شعار سال: در یکی از روزهای بهاری راهی محله سعیدآباد در منطقه18 میشویم. پس از عبور از کنار مجموعه ورزشی شهید مختارسلیمانی در بلوارالغدیر و گذر مارپیچ از مقابل بوستان فارابی و میدان جانبازان سابق که دیگر وجود خارجی ندارد، از لابهلای خودروهای عبوری، به زحمت راهی به سعیدآباد پیدا میکنیم. جایی که خیابانهایش به نامهای شیرین چهارم، پنجم، ششم و... کنار هم ردیف شدهاند و از سالها قبل قرار بوده یکی از پروژههای فرامنطقهای جنوب غرب تهران، یعنی بزرگراه شهید بروجردی از کنار آن بگذرد.
اینطورکه اهالی عنوان میکنند اجرای این پروژه ترافیکی بیش از هر چیزی بر زندگی ساکنان محله سعیدآباد تأثیر گذاشته است. به محض ورود به محله و در فاصله کمی تا بافت مسکونی متوجه کودکانی میشویم که فارغ از هیاهو و غوغای اطرافشان در گوشهای از زمین خاکی و محل اجرای پروژه راهسازی، میان نخالههای ساختمانی مشغول بازی هستند. این بچهها گاهی از آوارهای باقیمانده بالا و پایین میروند و گاهی در طول جاده خاکی دنبال هم میدوند و خودشان را با سرعت به این طرف و آن طرف زمین کنار گاردریل آهنی میرسانند. والدین بچهها هم جلو در خانه ایستادهاند و از دور مراقب فرزندان خود هستند.
یکی از مادرها به محض اطلاع از موضوع گزارش در همان ابتدای کار از دردسرهای زندگی در این محله حرف میزند: «شیرین، مدتی است که شبها نمیتواند بخوابد و بیقراری میکند.»
او فضای گوشه و کنار زمین خاکی را نشانمان میدهد تا حادثهای را تعریف کند: «مدتی پیش، در نیمههای شب سر و صدای زیادی از اینجا بلند شد که باعث وحشت دختر 3سالهام شد. طفل معصوم آنقدر ترسیده بود که تا صبح پلک روی هم نگذاشت و مدام از مردان ژندهپوش که آن موقع شب، جلو خانه داد و فریاد به راه انداخته بودند حرف میزد. از آن حادثه به بعد شیرین نمیتواند مثل بچههای دیگر شبها به رختخواب برود و به راحتی بخوابد. آنقدر به در خانه خیره میشود تا از فرط خستگی چشمانش سنگین شود و بخوابد. شیرین میترسد که دوباره معتادان و خلافکاران با مشت به در خانهمان بکوبند و قفل آن را بشکنند.»
به گفته اهالی سعیدآباد مشکلات آنها آنقدر زیاد است که مسئله بزم شبانه دزدان و خلافکاران در اینجا گم میشود. آسیبهای روحی و روانیای که به بچههای این محدوده وارد شده تنها بخشی از دغدغه ساکنان سعیدآباد به شمارمی رود. تسریع در ساخت بزرگراه شهید بروجردی و روشن شدن تکلیف مالکان خانههای حریم آن راهحل رفع این مشکل است.
آرامش رخت بربسته
«زهرا نوری» بانوی هممحلهای که با خانوادهاش درخیابان شیرین چهارم زندگی میکند هیچ امیدی به حل مشکلات اهالی سعیدآباد ندارد. شاید دلیلش این باشد که از نظر او در طول 4سال گذشته پروژه ساخت بزرگراه شهید بروجردی روی زمین مانده و اصلاً پیشرفت نکرده است.
«سکینه بسحاق» یکی دیگر از بانوان هممحلهای در زمینه مشکلاتی که خانوادههای ساکن در سعیدآباد با آنها دست و پنجه نرم میکنند، میگوید: «از زمانی که خانههای این محدوده را با بولدوزرتخریب و ساخت بزرگراه شهید بروجردی را آغاز کردند، اهالی رنگ آسایش و امنیت را ندیدهاند. وقتی شبها این نقطه از شهر در تاریکی فرومیرود رفتوآمد افراد معتاد و خلافکار در زمینهای رهاشده ترس و دلهره را مهمان دل اهالی بهویژه بانوان و کودکان محله میکند. در طول روز هم خطرها و آسیبهای زیادی بچهها را تهدید میکند، از مشکلات بهداشتی تا بازی با سرنگهای آلوده و...»
بلاتکلیفی خانههای فرسوده
اهالی سعیدآباد میخواهند که مسئولان پاسخگوی چرایی توقف پروژه ساخت بزرگراه شهید بروجردی باشند. «علی خانبیگی» از میان بریده روزنامههایی که در طول این سالها جمعآوری کرده به نمونهای اشاره میکند. در خبری کوتاه مربوط به سال 94 به نقل از «علیرضا جاوید» معاون سابق فنی و عمران شهردار تهران چنین آمده است: «بزرگراه شهید بروجردی تا پایان سال جاری به بهرهبرداری میرسد...» در جایی دیگر حجتالاسلام «عبدالمقیم ناصحی» رئیس وقت کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورایشهر تهران به صراحت از ساخت بزرگراه شهید بروجردی بهعنوان «پروژهای خوابیده» یاد میکند و با انتقاد از کندی اجرای طرح، از تأمین بودجه 50 میلیاردتومانی در شهرداری برای تحقق پروژهای صحبت کرده که به زعم او بیش از50درصد پیشرفت هم نداشته است.
