شعار سال: برای پیدا کردن ورزشگاه «شهید محمدعلی قاسمی» بهدنبال نشانههای مشترک همه ورزشگاهها میگردیم. در سرتاسر پارک پردیسان چشم میگردانیم تا سولهای ببینیم یا تابلویی که ما را به سمت این باشگاه بدنسازی هدایت کند. هر جا ستهای ورزشی داخل پارک را میبینیم، پا سست میکنیم تا مگر رد یا نشانی از این ورزشگاه قدیمی پیدا کنیم؛ غافل از اینکه این باشگاه ورزشی با تمام ورزشگاههای دیگری که در این شهر دیدهایم فرق میکند. با اینکه از قبل میدانیم ورزشگاه شهید قاسمی بدون دخالت هیچ نهاد و سازمانی به دست خود اهالی ساخته شده و بیشتر وسایل ورزشیاش دستساز است، اما با این حال اگر نگهبان پارک همراهمان نبود و نمیگفت رسیدیم باورمان نمیشد راه را درست آمدهایم؛ چراکه این ورزشگاه نه سقفی دارد و نه دیواری.
به جای وسایل بدنسازی و ورزش باستانی مرسوم هم تا چشم کار میکند وزنههایی با سنگ، دمبلهایی با قوطی رب و روغننباتی و میلهایی با چوب تنه درختان دیده میشود. فقط یک تابلو کوچک که معلوم است آن را هم خود ورزشکاران ساخته و به یکی از درختان پارک نصب کردهاند نشان میدهد اینجا یک باشگاه ورزشی است. اگر شما هم کنجکاو شدهاید تا بیشتر درباره این ورزشگاه عجیب و غریب و منحصربهفرد پایتخت بدانید، با ما به پارک پردیسان بیایید؛ جایی که از سال 1380 یکی از شهروندان ساکن در غرب تهران به یاد برادر شهیدش یک ورزشگاه تمامعیار و البته دستساز بنا کرده است.
از قدیمیها یاد گرفتهایم
اگرچه عمر این ورزشگاه محلی و استثنایی 17 سال است، اما ایده شکلگیری آن به 50، 60 سال پیش برمیگردد؛ زمانی که «علی قاسمی» تصمیم میگیرد پا جای پای پدر باستانیکارش بگذارد و میل بگیرد و کباده بکشد. قاسمی که به نوعی سازنده اصلی ورزشگاه شهید قاسمی است، در اینباره میگوید: «زمان کودکیهای ما اینقدر همه چیز در دسترس نبود. برای اینکه مثل بزرگترها ورزش باستانی انجام بدهیم، باید خودمان لوازم مربوط به زورخانه را میساختیم. به همین دلیل آجرها را برمیداشتیم، داخل آن ها را سوراخ میکردیم و بعد با عبور دادن یک میله فلزی از داخلشان، برای خودمان وزنه درست میکردیم. یا با تنه درختان خشک شده، میل باستانی میساختیم و داخل توپهای کهنهمان سیمان پر میکردیم تا بتوانیم از آنها بهعنوان دمبل استفاده کنیم.»
قاسمی 72 ساله که سالها ورزش باستانی کار کرده و تجربه ژیمناستیک و تکواندو را هم در کارنامه ورزشیاش دارد، بازنشسته راهآهن است و زمانی که کمی اوقات فراغت پیدا کرد، به فکر ساخت ورزشگاهی به یاد برادر شهیدش افتاد. خودش در اینباره میگوید: «وقتی بازنشسته شدم هر روز به پارک پردیسان میآمدم و با دمبل و وزنهای که از قوطی رب و روغننباتی درست شده بود، ورزش میکردم.
ورزشکاران دیگری که برای پیادهروی، دویدن و انجام حرکات ورزشی به پارک میآمدند، با تعجب به وسایل ورزشیام نگاه میکردند و بیشترشان خیلی از این ابتکار ساده خوششان میآمد. من هم وقتی استقبال ورزشکاران را از این لوازم ورزشی دیدم، برایشان با سنگ، چوب، پلاستیک، قوطیهای فلزی و هر وسیله بدون استفاده و دورریزی که فکرش را بکنید، دمبل، وزنه، میل باستانی، دستگاه پرس سینه، هارتل، بارفیکس و... ساختم. رفتهرفته خودشان هم به کمکم آمدند و با آوردن مصالح ساده از خانههایشان، این ورزشگاه 24 ساعته و رایگان را ساختیم و در نهایت آن را به نام «محمدعلی قاسمی» برادر شهیدم که در عملیات خیبر سال 62 به شهادت رسید، نامگذاری کردیم.»
