامی، تشکیلات و سازماندهی حزبی، جامعه بی طبقه توحیدی، حاکمیت جبری و تاریخی طبقه مستعضف، دیالکتیک توحیدی، رهبری امت و تعمیم امامت، اقتصاد توحیدی و بانکداری اسلامی و ... سخن به میان آمد.
کد خبر: ۳۶۹۷۲۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۷

در گفتگو با صادق حقیقت؛
تفاوت روشنفکری دینی و نواندیشی دینی در این است که روشنفکران دینی، چون عقل متجددانه را حجت می‌دانند نیازی به اجتهاد به شکل حوزوی ندارند، اما نواندیشان دینی در گفتمان اصولگرایی معتقدند که اجتهاد ابزار فهم است بنابراین اگر من می‌گویم که جهاد ابتدایی در اسلام وجود ندارد طبق صناعت فقه باید استدلال کند که چرا وجود ندارد.
کد خبر: ۳۶۷۰۱۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۱۵

عبدالمجید مبلغی:
آن‌گاه که سخن از روشنفکری به میان می‌آید شتابان پرسشی همیشگی برمی خیزد و گلوی گفتگو را می‌فشارد: کدام روشنفکری؛ روشنفکری عرفی یا روشنفکری دینی ؟ به باور من این پرسش راه به کج راهه می‌برد و بخت‌های گفتگو را برای ایده پردازی‌های افق گشایانه از همان ابتدا بر باد می‌دهد.
کد خبر: ۳۴۵۷۸۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۱۶

گفتگوی سروش و ملکیان؛
سروش و ملکیان در همین گفتگو و هم در آثار متعدد خود تاکید می‌کنند که روشنفکر و روشنفکری به کار «اخلاقی زیستن» می‌آید و اساسا روشنفکر سودای زندگی اخلاقی دارد.
کد خبر: ۳۴۱۲۰۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۷

حسین هوشمند؛
مقاله حاضر ضمن تفکیک بین دو برداشت از روشن اندیشی، موسوم به روشن اندیشی رادیکال یا حداکثری و روشن اندیشی منعطف یا حداقلی، به تبیین و دفاع از روشن اندیشی حداقلی و کثرتگرا می‌پردازد و آنرا بمنزله طرحی برای بازنگری و بازسازی روشنفکری دینی که اکنون به روشن اندیشی حداکثری گرایش یافته است ارائه می‌دهد.
کد خبر: ۳۴۰۲۴۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۱۰

گفتگو با جبار رحمانی؛
آنچه ما در ایران داریم خلط مطالعات علمی دین و روشنفکری دینی است و به همین دلیل بسیاری از محققان دین بسیار سریع وارد وادی روشنفکری دینی می‌شوند در حالی که این دو، سپهر‌های متفاوتی هستند. در حوزه مطالعه علمی محقق به دنبال دین برتر نیست بلکه می‌خواهد توضیح دهد آنچه به عنوان دین رواج دارد، چیست؟ چرا این گونه است و چه پیامد‌هایی دارد؟
کد خبر: ۳۳۲۲۰۹   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۹

عبدالحسین خسروپناه؛
سروش، مانند بسیاری از مدعیان روشنفکری گرفتار نوعی آلزایمر تاریخی است. این همه آزادی اندیشه و گفت‌وگو را در کشور ما نادیده می‌گیرد و در آمریکایی زندگی می‌کند که کسی جرئت نمی‌کند هلوکاست را نقد کند.
کد خبر: ۳۲۲۸۵۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۲۸

واکنش به اظهارات جدید سروش
اظهاراتِ اخیر دکتر سروش درباره دین و قدرت واکنش های زیادی را در بین محققان دینی برانگیخته است.
کد خبر: ۳۲۲۰۳۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۲۳

مهدی نصیری؛
مهدی نصیری طی یادداشتی بیان می‌دارد که پس از انتشار کتاب «عصر حیرت» برخی که متن کتاب را نخوانده و صرفا بر اساس برخی تیتر‌ها و عناوین به نقد و قضاوت شتابزده نشستند، رویکرد و محتوای کتاب را روشنفکرانه از نوع مدرن اعلام کردند، اما آنچه من در کتاب مطرح کرده ام منبعث از کتاب و سنت است هر چند نمی‌توان منکر وجود مشابهت‌هایی اغلب صوری و بعضا محتوایی با پاره‌ای از انگاره‌های روشنفکری در این دیدگاه شد که البته من آن را نه نقطه ضعف که نقطه قوت آن دانسته و مایه انسجام ملی و دینی جامعه متنوع و متکثر ایران می‌دانم.
کد خبر: ۳۱۸۱۱۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۰/۰۱