«رضا شهسواری» از ساکنان محله سعیدآباد در اینباره میگوید: «مدیران و مجریان شهری باید راهحلی برای رفع مشکل پیدا کنند. مثلاً اینکه چرا وضعیت خانههای مسکونی خیابان شیرین چهارم پس از گذشت سالها همچنان بلاتکلیف مانده و کسی پاسخ روشنی نمیدهد. همه خانههای این محدوده دارای سند مالکیت هستند، اما به مالکان اجازه ساخت داده نمیشود. مسئولان عنوان میکنند که اینجا در طرح بزرگراهی قرار گرفته و باید تملک و تخریب شود، ولی وقتی پای عمل میرسد، روشن شدن این مسئله را به آینده موکول میکنند. ناگفته نماند بیشتر ساختمانهای مسکونی اطراف بزرگراه فرسوده عمر 50 تا 60 ساله دارند که باید تعیین تکلیف شوند.»
تخلیه شبانه زباله و نخاله
توقف پروژه ساخت بزرگراه شهید بروجردی که بخشی از آن در محله سعیدآباد قرار گرفته، دردسرهای فراوانی برای اهالی ایجاد کرده که از جمله آنها تخلیه زباله و نخالههای ساختمانی توسط افراد ناشناس در زمینهای این محدوده است. «مریم معبود» از بانوان خانهدار ساکن محله سعیدآباد به مشکلات بهداشتی و زیستمحیطی این محدوده اشاره میکند و میگوید: «متأسفانه برخی از مردم و سازندگان واحدهای مسکونی از فضای گسترده و پهناور این زمینها برای تخلیه زباله و نخالههای ساختمانی استفاده میکنند. این کار باعث میشود که محلهمان چهره زشت و نازیبا به خود بگیرد و جانوران موذی مثل موش روز به روز زیاد شوند و به خانهها هجوم بیاورند.»
«شیما رازانی» در ادامه گلایههای همسایهاش میگوید: «سکونت اهالی در این بخش از سعیدآباد از سر اجبار است بهویژه خانوادههایی که در خیابان شیرین چهارم و محدوده خیابانهای شادمان و وثوقی و در امتداد پروژه بزرگراه شهید بروجردی زندگی میکنند. اگر مسئولان این پروژه را به ثمر میرساندند و تکلیف خانههای همجوار آن را مشخص میکردند، مشکلات مردم برطرف میشد. در شرایط کنونی چه کسی تحمل زندگی پردردسر در کنار بیابانهای پر از خاک و زباله را دارد؟»
«فروغ ابراهیمی» هم میگوید: «از مسئولان میخواهیم تکلیف ما را روشن کنند. اگر قرار است این خانهها را بخرند و صرف پروژه کنند، این کار را با رعایت انصاف و عدالت انجام دهند. در غیر این صورت مجوز ساخت و نوسازی برای خانههای فرسوده را صادر کنند.»
مهمترین موانع؛ رفع معارضان ملکی، اجرای زودتر پروژه
معاون فنی و عمران شهردارمنطقه 18 رفع معارضان ملکی و تأسیساتی را مهمترین دلیل در تأخیر اجرای پروژه بزرگراه شهید بروجردی میداند. یکی از این معارضان مربوط به اداره برق منطقه است. در محل اجرای پروژه، لوله آبی به قطر یک متر قرار گرفته که باید جمعآوری و به نقطه مناسبتری منتقل شود. «عباس فرشادیان» در ادامه به نکات امیدبخشی اشاره میکند: «این پروژه بزرگ برای شهردار منطقه نیز اهمیت زیادی دارد. او بارها در جلسات متعددی که برگزار شده بر تسریع اجرای پروژه تأکید کرده است، حتی با چند نفر از مالکان رودررو صحبت کرده و به توافق هم رسیدهاند.
به هر حال ما امیدواریم که این پروژه 5 کیلومتری هرچه زودتر به سرانجام برسد.» فرشادیان ادامه میدهد: «موفقیت در اجرای این پروژه به مشارکت مردم هم بستگی دارد. صاحبان بعضی از خانهها و مغازههایی که در طرح قرار گرفتهاند قیمتهای غیرمتعارفی برای تملک پیشنهاد میدهند که عملاً مانع اجرای این پروژه میشود.» معاون شهردار منطقه درباره مشکلات بهداشتی اهالی به ویژه کوچههای شیرین یکم تا چهارم میگوید: «در این سالها شهروندان، صبوری به خرج دادهاند و با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم کردهاند که ناشی از اجرای این پروژه است. خواسته آنها به حق است و باید رفع شود. اگر اهالی همجوار پروژه با مشکل شهری و محیط زیستی روبهرو هستند موضوع را با مسئولان ناحیه 4 شهرداری در میان بگذارند تا نیروهای ما در اسرع وقت به آنها رسیدگی کنند.»
فرشادیان در پایان از شهروندان به دلیل صبر و تحمل در اجرای این طرح قدردانی میکند و میگوید: «به نیابت از مسئولان شهرداری منطقه از مردم به خاطر تعویق در اجرای پروژه عذرخواهی میکنم، اما این نوید را هم میدهم که پس از عملیاتی شدن این پروژه، وضعیت این منطقه محروم از لحاظ امکانات شهری بهبود پیدا میکند.»
سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه همشهری ، تاریخ انتشار 29 اردیبهشت 97، کدمطلب:16627، www.newspaper.hamshahri.org