شعارسال: این بازار تاریخی از گذشته‌های دور به عنوان مرکز ثقل خرید در غرب کشور از اهمیت خاصی برخوردار بوده و ساختار سنتی، قدیمی و تاریخی خود را بدون توسعه در زمینه زیرساخت‌ها و مسائل امنیتی تاکنون حفظ کرده است. مجموعه بازار سنتی و کاروانسرا‌های شهر همدان که از ۳۶ بازار و راسته بازار و ۲۶ سرا و کاروانسرا تشکیل شده، اکثراً با سبک معماری دوره قاجاریه ساخته شده است و با وسعت ۳۰ هکتار به 2 صورت عمده‌فروشی و خرده فروشی فعالیت می‌کند و در آنها تأسیساتی نظیر مسجد، حمام، زورخانه و چایخانه گنجانده شده است. در گذشته، هر یک از راسته‌ها و کاروانسرا‌ها به عرضه یک کالای خاص اختصاص داشته، اما این ویژگی، امروز تا حدودی دستخوش تغییر شده و در بعضی از مغازه‌ها صرفاً به عرضه و توزیع کالا مشغولند، اما برخی دیگر علاوه بر محل فروش، کارگاه تولیدی صنعتگران مانند مسگرخانه و حلبی‌سازخانه نیز بوده است. موضوعی که اخیراً درخصوص این بازار در رسانه‌ها خبرساز شده، این است که بازار قدیمی همدان واقع در مرکز این شهر با خطرات جدی ناشی از رعایت نشدن نکات ایمنی مواجه است.

قدیمی بودن تأسیسات بازار

«علی مالمیر»، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان با اشاره به اینکه قدمت بازار همدان به دوره‌های قاجار و صفویه برمی‌گردد و از قدیمی‌ترین بازارهایی است که به ثبت ملی نیز رسیده، اظهار داشت: این بازار تاریخی با گذر زمان نیاز به ساماندهی دارد. تأسیسات بازار قدیمی است و نیاز به کارهای اساسی دارد. سامانه سیم‌کشی آن فرسوده است و سال‌هاست به‌روزرسانی نشده است. البته برخی از مالکان به طور اختصاصی سیم‌کشی مغازه‌هایشان را تغییر داده‌اند، اما بازهم نیاز به بازنگری دارد.

نبود سامانه اطفای حریق جامع

وی با تأکید بر اینکه بازار همدان بعد از این همه سال سامانه اطفای حریق به طور جامع ندارد و تنها تعدادی از سراها و مغازه‌ها به طور شخصی اقدام به این کار کرده‌اند، افزود: وضعیت فعلی بازار همدان مانند ساختمان پلاسکو تهران که در برخی از رسانه‌ها به آن دامن زده شده، نیست اما نیاز به خدمات تکمیلی دارد.

مالمیر به بخشی از ساماندهی‌های انجام شده در بازار اشاره کرد و یادآور شد: این ساماندهی‌ها در حوزه مرمت بناهایی مانند سراهای مختلف بازار و کاروانسراهاست که از سوی اداره میراث فرهنگی استان انجام می‌شود. قسمتی از بازار هم که در مالکیت بخش خصوصی است، بازسازی‌ها از سوی خودشان انجام می‌شود.

انجام نشدن مرمت اضطراری

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان خاطرنشان کرد: خوشبختانه تاکنون مرمت اضطراری که خطرناک هم باشد، در بازار نداشتیم و بازسازی‌ها در حد مرمت دیوار، سقف‌ها یا بازسازی سرویس‌های بهداشتی بوده است. امسال به طور ویژه در کاروانسراهای «صفرخان»، «گلشن» و «قلمدانی» و پروژه‌های میدان امام که متصل به بازار قدیمی همدان است، کارهای مرمتی داشتیم. هم اکنون مرمت بدنه‌ها و جداره‌های بازار و همچنین مرمت مسجد جامع را که داخل بازار نیز است در دست اقدام داریم.

کاربری بازار هنوز تغییر نکرده

وی درباره تغییر کاربری مغازه‌های درون بازار، گفت: بازار همدان در چارچوب خدماتی که در گذشته داشته هم اکنون نیز به فعالیت می‌پردازد. مشاغلی چون مسگری، فرش بافی، فروش کفش چرم و... در بازار هنوز به چشم می‌خورد. حتی سرای چاقوسازها و قیصریه که محل فعالیت فرش فروشی‌هاست در بازار همچنان برپاست، بنابراین کاربری بازار هنوز تغییر نکرده است.

شروع طرح جامع ساماندهی

مالمیر از طرح جامع ساماندهی بازار همدان که اکنون از سوی شهرداری شروع و به مشاور واگذار شده خبر داد و افزود: بعد از اتمام بررسی‌های مشاور تکلیف دستگاه‌های مرتبط با اداره بازار مشخص می‌شود. البته هزینه‌های مرمت به عهده اداره میراث است. شهرداری هم اکنون ساخت پارکینگ، ساماندهی سامانه گرمایشی و سرمایشی و فاضلاب بازار را نیز در دست اقدام دارد.

مرمت‌های اضطراری در اولویت

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری استان همدان با یادآوری اینکه به طور کلی مرمت‌های اضطراری در اولویت است و اولویت‌های بعدی احیای بناهای تاریخی براساس بررسی مشاوران اعلام می‌شود، افزود: امسال تاکنون توانستیم 70 کارگاه مرمتی در استان داشته باشیم که خیلی از این کارگاه‌ها در داخل بازارهایی چون بازار تویسرکان و بازار ملایر با مشارکت بخش خصوصی با حفظ شأن تاریخی بناها برپا شد. گفتنی است، شهر همدان دارای بیش از 30 هزار واحد تجاری فعال است که اغلب آنها بویژه در بافت قدیمی بدون استاندارد است.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه ایران، تاریخ انتشار: - ، کدخبر: 479188: www.iran-newspaper.com