شعارسال: هنر یک حقوقدان و هنر یک مرجع قضایی رسیدگی‌کننده به پرونده‌های موجود و ذی‌ربط در حوزه حقوقی، چه در دادگستری و چه در فوتبال آن است که در پایان مشاهده شود چه آثاری از خود به جای گذاشته است. تنبیه کردن و جریمه، بدیهی‌ترین و ساده‌ترین روشی است که یک قاضی یا مرجع قضایی می‌تواند در مورد یک فرد خاطی یا یک موسسه و باشگاه و تیم صادر کند. این موضوع ملاک عملکرد واقعی نیست و برآیند صدور حکم می‌تواند مبین آثار همان حکم باشد.

یک قاضی باید بلد باشد چگونه حکم بدهد تا تاثیر آن منجر به اصلاح و تغییر رویه در فرد یا افراد مورد نظر شود. حکم صادرشده باید با در نظر گرفتن تمام جوانب اخلاقی و اجتماعی باشد تا مانع تکرار اشتباهات و اختلاف‌ها شود و مسیر قبلی را به سمت و سوی بهتری هدایت کند. محرومیت قضایی یک معنی عام دارد که افراد حقیقی و حقوقی را درگیر موضوع می‌سازد. در بحث جرایم، سمت و سوی احکام نیز 90 درصدش به جرایمی منجر می‌شود که هنر بازدارندگی در آن لحاظ شده باشد. زمانی می‌شود از جرایم و محکومیت‌ها نتیجه گرفت که هر چقدر جلوتر می‌رویم کم شدن ناهنجاری‌ها را ملاحظه کنیم و تاثیر ارزشی آن را در نهاد و رفتار اشخاص بعد از صدور احکام و البته اجرای درست آنها ببینیم. وگرنه در صورت بلااثر بودن آنها و اینکه احکام صادرشده نتوانسته در تغییر رفتار و عملکرد مخاطبان خود تاثیر بگذارد، آن وقت باید به مرجع قضایی مربوطه شک کرد. اگر حکمی صادر شد و موضوع اجرای آن پیگیری نشد و جریمه درنظر گرفته شده هم پرداخت نشد، مشکل دیگری شکل می‌گیرد که باید به آن پرداخت.

تاثیر کمیته انضباطی بر ناهنجاری‌ها

کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال یکی از مراجع فعال این روزهای فوتبال کشور است. کمیته‌ای که هر روز طی فرآیندهایی مجبور می‌شود در منازعات فوتبالی مداخله کند و برای بازدارندگی اختلافات و اغتشاشات فوتبالی از حربه جریمه و محرومیت استفاده کند. اینکه کمیته انضباطی چقدر در این امر موفق بوده و توانسته جریانات نابهنجار فوتبالی را به سمت وسوی آرامش و رعایت قوانین تشویق و ترغیب کند و به ورزشکاران، مربیان، باشگاه‌ها و طرفداران تیم‌ها تفهیم کند که جرایم در نظر گرفته شده و احکام صادره صرفا در راستای بازدارندگی بوده و قصد از آن تنبیه افراد خاطی است، موضوعی است که با واقعیت‌های موجود منافات دارد و اختلاف زیادی بین قوانین اجرایی، احکام صادرشده و آثار به‌جای مانده از آن نشان می‌دهد. آن‌گونه که از رفتار کمیته انضباطی ملاحظه می‌شود، همه این احکام و جرایم تنها تلطیف افکار عمومی بوده و اجرای احکام، آثار مستقیمی نداشته است.

ویژگی مسئولان حقوقی

ابتدایی‌ترین و درست‌ترین روش مسئولیت‌پذیری و واگذاری مسئولیت‌ها در امر فرهنگسازی جامعه، انتخاب افراد مرتبط با موضوع و نفرات متخصص و کاربلد است که می‌تواند با علم به درستی و نادرستی مسائل، روش‌های تاثیرگذار نزد افکار عمومی را نهادینه کند. در واقع اگر قرار است در جامعه ورزشی کشور که بخش اعظمی از نیروی فعال و کنشگر را شامل می‌شود و همواره در پی ایجاد شور و هیجان است، اتفاقی همسو با سیاست‌ها و اهداف یک فدراسیون بیفتد، بدیهی است که باید در انتخاب مسئولان تصمیم‌گیر دقت لازم به‌کار برده شود. در حقیقت اگر بناست در راس کمیته انضباطی فردی به‌کار گمارده شود، باید از یک حقوقدان آگاه به مسائل حقوقی در رابطه با مسائل فوتبال و مسائل حقوقی فوتبال استفاده شود. صرفا اینکه فرد مورد نظر حقوقدان است و در زمینه مسائل حقوقی فوتبال اشراف ندارد کفایت نمی‌کند. حداقل اینکه فردی برای چنین مسئولیتی در نظر گرفته شود که با جریانات فوتبالی آشناست و خودش سال‌ها در بطن فوتبال بوده و مراحل آموزش حقوقی در این زمینه را سپری کرده است. البته ورزشکاران و فارغ‌التحصیلان زیادی هستند که هم می‌توانند در این زمینه موثر و مفید واقع شوند و هم اینکه حاضرند با افتخار و علاقه در این مسئولیت‌ها با کمترین توقعات خدمت کنند.

