شعار سال: چهل‌وهشتمین نشست سالانه «مجمع جهانی اقتصاد» از امروز در داووس سوئیس شروع به کار می‌کند. همزمان با شروع این اجلاس، مجمع جدیدترین گزارش «شاخص توسعه فراگیر» خود را نیز برای سال ۲۰۱۸ منتشر کرد. در این نشست که اولین بار در سال ۱۹۷۱ میلادی تحت عنوان «مجمع مدیریت اروپایی» برگزار شد، بیش از سه هزار نفر از ثروتمندترین و قدرتمندترین شخصیت‌های جهانی نظیر روسای جمهور، وزرا، روسای بانک‌های مرکزی، مسوولان نهادهای بین‌المللی و کسب‌وکارهای بزرگ شرکت خواهند کرد. دونالد ترامپ، آنگلا مرکل و امانوئل مکرون برخی افراد برجسته حاضر در این نشست خواهند بود. قرار است این نشست با موضوع «ایجاد یک آینده مشترک در جهانی از هم گسیخته» تا ۲۶ ژانویه (جمعه شش بهمن) ادامه یابد. یافتن راهکارهایی برای همکاری بین‌المللی درخصوص منافع مشترک حیاتی نظیر امنیت بین‌المللی، اقتصاد جهانی و محیط‌زیست از جمله موضوعات مهم نشست امسال خواهد بود. برگزاری نشست امسال در شرایطی است که رقابت‌های ژئواستراتژیک میان قدرت‌های جهانی رو به افزایش است. از طرفی یکی دیگر از اولویت‌های اجلاس امسال غلبه بر تجزیه کشورها است. کلاوس شوآب، موسس و رئیس‌ اجرایی «مجمع جهانی اقتصاد» در این رابطه می‌گوید: «جهان ما به‌واسطه افزایش رقابت میان ملت‌ها و اختلاف عمیق درون جوامع از هم گسیخته شده است. مقیاس چالش‌های جهان امروز بیش از هر زمان دیگری اقدامات یکپارچه، هماهنگ و متمرکز را می‌طلبد.»

ترامپ در داووس

حضور دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در نشست سران داووس از هفته‌ها پیش با جنجال‌های خبری همراه بود. پیش‌بینی‌ها حکایت از آن داشته‌اند که بسیاری از رهبران کشورهای حاضر در این اجلاس از سیاست‌های ترامپ انتقاد خواهند کرد و رهبرانی همچون آنگلا مرکل از آلمان و امانوئل مکرون از فرانسه نسبت به ترامپ در جبهه‌ای متفاوت موضع خواهند گرفت.تحلیلگران حضور ترامپ در این اجلاس را به قرار گرفتن در دهان شیر تشبیه کرده‌اند چون او با شعار مخالفت با جهانی‌شدن در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۶ پیروز شد و حالا قرار است در کنار طرفداران جهانی‌شدن و شانه‌به شانه آنان در داووس حاضر شود. برخی از افراد نزدیک به ترامپ گفته‌اند که حتی مشاوران وی با حضور او در این اجلاس مخالفت کرده‌اند و به وی هشدار داده‌اند که اگر می‌خواهد به سلامت از کنار این رویداد بگذرد، باید در جایی که رهبران سیاسی و مدیران و بانکداران ارشد جهان گرد هم می‌آیند حاضر نشود. در نهایت اما همه آنها گفتند که ترامپ خواسته است تا با حضور خود در داووس توجه همه را به رشد اقتصاد آمریکا و رشد بازار سهام جلب کند.

به گزارش رویترز، یک مقام ارشد دولت ترامپ گفته است، انتظار می‌رود ترامپ پیامی دو لبه به اجلاس داووس سوئیس مخابره کند. قرار است در این اجلاس ترامپ سخنرانی کند و با برخی از رهبران جهان دیدار داشته باشد. این مقام ارشد گفته است انتظار می‌رود در این سخنرانی ترامپ از جهان بخواهد که در آمریکا سرمایه‌گذاری کنند و از مزایای سیاست‌های قانون‌زدایی و کاهش مالیات او بهره‌مند شوند. او البته همچنان بر شعار «نخست آمریکا» تاکید خواهد کرد و خواستار تجارتی عادلانه‌تر و دوسویه‌تر در جهان خواهد شد. طی رقابت‌های انتخاباتی سال ۲۰۱۶ آمریکا، ترامپ جهانی‌سازی را به‌خاطر آسیب‌زدن به مشاغل تولیدی آمریکا مورد سرزنش قرار داده و گفته بود که این موضوع باعث شده است شرکت‌های آمریکایی برای کاهش هزینه‌های نیروی کار به دنبال راه‌اندازی کارخانه‌هایشان در مکزیک یا دیگر نقاط جهان باشند. او گفته بود:‌ «جهانی‌شدن موجب شد آن دست از نخبگان مالی که از حامیان مالی سیاستمداران هستند، بسیار ثروتمند شوند. اما این باعث شده است که بسیاری از کارگران ما چیزی به‌جز فقر و درد قلب نداشته باشند.» او پس از انتخاب به‌عنوان ریاست‌جمهوری هم بسیاری از قراردادهای بین‌المللی را مورد انتقاد قرار داد.

