شعار سال: لاهیجان یکی از قدیمی‌ترین و زیباترین شهرهای استان گیلان است که به «شهر چای» شهرت دارد زیرا چایکاری در ایران برای نخستین ‌بار به همت «محمدمیرزا قوانلو»ملقب به حاج محمد میرزا کاشف ‌السلطنه چایکاردر سال۱۳۱۹هـ.ق در لاهیجان آغاز شد و به‌ سرعت در این شهر و دیگر مناطق سواحل جنوبی دریای مازندران توسعه یافت.

حاج محمد میرزا کاشف‌السلطنه چایکار در سال۱۲۷۴خورشیدیچهارهزار نهال چای از هند خریداری و به ایران و شهر لاهیجان آورد. ایشان بر این باور بود که نباید پول مملکت برای خرید؛چای، قند و نفت از ایران خارج شود. در آن سال ها ده کرور (پنج میلیون تومان) برای واردات چای هزینه می‌شد.

پس از فوت حاج محمد میرزا کاشف‌السلطنه چایکار، ایشان را روی تپه‌ای از چای که توسط وی در سال۱۳۰۷شمسی خریداری شده بود دفن کردند، مزارشان ابتدا به عنوان مقبره کاشف السلطنه مورد بازدید قرار می‌گرفت که با تکمیل ساختمان نیمه کاره مجاور آرامگاه و از سال۱۳۷۵به عنوان موزه تاریخ چای ایران مورد بهره‌برداری قرار گرفت.

موزه تاریخ چای ایران در شهرستان لاهیجان تنها موزه تخصصی چای در کشور است که صنعت چای ایران را از ابتدای ورود به کشور تا وضعیت فعلی‌اش به مخاطبان معرفی می‌کند.

موزه تاریخ چای ایران دارای سه قسمت همچون آرامگاه که با برجی مرتفع و چهارگوش در غرب و سالن اصلی که با دو اتاق به ابعاد حدود۱۴مترمربع در شرق جای دارند. فضای داخلی آرامگاه حدود۶۱متر و مساحت اصلی آرامگاه (از بیرون) با توجه به جداره ها۸۶متر است. کف آرامگاه با مرمر سفید مفروش شده و دیواره های جانبی به صورت مدور و باهشتستون که هر کدام از آنها۱۵متر ارتفاع دارد تا سقف امتداد یافته است. ارتفاع برج آرامگاه کاشف السلطنه از بیرون۱۵.۵۰متر با پایه سنگی و بتونی و با محوریت بر رویهشت ستون احداث شده، جداره اصلی آن تا سال۸۹با سنگ تیشه‌ای طوسی نما سازی شده بود که بعدها با آجر فشاری بر روی آن قرمز رنگ شد.

ورودی اصلی بنا در سمت شرق، ابتدا به دو فضای جانبی تالار اصلی گشوده و با پرده ‌ای از نمایش تعزیه آراسته شده است. در سمت راست، اسناد و مدارک تاریخی مربوط به کشف و امتیاز و عکس های اولیه کاشف‌السلطنه به دیوار آویخته شده است همینطور اتاق سمت چپ، محل اسکان مدیر و اتاق نگهبانان موزه است. تالار اصلی توسط یک طبقه چوبی به دو بخش فوقانی و تحتانی تقسیم و در ابتدای تالار دو پلکان چوبی با حالتی نیمه ‌دوار به طبقه دوم منتهی می‌شود. در جانب دیگر تالار در طبقه همکف، پلکانی سنگی به مقبره کاشف‌السلطنه راه می‌یابد، طبقه‌بندی تالار با نمایی چوبی به موازات ستون های شش گانه داخلی انجام شده است؛ غرفه‌های این تالار در دیوارهای جانبی و به ‌صورت جعبه آیینه‌ای سراسری ایجاد شده است، در طبقه همکف در داخل ویترین‌ها دو سماور روسی،سینی نقره، پیمانه و جعبه چای،قهوه‌خوری چینی، مشربه و دست‌نوشته‌های کاشف‌السلطنه در معرض دید قرار گرفته‌اند.

در این موزه تخصصی اسناد و مدارک کاشف‌السلطنه و وسایل مربوط به مصرف چای مانند انواع سماورهای ذغالی،قوری‌های چینی، مسی و سنگی، قهوه‌خوری‌ها، عهدنامه ناصرالدین شاه و انواع گیره‌های استکان چای، سینی، پایه فنجان ملیله‌کاری و... در موزه تخصصی چای به نمایش گذاشته شده است و این مجموعه هم‌ اکنون با داشتن ادوات و وسایل سنتی و تخصصی مربوط به چای و مدارکی مربوط به چگونگی فعالیت‌های پدر چای ایران همه ‌روزه پذیرای بسیاری از افراد بومی و نیز گردشگران است.

ولی جهانی معاون میراث فرهنگی گیلان در خصوص تنها گنجینه تاریخ چای ایران گفت: مرمت موزه چای لاهیجان از یک ماه قبل آغاز و برای سهولت دسترسی گردشگران درب ضلع غربی این موزه گشوده شده است و همچنین در محوطه اطراف این موزه کاشت نهال چای انجام و سکوهایی برای استراحت گردشگران و تماشای مناظر زیبای لاهیجان در نظر گرفته شده است.

وی با اشاره به اینکه در هر ماه به طور متوسط حدود 700 تا 800 نفر از این موزه بازدید می‌کنند گفت: برای چهارمین بار است که موزه چای لاهیجان توسط میراث فرهنگی مرمت می‌شود و سعی شده با رعایت اصول ایمنی در زمان مرمت این بنا درب آن برای بازدید گردشگران گشوده باشد.

آرامگاه کاشف السلطنه و به عبارت دیگر موزه تاریخ چای ایران در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایسنا، تاریخ 21 مرداد 97، کد مطلب: 97052111153:www.isna.ir