یادداشت حامد آئینه وند؛
حامد آئینه وند در یادداشتی با عنوان «برتری وراندازی بر براندازی» نوشت که در زیر آمده است.
کد خبر: ۳۱۱۸۵۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۲۵

صفر و یک‌های مذهبی
دیدگاه روشنفکری دینی به مقوله مذهب، باور‌های مذهبی و دینی و ارتباطات اجتماعی در جامعه امروز ایران و ارتباط آن با دیگر جوامع می‌تواند بسیار پیچیده و در عین حال جذاب باشد. سایت «دین آنلاین» از دریچه دین و دیدگاه و باور‌های دینی به سراغ مسائل روز و نگرش خاص دینی به سیاست، اقتصاد و فرهنگ می‌رود که فرصتی است برای خوانش دینی از موضوعات مختلف.
کد خبر: ۳۰۰۰۲۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۲۴

کمبود آگاهی نسبت به پیشگامان
کمبود آگاهی داخلی نسبت به تولیدات و تلاش‌های علمی پیشگامان این جریان در جهان عرب مورد مغفولی است که در جهان امروز وجود دارد. در این میان نواندیشی دینی در جهان عرب تحت عنوان «التیار التجدیدی» در حال نقد و بررسی دستاورد‌های دوران نخست روشنگری است.
کد خبر: ۲۹۶۲۸۸   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۰۳

خفاش نیگل پاسخ زنبور داروین
کرونا به همان میزان که برای سیستم ایمنی و جهاز تنفسی ما مشکلاتی به وجود آورده، در فکر و عقاید ما نیز دست‌کاری‌هایی داشته که البته بیشتر در سطح سؤال و ابهام باقی ماندند و هنوز به تغییر جدی‌ در باور و عقیده نینجامیده.
کد خبر: ۲۹۴۰۳۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۳

فلسفه و تدبر؛
موضوع این درس‌گفتارها ناظر به غایت‌شناسی (teleology) است. این مسأله در آثار سه فیلسوف مهم تاریخ فلسفه، ارسطو، کانت و هگل دنبال می‌شود.
کد خبر: ۲۷۷۸۱۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۰۵

محمدتقی ‌آزاد ارمکی، جامعه‌شناس عنوان کرد:
محمدتقی ‌آزاد ارمکی گفت: مردم منابع متکثر انتخابی را دنبال می‌کنند و مجبور به انتخاب‌ اجباری نیستند. چون تا دیروز یواکشی به فضای مجازی وارد می‌شدند، اما الان نظام تصمیم‌گیری برای آموزش دانش‌آموزان، مطرح کردن توصیه‌های بهداشتی و حتی خرید اینترنتی جامعه را به حضور در فضای مجازی تشویق و دعوت می‌کند.
کد خبر: ۲۷۷۵۰۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۰۳

تحلیل سعید حجاریان از «روضه پرحاشیه محمود کریمی»؛
سعید حجاریان معتقد است که بخش مهمی از علت هتاکی در میان مردم و پایین‌دست جامعه به دلیل درشت‌گویی‌هایی است که از سوی بزرگان و در منابر و تریبون‌ها بیان می‌شود.
کد خبر: ۲۷۵۷۵۶   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۲۴

یادداشت عباس عبدی؛
طرفداران این نگاه خیال می‌كردند که ساختار رسمی جمهوری اسلامی ایران از این ذهنیت‌ها دفاع می‌كند، در حالی كه در عمل دیدند، رهبری و مراجع با حمایت از دستورات پزشكان و ضوابط عمومی علمی نشان دادند كه موافق این نگاه نیستند.
کد خبر: ۲۶۶۰۹۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۲/۲۷

یادداشت محمود سریع‌القلم؛
با مطالعه و مشاهده تحولات جهانی، به نظر می‌رسد دو گروه نزدیک به ۸۰ درصد جریان‌سازی‌ها و تصمیم‌سازی‌ها را در کشورها انجام می‌دهند: ۱- صاحبان سرمایه و شرکت‌های بزرگ و ۲- امنیتی‌ها. ۲۰ درصد باقی‌مانده که شامل سیاستمداران، نویسندگان، روشنفکران، محققان و خبرنگاران می‌شود، یا اپراتور دو گروه فوق هستند یا در حاشیه به سر می‌برند.
کد خبر: ۲۶۳۰۴۹   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۲/۰۸