شاخص توسعه فراگیر ۲۰۱۸

«مجمع جهانی اقتصاد» همزمان با نشست سالانه خود گزارش «شاخص توسعه فراگیر ۲۰۱۸» را نیز منتشر کرده است. در این گزارش کشورها در دو گروه اقتصادهای پیشرفته و درحال توسعه (یا اقتصادهای نوظهور) رتبه‌بندی شده‌اند. براساس این رتبه‌بندی، اقتصاد نروژ با کسب امتیاز کل ۰۸/ ۶ در جایگاه نخست گروه اقتصادهای پیشرفته قرار گرفته است. پس از نروژ، کشورهای ایسلند، لوکزامبورگ، سوئیس، دانمارک، سوئد، هلند، ایرلند، استرالیا و اتریش به ترتیب در رده‌های دوم تا دهم ایستاده‌اند. در میان کشورهای در حال توسعه نیز لیتوانی با امتیاز کل ۸۶/ ۴ در «شاخص توسعه فراگیر» بهترین جایگاه را دارد. کشورهای مجارستان، جمهوری آذربایجان، لتونی و لهستان نیز به ترتیب در رده‌های دوم تا پنجم رتبه‌بندی کشورهای در حال توسعه قرار گرفته‌اند. ایران نیز در میان ۷۴ اقتصاد درحال توسعه، در جایگاه ۲۷ این رتبه‌بندی جای گرفته است. این درحالی است که در گزارش سال گذشته این نهاد ایران با امتیاز ۲۹/ ۴ در جایگاه بیست‌ویکم قرار داشت (در گزارش سال گذشته ۷۸ اقتصاد در حال توسعه رتبه‌بندی شده‌ بودند).

پیشرفت اندک در استانداردهای زندگی و تشدید نابرابری‌ها موجب قطبی‌سازی سیاسی و فرسایش همبستگی جوامع در اقتصادهای پیشرفته و درحال توسعه شده است. در این رابطه برای دستیابی به الگوهای توسعه و رشد باثبات و فراگیر به منظور بهبود استانداردهای زندگی، به اجماعی جهانی نیاز است. گرچه رشد اقتصادی مهم است اما این عامل به تنهایی نمی‌تواند شرط کافی برای دستیابی به اهداف وسیع‌تر در استانداردهای زندگی – معیاری که دولت‌ها می‌توانند موفقیت اقتصادی خود را بر مبنای آن ارزیابی کنند – باشد. در واقع رشد اقتصادی قدرتمند نمی‌تواند فرآیندهای اقتصادی-اجتماعی فراگیر ایجاد کند و استانداردهای زندگی جوامع را بهبود بخشد. «مجمع جهانی اقتصاد» در رتبه‌بندی «شاخص توسعه فراگیر ۲۰۱۸» خود از ۱۲معیار در سه دسته‌بندی کلی استفاده کرده است. این معیارها عبارتند از: الف) رشد و توسعه:۱. تولید ناخالص سرانه داخلی ۲. بهره‌وری نیروی کار ۳. امید به زندگی سالم و ۴. اشتغال.

ب) فراگیری: ۵. ضریب جینی درآمد خالص ۶.نرخ فقر۷. ضریب جینی ثروت و ۸. درآمد متوسط. ج) ثبات و برابری بین‌ نسلی: ۹. پس‌اندازهای خالص تعدیل شده ۱۰.نسبت آسیب‌های کربن به GDP.۱۱. بدهی عمومی و ۱۲. نرخ وابستگی جمعیت.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه دنیای اقتصاد، تاریخ انتشار 3 بهمن 96، شماره: 3344223