شعار سال: برزیل با یک چالش آب چند بعدی مواجه است. در سال گذشته یک چهارم شهرهای برزیل به طور عام و شهرهای بزرگ این کشور از جمله برازیلیا، سائوپائولو، ریودوژانیرو و ویتوریا به طور خاص با بحران های شدید آب، نظیر سیل و خشکسالی روبرو بوده اند.

همچنین عموم مردم این شهرها نیز از تهدیدات امنیتی و کیفیت آب مصرفی رنج می برند، به عنوان مثال ساکنین این شهرها در معرض خطر سیل، رانش زمین، تصفیه ناکافی فاضلاب و آلودگی منابع آب همراه با رسوبات و پس آب ها قرار دارند.

جنگل ها مهم ترین زیرساخت های طبیعی جلوگیری از چالش های آبی

با افزایش این روند برزیل نخستین خط دفاعی خود را در برابر بلایای طبیعی از دست می دهد: جنگل ها، در واقع جنگل ها شکلی از زیرساخت های طبیعی هستند که می تواند چالش های آب را به حداقل برسانند.

احیای جنگل یک راه حل مبتنی بر طبیعت است که سبب حفاظت از سیل، افزایش جریان(گردش) آب در طول دوره های خشکسالی و بهبود کیفیت آب به وسیله تصفیه آلودگی آن و جلوگیری از فرسایش خاک می شود.

اما سوال اینجاست که آیا برزیل سرمایه گذاری در زیرساخت های طبیعی خود را افزایش می دهد و یا پس از غلبه بر بحران آب این کشور دوباره با بحران آب مواجه خواهد شد؟

اختلال در نظام طبیعی چرخه آب با تخریب جنگل آمازون

برزیل دارای ثروت ذاتی از زیرساخت های طبیعی است. جنگل انبوه مناطق گرم و پر باران آمازون به مثابه یک تنظیم کننده قدرتمند الگوهای بارندگی هستند. علاوه بر این درختان این مناطق با گذشت زمان خود تعیین کننده تحولات جوی و زمان و مکان و میزان بارش هستند. جنگل انبوه مناطق گرم و پر باران اقیانوس اطلس، منابع اصلی تامین آب برای ۶۳ میلیون شهروند برزیلی محسوب می شود.

با این حال جنگل زدایی در جنگل های آمازون و اقیانوس اطلس یک بار دیگر در حال افزایش است؛ به طوری که ۱۲ درصد از جنگل های انبوه مناطق گرم و پر باران اقیانوس اطلس از بین رفته اند.

هنگامی که جنگل ها(درختان) بریده می شوند، درختان قادر به تنظیم جریان آب زیر زمینی نیستند و رسوب ها را در همان محل نگهداری می کنند و در آسمان نیز چرخه هیدرولوژیکی مختل می شود.

همزمان با از دست رفتن این ۱۲ درصد از جنگل ها، زیست بوم های سرادو، کاتینگا و پامپا بیش از یک میلیون هکتار از گیاهان بومی خود را در سال از دست دادند، که محدوده آن حدود هفت برابر شهر سائوپائولو است.

این زمین های پست، خانه هزاران گونه بومی هستند و سرچشمه برخی از مهمترین منابع آبی برزیل همچون آبخیز(حوضه های آبریز) گوارانی و آمازون محسوب می شوند.

بحران آب ناشی از این اختلالات، اقتصاد ملي و محلی را فلج کرده و سبب خاموشی برق در بسیاری از مناطق شده و تظاهرات های مردمی را به همراه داشته است.

نگه داشتن جنگل ها= نگه داشتن و حفظ آب

مسئولین کشور برزیل به اهمیت زیرساخت های طبیعی در این کشور پی برده اند و به همین منظور در تلاشند تا ۱۲ میلیون هکتار از جنگل های خود را احیا، تولید محصولات کشاورزی را افزایش و جلوی قطع درختان جنگلی به صورت غیرقانونی را تا سال ۲۰۳۰ بگیرند. اما این کارها ممکن است نتواند به طور کلی حجم بالای بحران آب در این کشور را از بین ببرد.

فرصت های دیگری برای احیای جنگل به منظور حفظ مزایای آبی در برزیل، به ویژه در حوضه های آبی اطراف شهرهای بزرگ این کشور وجود دارد. شهرهای برزیل که اکثر جمعیت این کشور در آن ها زندگی می کنند، به دلیل بحران های آب و هوایی اخیر به شدت تحت تاثیر قرار گرفته اند اما حفاظت از اراضی وسیع در اطراف این شهرها، علاوه بر فراهم کردن معیشت و امکانات تفریحی برای هزاران برزیلی، می تواند منافع اقتصادی و زیست محیطی را فراهم آورد.

سه شهر مهم برزیل با بحران های آبی مواجهند

سه شهر بزرگ برزیل در آینده با بحران های آبی مواجه خواهند شد و استفاده از زیرساخت های طبیعی یکی از مهم ترین روش های پیش روی آن ها برای پیشگیری و مقابله با این بحران ها خواهد بود.

۱- ویتوریا: این شهر که یکی از بنادر برزیل است با خشکسالی های شدید و فوران سیلاب ها مواجه بوده است. به همین دلیل شرکت آب محلی این شهر قصد دارد یک مخزن ذخیره آب را برای تامین امنیت آب در فصل های خشک ایجاد کند. اما این مخزن و کل سیستم آب هنوز در معرض رسوب و جریان آب متغیر هستند. بنابراین به نظر می رسد احیای حوزه های آبی(آبخیز) جنگلی که اطراف ویتوریا را احاطه کرده، ممکن است این رسوبات را از بین ببرد و به تنظیم زمان جریان آب، تصفیه مقرون به صرفه آن و حفاظت از مخزن کمک کند.

۲- سائوپائولو: در این شهر نیز علاوه بر خشکسالی، رسوب و آلودگی، کیفیت آب شهرستان و هزینه های آب را تهدید می کند. تخریب سریع جنگل های اقیانوس اطلس در سائوپائولو وضعیت را وخیم تر کرده است. به همین دلیل این شهر می تواند علاوه بر سرمایه گذاری در گزینه های سنتی تصفیه آب، آب و فاضلاب ممکن است به سمت احیای جنگل به منظور مقرون به صرفه کردن تصفیه آب، کاهش فرسایش و بهبود جریان آب حرکت نماید.

۳- ریودوژانیرو: این شهر نیز به دنبال احیای جنگل ها برای بهبود کیفیت آب مصرفی شهروندان خود است.

جنگل های فراوان برزیل ابزاری ضروری برای تأمین امنیت آب این کشور محسوب می شوند؛ آن ها آب را تصفیه و تنظیم می کنند، مزایای زیست محیطی را افزایش می دهند و ابزاری برای حل بحران آب هستند. به همین دلیل برزیل باید از جنگل های خود محافظت کند تا جنگل ها نیز برزیل را از کم آبی نجات بدهند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری مقاومتی نیوز، تاریخ انتشار 26 فروردین 97، شماره: 51139: www.moqavemati.net