شعار سال : «چرا باید محیط زیست را حفظ کنیم؟»

چیزی مهم‌تر از محیط‌زیست وجود ندارد

ضرورت حفظ محیط‌زیست از نگاه دکتر اسماعیل کهرم، استاد محیط‌زیست: به این دلیل باید محیط‌زیست را حفظ کنیم که حال و آینده مردم کره‌زمین به همین دو کلمه یعنی «محیط‌زیست» بستگی دارد. گاهی می‌بینم که همه درباره آینده صحبت می‌کنند اما واقعیت این است که نسل فعلی هم باید محیط ‌زیست سالمی داشته باشد. لحظه‌ای که یک نوزاد متولد می‌شود در محیط‌زیست غرق می‌شود و آب و خاک و هوا او را در آغوش می‌گیرد. هرچه این محیط سالم‌تر باشد آن نوزاد هم سالم‌تر خواهد بود.

اگر نوزادی که متولد می‌شود وارد هوای آلوده شود یا خاکی که قرار است غذا و میوه او را پرورش دهد آلوده باشد یا‌ آبی که می‌خواهد بنوشد غیربهداشتی باشد تمام زندگی‌اش بر باد می‌رود. محیط ‌زیست یعنی محیط زندگی هر انسان از زمان تولد تا زمانی که به خاک سپرده می‌شود؛ آیا از این مهم‌تر هم چیزی وجود دارد؟

در تقویم جهانی روزی برای گرامیداشت محیط‌ زیست تعیین شده است. در کشور ما هم برای قدر نهادن به محیط زیست هفته‌ای به آن اختصاص یافته است. این روز یا این هفته، برای یادآوری اهمیت محیط‌زیست و تلاش برای حفظ آن است. به ‌خاطر دارم چند سال پیش 20میلیون دانش‌آموز در کشور ما یک‌ساعت به محیط‌ زیست فکر کردند و درباره آن نوشتند. چنین مناسبت‌ها و برنامه‌هایی به ما یادآوری می‌کنند که هر روز، روز محیط‌ زیست است همان‌طور که هر روز، روز معلم است و هر روز، روز کارگر و... .

در روز و هفته‌ای که به این مفهوم اختصاص یافته باید روی محیط‌زیست متمرکز شویم و این روز و هفته را هر چه باشکوه‌تر برگزار کنیم. در این روز و هفته باید مراجع ذی‌ربط درباره بحران‌های محیط‌زیستی که دامنگیر کشور شده، با کمک رسانه‌ها اطلاع‌رسانی کنند، به‌خصوص رسانه‌های نوشتاری می‌توانند در این عرصه بیش از همه مؤثر واقع شوند.

سلامت ما در گروحفاظت از محیط‌زیست است

ضرورت حفظ محیط‌زیست از نگاه بهمن ایزدی، مسئول گنجه پشتیبان زیست‌بوم ایران(اولین نهاد نیکوکاری در حوزه محیط‌زیست کشور): محیط ‌زیست، محیط زندگی ماست. سالم نگه‌داشتن عناصر حیات (آب، خاک، هوا و پوشش گیاهی) زندگی سالم و بانشاطی را برای انسان فراهم می‌کند. ما باید با حفاظت از این منابع و تنوع زیستی، سطح سلامت و ماندگاری‌ را در محل زیست‌مان بالا ببریم. زمانی ما می‌توانیم سلامت خودمان را تضمین کنیم که با حساسیت زیاد محیط‌ زیست را حفظ کنیم. فراموش نکنیم که برای حفظ و استمرار سلامت‌مان، راهی جز شناخت منابع پایه و حفاظت آن وجود ندارد، به‌ویژه آنکه طی سال‌های اخیر بر اثر کج‌فهمی‌ها از منابع پایه کشورمان به‌گونه‌ای استفاده کرده‌ایم که اکنون این منابع دچار بحران‌های شدید است در حالی که نیاکان‌مان بهترین مدیریت را در عرصه محیط‌ زیست و سرزمین اعمال کرده‌اند.

حفظ محیط‌ زیست،تضمین توسعه پایدار

ضرورت حفظ محیط‌ زیست از نگاه محمد درویش، کارشناس محیط‌زیست: محیط‌زیست را باید حفظ کنیم چون بستر توسعه کشور است. اگر قرار است کشور به لحاظ اقتصادی و اجتماعی توسعه یابد و شاخص‌های امنیت اجتماعی حفظ شود باید شرایط محیط‌زیست کشور، مطلوب باشد؛ در واقع مهم‌ترین دلیل سرمایه‌گذاری برای حفاظت از محیط‌زیست در هر کشور، تضمین توسعه پایدار آن کشور است. به‌عبارت ساده‌تر، اگر می‌خواهیم مهاجرت‌ها کاهش پیدا کند و مانع از اتفاقاتی بشویم که در دریاچه بختگان، پریشان و ارومیه در حال رخ‌دادن است، منطقی‌ترین کار این است که توان تاب‌آوری سرزمین‌مان را افزایش دهیم و اجازه ندهیم جنگل‌ها، تالاب‌ها، رودخانه‌ها و دیگر زیست‌بوم‌های‌ کشورمان بیش از این تخریب شود تا کیفیت بهتری برای زندگی شهروندان فراهم شود.