محل درآمد کمیته انضباطی

کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال به‌رغم استقلال کاری و عملکردی که در بطن فدراسیون فوتبال با بودجه اختصاصی دارد، دارای امکانات بودجه‌ای نیست و کارکنان و کارمندان شاغل در این اداره تنها از طریق حقوق فدراسیونی تامین می‌شوند و هزینه‌های جاری را نیز از طریق همان فدراسیون پرداخت می‌کنند.

یکی از سوالاتی که در این زمینه مطرح است، مربوط به نحوه درآمد این کمیته از طریق درآمدهای کاغذی است. به این طریق که آیا جرایم نقدی و محکومیت‌های مالی این کمیته که به تیم‌ها، بازیکنان، باشگاه‌ها و افراد مرتبط در این زمینه تعلق می‌گیرد و از سوی کمیته انضباطی صادر می‌شود، به حساب خود کمیته انضباطی واریز می‌شود و در این کمیته هزینه می‌شود؟ پاسخ روشن است.

جریمه‌های درنظر گرفته شده در صورت پرداخت به خزانه فدراسیون فوتبال می‌رود و توسط فدراسیون تصمیم‌گیری می‌شود. هیچ مبلغی به حساب کمیته انضباطی واریز نمی‌شود و شک و شبهه در این‌باره منتفی است. اما نکته‌ای که در این مقاله مد نظر است، دو چیز است:

1-جرایم و احکام صادره چه اندازه در تغییر رفتارهای مخاطبان موضوع اثر‌گذار بوده و تاکنون چقدر توانسته حالت بازدارندگی در افراد و باشگاه‌ها و مخصوصا نزد تماشاگران ناراضی و خاطی ایجاد کند؟

2-مبالغ جرایم براساس کدام قوانین کلی قضایی لحاظ می‌شود و آیا همه جریمه‌های اعلامی وصول و به حساب خزانه فدراسیون ریخته می‌شود؟ وقتی می‌گوییم درآمد کاغذی، یعنی اینکه احتمال دارد خیلی از افراد و باشگاه‌ها و... نخواهند و نتوانند نسبت به واریز مبالغ درنظر گرفته شده اقدام کنند یا بر اثر شکایت‌های بعدی در کمیته استیناف و مراجع بالاتر آن را کمتر یا بلااثر کنند.

کمیته انضباطی یا کمیته اقتصادی؟

رسیدیم به اصل ماجرا. کمیته‌ای که کارش رسیدگی به شکایات و ناملایمات فوتبالی و حل و فصل مشکلات اداری و سیستمی است و باید فضای فوتبال را با تصمیم‌ها و اقدامات سازنده‌اش تلطیف و آرام کند، حالا ملاحظه می‌کنیم که تنها روش بازدارندگی را تنبیه و جریمه مالی تیم‌ها، افراد و باشگاه‌ها می‌داند. اینها به کنار. مبالغ دریافتی از آرایی که هر هفته و شاید هم چند روز یک بار از سوی کمیته انضباطی جهت برخورد با خاطیان صادر و اعلام می‌شود دور از شأن یک کمیته انضباطی بوده و نشان می‌دهد که شبیه روش‌های اقتصادی بنگاه‌های تجاری بوده و تک‌بعدی است. یعنی محور فعالیت‌ها و تصمیم‌گیری‌های کمیته انضباطی بر مبنای جرایم مالی استوار است و کسب درآمد از این طریق شیوه‌ای است که با مراجعه به سایت فدراسیون فوتبال و بخش کمیته انضباطی و اخبار منتشره در آن کاملا پولی است. برای اثبات این ادعا کافی است به یک مورد رای صادره از سوی کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال نگاهی بیندازیم تا پی به اهداف عملکردی آن ببریم.

جدیدترین رای صادرشده

به گزارش سایت رسمی فدراسیون فوتبال، آرای کمیته انضباطی لیگ برتر از سوی کمیته انضباطی اعلام شد.

*تیم تراکتورسازی تبریز به دلیل فحاشی تماشاگران به علی دایی، کریم باقری، بازیکنان و مدیریت (مسبوق به سابقه) در دیدار برابر سایپا، به انجام یک مسابقه رسمی میزبانی در استان بی‌طرف(غیر از استان میزبان و میهمان) به تشخیص و تعیین کمیته برگزار‌کننده مسابقات محکوم شد. (این رای قابل تجدید نظر است).