ورزشگاه رایگان، وسایل ورزشی صلواتی
علاوه بر میلهای باستانی ساخته شده از تنه درختان خشک شده، دمبلهای قوطی رب و توپهای ورزشی، وزنههای روغننباتی و دستگاههای پرس سینه سنگی، اینجا امکانات لازم برای رشتههای ورزشی مختلف وجود دارد. در گوشهای از فضای ورزشگاه که کف آن با ماسه و سقف آن با شاخ و برگ درختان پوشانده شده، کیسه بوکسی با تیوپ لاستیکهای فرسوده قرار دارد، در گوشهای دیگر ورزشکاران با جوش دادن لولههای فلزی، برای خودشان بارفیکس و فضای لازم برای ورزش ژیمناستیک فراهم کردهاند و تور والیبال داخل مجموعه نشان میدهد علاقهمندان به این ورزش توپی هم جایی برای گذران اوقات فراغتشان دارند.
چند دستگاه دوچرخه مستعمل هم که اهدایی اهالی است و با ساخت صندلی سنگی و سیمانی قابل استفاده شده، از دیگر امکانات این ورزشگاه محلی است که ورزشکاران برای استفاده از آنها هیچ مبلغی پرداخت نمیکنند. از طرفی اینکه این ورزشگاه هیچ دیواری ندارد باعث شده تا استفاده از آن 24 ساعته باشد و زن و مرد و پیر و جوان بتوانند در هر ساعتی از شبانهروز با مراجعه به این بخش از پارک پردیسان، به ورزش بپردازند. اما همین نقطه قوت ورزشگاه شهید قاسمی، شاید بتواند مایه دردسر آن هم باشد.
از قاسمی میپرسیم در این ورزشگاه بدون چهاردیواری، نگران به سرقت رفتن لوازم ورزشی دستسازش نیست که پاسخ میدهد: «اتفاقاً ما از اینکه جوانها بیایند و این وسایل را با خودشان ببرند استقبال هم میکنیم! از همان ابتدا هدف من و دیگر دوستان ورزشکارم از ساخت این مجموعه ورزشی کوچک، تشویق جوانان به ورزش بود. بنابراین وقتی متوجه میشویم جوانی به جای اینکه سیگار بکشد، یک دمبل دستساز با قوطی رب به خانه برده که ورزش کند، خیلی هم خوشحال میشویم. برای ما کهکاری ندارد دوباره از این وسایل ورزشی بسازیم!»
دست در دست هم دادیم به مهر!
اما این ورزشگاه محلی منحصربهفرد که حالا روزانه بیش از 200 ورزشکار از امکانات آن استفاده میکنند، به همین راحتیها هم به وجود نیامده است. افراد زیادی در کنار علی قاسمی روزها را به شب و شبها را به روز رساندهاند تا بتوانند این فضا را مهیا کنند. یکی از این افراد «محرمعلیهمزه» است؛ مرد 73 سالهای که معتقد است اگر اینجا نبود، بسیاری از مردم بهویژه بازنشستهها نمیتوانستند از پس شهریههای باشگاههای ورزشی خصوصی بربیایند و لاجرم باید قید ورزش کردن را میزدند. او میگوید: «زمانی که کار باشگاه را با دو تا دمبل و یک هارتل شروع کردیم، فکرش را هم نمیکردیم روزی آنقدر از این باشگاه ورزشی محلی استقبال شود که حتی ساعتی هم ورزشگاه خالی نباشد. اما حالا این اتفاق افتاده و کارمندان، بازنشستگان، بانوان و حتی ورزشکاران حرفهای هم برای ورزش کردن راهی ورزشگاه شهید قاسمی میشوند.»
«فریبرز قوامی شیرازی» یکی دیگر از قدیمیهای ورزشگاه شهید قاسمی که از همان ابتدا پا به پای علی قاسمی برای شکلگیری این باشگاه تلاش کرده در تأیید صحبتهای دوستش میگوید: «زمانی که اینجا وسایل ورزشی میساختیم، هیچ خبری از گل و درخت در فضای باشگاه نبود. خودمان گل و گلدان آوردیم، درخت کاشتیم، لولهکشی آب انجام دادیم، زمین را ماسه ریختیم و خلاصه همه هممحلهایها دستبهدست هم دادیم تا این باشگاه کوچک با وسایل خاصش رونق بگیرد و به پاتوقی برای ورزشکاران تبدیل شود. البته که در این راه سازمان حفاظت از محیطزیست هم کمکمان کرد و اجازه داد از این فضا برای ایجاد ورزشگاهمان استفاده کنیم.»
و بعد ادامه میدهد: «خوشحالیم که امروز جوانها هم برای ورزش کردن به این باشگاه میآیند و امیدواریم بعد از ما آن ها چراغ این ورزشگاه محلی را روشن نگه دارند؛ ورزشگاهی که حاصل تلاش و زحمت چندین ساله ورزشکاران ساکن در محدوده پارک پردیسان است و میتوان از آن با عنوان تنها باشگاه مردمی و دستساز پایتخت هم نام برد.»
سایت شعار سال، با تلخیص و اضافات برگرفته از سایت روزنامه همشهری، تاریخ انتشار 21 خرداد 97، کد مطلب: 19304، www.newspaper.hamshahri.org