تخریب محیط‌زیست باعث ورشکستگی جامعه می‌شود

ضرورت حفظ محیط‌ زیست از نگاه مسعود امیرزاده، فعال محیط ‌زیست: ما باید محیط‌زیست را برای حیات خودمان و برای نسل‌های بعدی حفظ کنیم. هر موجود زنده‌ای برای حفاظت از فرزندان خود تلاش می‌کند ما انسان‌ها هم برای آنکه فرزندان‌مان زندگی بهتری داشته باشند تلاش می‌کنیم و برای آنها میراثی برجای می‌گذاریم اما علاوه بر میراث مادی، باید محیط‌زیستی سالم برای نسل بعد از خودمان به‌ ارث بگذاریم، این نخستین دلیل برای حفاظت از محیط‌ زیست است. اما حفاظت از محیط‌ زیست از جنبه اخلاقی، زیباشناختی و اقتصادی و سیاسی هم قابل دفاع است و این مؤلفه‌ها را باید به‌دلیل اول اضافه کرد. وقتی تصویر بخشی از طبیعت تخریب‌شده را با طبیعت بکرمانده مقایسه کنیم می‌بینیم که بخش تخریب‌شده در مقایسه با طبیعت سالم، منظره زشتی را رقم زده است بنابراین از منظر زیباشناختی هم حفظ طبیعت یک ضرورت است. طبیعتی زیباست که سالم باشد و از هرگونه دخل و تصرفی در امان مانده باشد.

ما به‌عنوان موجوداتی که خود را صاحب خرد می‌دانیم و مقید به اخلاق، تعهدات اجتماعی و باورهای دینی و مذهبی هستیم براساس این تعهدات و باورها نمی‌توانیم محیط‌ زیست را خودسرانه تخریب کنیم و با بهره‌برداری غیراصولی به آن آسیب برسانیم. هیچ قانون و هیچ آیین و اصول اخلاقی‌ای این حق را برای ما قائل نشده است بلکه براساس قانون و اخلاقیات و دین، همواره قیدهایی ما را از تخریب طبیعت باز می‌دارد. وقتی ما یک درخت را قطع می‌کنیم اگر وجدان بیدار و سالمی داشته باشیم به‌طور یقین از این کار ناراحت می‌شویم. از لحاظ اقتصادی هم تخریب محیط‌زیست قابل توجیه نیست. کسی که داشته‌های محیط‌زیستی خود را تخریب می‌کند بدون شک دچار خسران می‌شود. جامعه‌ای ثروتمند است که محیط‌زیست سالم داشته باشد. جامعه‌ای که محیط‌زیست خود را قربانی منافع کوتاه‌مدت می‌کند یک جامعه ورشکسته است. همه این موارد به ما یادآور می‌شود که باید محیط‌زیست‌مان را حفظ کنیم.

محیط‌زیست وقتی سالم باشد حس خوبی به انسان منتقل می‌کند

ضرورت حفظ محیط‌ زیست از نگاه محمدرضا حلوانی- شخصیت اول مستند «محیط‌بان و پلنگ» (مستندی که در جشنواره‌های جهانی جوایز متعددی را به‌خود اختصاص داد): ما با محیط ‌زیست ارتباط مستقیم داریم، اگر محیط ‌زیست را حفظ نکنیم به‌خودمان آسیب می‌رسانیم. ما باید به‌گونه‌ای عمل کنیم که محیط ‌زیست به‌خاطر فعالیت‌های ما آسیب نبیند.

وقتی محیط‌ زیست سالم باشد حس خوبی به انسان منتقل می‌کند. در منطقه‌ای که من فعالیت می‌کنم به‌دلیل برخی دخل و تصرف‌ها بخشی از محیط‌های کوهستانی تخریب شده و جانوران بومی از این مناطق کوچ کرده‌اند فضای این محیط‌ها با محیط‌های بکر کوهستانی متفاوت است. این تفاوت به قدری محسوس است که وقتی افراد برای تفریح وارد طبیعت می‌شوند بی‌آنکه خودشان متوجه باشند به سراغ کوهستان بکر می‌روند؛ جایی که محیط‌ زیست آن سالم است. اگر از آنها بپرسید چرا به این محیط کوهستانی آمده‌اید خواهند گفت این محیط باصفاتر است. این باصفاتر بودن ناشی از بکربودن کوه و محیط آن است.

مشکلی که وجود دارد این است که بسیاری از مردم هنوز به اهمیت محیط‌ زیست پی‌ نبرده‌اند برای همین وقتی وارد طبیعت می‌شوند زباله‌های خود را در طبیعت رها می‌کنند، درحالی ‌که آب و غذای ما وابسته به طبیعت است. اگر ما جنگل‌هایمان را از بین ببریم، اگر محیط‌های کوهستانی‌مان را تخریب کنیم، اگر حیات وحش و پوشش گیاهی‌مان را از دست بدهیم، در واقع منابع آبی و غذایی خودمان را نابود کرده‌ایم. من به‌عنوان یک محیط‌بان آرزو دارم آگاهی مردم به حدی برسد که وقتی وارد طبیعت می‌شوند حتی رد پایی هم از خود برجای نگذارند چه برسد به اینکه درختی را قطع کنند، بوته‌ای را برای سوزندان از طبیعت حذف کنند یا خدای ناکرده به حیات‌وحش آسیبی برسانند؛ در واقع به‌گونه‌ای وارد طبیعت و از آن خارج شوند که گویی کسی به طبیعت وارد نشده است. این تنها آرزوی من به‌عنوان یک محیط‌بان است.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه هشمهری، تاریخ انتشار 12 خرداد 97، شماره: 18581