*رضا مهاجری، سرمربی تیم پدیده به دلیل اعتراض به داور در دیدار برابر استقلال تهران که از زمین بازی اخراج شد، به توبیخ کتبی و پرداخت 50 میلیون ریال جریمه نقدی محکوم شد. (این رای قطعی است).

*دیدار تیم‌های پارس جنوبی جم و استقلال خوزستان برگزار شد. تیم استقلال خوزستان به دلیل سوء‌رفتار تیمی ناشی از اخذ پنج کارت زرد، به پرداخت 200 میلیون ریال جریمه نقدی محکوم شد. (این رای قابل تجدید نظر است).

همچنین تیم استقلال خوزستان به دلیل فحاشی و توهین تماشاگران منتسب به داوران و مسبوق به سابقه به پرداخت 400 میلیون ریال جریمه نقدی محکوم است. ( این رای قابل تجدید نظر است).

حسن سلطانی‌فر، تدارکات تیم استقلال خوزستان به دلیل اعتراض مکرر به داور اخراج شد. وی به توبیخ کتبی و پرداخت 50 میلیون ریال محکوم شد. (این رای قطعی است.)

*تیم پرسپولیس تهران به خاطر فحاشی تماشاگرانش نسبت به حریف و داوری در دیدار برابر گسترش فولاد تبریز باید 400 میلیون ریال جریمه پرداخت کند. (این رای قابل تجدید نظر است).

*تیم مشکی‌پوشان خراسان به خاطر فحاشی تماشاگرانش نسبت به حریف و داوری در دیدار برابر نفت تهران باید 100 میلیون ریال جریمه پرداخت کند. ( این رای قطعی است).

*دیدار تیم‌های سپیدرود رشت و سپاهان اصفهان برگزار و از سوی تماشاگران تیم سپیدرود رشت تخلفاتی مبنی‌بر پرتاب بطری و اشیا صورت گرفت. تیم سپیدرود رشت به پرداخت 400 میلیون ریال جریمه نقدی محکوم شد. ( این رای قابل تجدید نظر است).

امیر ساکن‌نیا، بازیکن تیم سپیدرود رشت به دلیل اهانت به داور 30 میلیون ریال جریمه نقدی محکوم شد. (این رای قطعی است).

162 میلیون تومان در یک رای صادره

این آخرین نمونه رای کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال ایران است که هفته گذشته صادر شده و نشان می‌دهد به‌‌رغم اسم و عنوانی که این کمیته دارد آنچنان در مسیر انضباطی قرار نگرفته و تنها کارش تنبیه و جریمه آدم‌ها و تیم‌ها و... است.

مطلب بالا بیشتر از اینکه نوع جریمه‌ها و تنبیهاتش ما را غافلگیر کند، مبلغ جریمه‌اش چشم ما را زد و باعث شد نتیجه بگیریم و پیشنهاد بدهیم که کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال بهتر است یک دکان دونبش اقتصادی و تجاری تاسیس کند و به کار و کاسبی بپردازد و نیازها و کمبودهای فدراسیون و کل فوتبال را از این طریق تامین کند. این‌گونه که ما دیدیم تجارت انضباطی می‌تواند جای کمیته انضباطی را بگیرد و فلسفه جدیدی در نگاه اجتماعی فوتبال به وجود بیاورد. با نگاهی به مبلغ جریمه تیم‌ها و بازیکنان و مربیان در یک وعده رای صادره، مشاهده می‌شود که مبلغ 162 میلیون تومان به حساب این کمیته واریز می‌شود و در صورت تکرار آن در هفته‌های متمادی رقم قابل توجهی نصیب این کمیته خواهد شد.

اگر 12 ماه سال را 48 هفته در نظر بگیریم که در تمام طول سال مسابقات مختلف فوتبال در حال برگزاری است و تیم‌های مختلف در رده‌های سنی و لیگ‌های گوناگون درگیر بازی‌ها هستند، قاعدتا مشکلات انضباطی زیادی هم پیش می‌آید که با برخورد انضباطی هم از سوی کمیته انضباطی مواجه می‌شود. نمونه‌اش هم همین رای ذکر شده است که مبلغ آن نیز کاملا مشخص است. حالا فرض کنیم که در 48 هفته سال، کمیته انضباطی همین رای را در مورد باشگاه‌ها و ورزشکاران و مرتبطان با ورزش فوتبال صادر کند و میانگین آن با احتساب هفته‌ای 162 میلیون تومان باشد، آن وقت در سال رقمی حدود 7.776.000.000 تومان می‌شود که بسیار قابل‌توجه است. گفتن اینکه قانون وضع کرده تا چنین احکامی صادر شود و جرایمی در نظر گرفته شود طبیعی است اما عقل و منطق قوانین دیگری را هم حکم می‌کند که در صورت اجرا می‌تواند جامعه را به سوی توسعه و تعالی رهنمون سازد. همه‌چیز بر پایه برخورد قهرآمیز نمی‌تواند موثر باشد. باید تدبیر کرد که راه‌های رسیدن به ایده‌آل‌های اجتماعی چگونه حاصل می‌شود. آیا تشویق و ترغیب افراد و امکانات بهتری در اختیار آنها گذاشتن و فراهم کردن زمینه‌های خوش‌رفتاری نمی‌تواند موثر باشد؟

آیا علاج اصلاح رفتارها و ناهنجاری‌‌های فوتبال که هر روز بیشتر از قبل فضای ورزشگاه‌ها را آلوده می‌کند فقط جریمه مالی است؟ در این رابطه از حقوقدانان و کارشناسان حقوقی فوتبالی نیز دعوت کرده‌ایم تا با آسیب‌شناسی موضوع، راه‌های رسیدن به یک تصمیم درست را در قالب همایش انضباطی بررسی کنیم. البته این کار در شماره‌های آینده صورت خواهد گرفت.

نکته پایانی این مقاله نگاهی دارد به آرای صادرشده از سوی کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال و جرایم مالی در نظر گرفته شده برای افراد ورزشکار، تیم‌ها و باشگاه‌ها و تماشاگرانی که تاوان‌شان را هم باید باشگاه‌ها بپردازند. این آرا از تاریخ اول مهر ماه 96 تاکنون از سایت فدراسیون فوتبال و اخبار کمیته انضباطی برداشت شده است. شاید نگاهی به مبالغ جرایم صورت گرفته مسئولان را کمی تکان دهد که در جایی که سخن از پهلوانی و جوانمردی و فتوت است، تصمیم‌گیری هم باید پهلوانانه و جوانمردانه باشد. نمی‌شود همه‌چیز را از دریچه مادی دید و براساس نگاه مادی حکم صادر کرد.

چهره واقعی درآمدهای جرایم

نگاهی به جدول بالا کاملا نشان می‌دهد که سیاست‌های پولی در رفتارهای کمیته انضباطی بیش از سایر عملکردهایش برجسته است و مبین نگاه مادی آن و تعمیمش به ارکان قدرت فوتبالی است. این جدول نشان می دهد که کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال از ابتدای مهرماه 96 تاکنون (چهارماه و نیم) مبلغ 13.055.000.000 ریال با جریمه تیم‌ها، بازیکنان، باشگاه‌ها، مربیان و سایر افراد دخیل درآمد کاغذی داشته است. یعنی جریمه‌ها به مبلغ توصیفی صادر شده و قرار است این جریمه‌ها دریافت شود. حالا شاید بخشی از آنها شامل مرور زمان و بخشودگی و... شود. اما آنچه عیان است‌، شیوه مدیریت و تصمیم‌گیری در جایی است که قرار است نظم و انضباط فوتبال را سروسامان دهد. حالا سروسامان بخشیدن به وضع فوتبال به کنار، اینکه نتوانسته تاکنون از اختلافات و مشکلات اخلاقی و انضباطی فوتبال کم کند و اصلاحاتی در این موضوع ایجاد کند جای سوال است. مردم باید بدانند که مقامات مسئول با کدام شیوه‌ها به جنگ بی‌عدالتی‌ها می‌روند و در جهت ساختارسازی، ساختارشکنی نمی‌کنند. ساختار اخلاق با چنین روش‌هایی اصلاح نمی‌شود و فرهنگ‌سازی با این نوع برخوردها نهادینه نمی‌شود. باید راه‌های بهتری را جست‌وجو کرد که آن هم با وجود کارشناسان و مدیران متخصص و کاربلد میسر است نه با حضور دوستان و آشنایانی که می‌خواهند تاثیرگذار باشند اما نه موثر واقع می‌شوند و نه کاری از پیش می‌برند.

فدراسیون فوتبال با کسب چنین درآمدهایی می‌تواند خدمات شایانی ارائه کند. این درآمدها به خزانه فدراسیون می‌رود و روش‌های استفاده از آن و هزینه‌کردهای مختلف فدراسیون از این درآمدها در جاهای گوناگون هم سوال بعدی است که به‌زودی با استفاده از معلومات و اطلاعات کارشناسان امر به آن خواهیم پرداخت.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت فرهیختگان آنلاین، تاریخ انتشار: 24بهمن1396 ، کدخبر: 16031: www.fdn.ir