شعار سال: براي تعيين تکليف ميراث هرکس پس از فوت، ابتدا بايد ورثه را تعيين کرد. رسيدگي به اين امر از سوي مرجع قانوني و با رعايت تشريفات مقرر در قانون را «انحصار وراثت» و راي صادر شده را «تصديق يا گواهي انحصار وراثت» مي نامند.

از کدام مرجع مي توان درخواست صدور گواهي انحصار وراثت کرد؟

براي صدور گواهي انحصار وراثت بايد به شوراي حل اختلاف آخرين محل اقامت دائمي متوفي مراجعه کرد. ليکن بايد توجه کرد که رسيدگي به دعاوي درباره اصل و نسب، وصيت، توليت يا وقف که ممکن است پس از فوت متوفي ايجاد شود کماکان در صلاحيت دادگاه هاي عمومي است و چنين دعاوي حتي با توافق طرفين قابليت طرح در شوراي حل اختلاف را ندارد.

چه اشخاصي مي توانند درخواست صدور گواهي انحصار وراثت کنند؟

معمولا يک يا چند تن از ورثه درخواست صدور گواهي انحصار وراثت مي کنند، ليکن هر ذي نفعي از قبيل طلبکار متوفي يا ورثه، کسي که متوفي به نفع او وصيت کرده (موصي له) يا کسي که از سوي متوفي مامور اجراي وصيت شده است (وصي) مي توانند درخواست صدور گواهي انحصار وراثت کنند. مخالفت يا همکاري نکردن يک يا چند تن از ورثه به هر دليلي که باشد مانع رسيدگي و صدور گواهي انحصار وراثت نيست.

چه مدارکي بايد همراه درخواست صدور گواهي انحصار وراثت ارائه شود؟

درخواست کتبي انحصار وراثت مشتمل بر نام، مشخصات کامل و اقامتگاه متقاضي، متوفي و همه ورثه و نسبت هر يک از ورثه با متوفي بايد به همراه مدارک زير به شوراي حل اختلاف ارائه شود:

? -گواهي فوت متوفي صادر شده از سوي اداره ثبت احوال

2-کپي شناسنامه ورثه

? -کپي عقدنامه همسر دائمي متوفي

?-فرم استشهاديه دال بر منحصر بودن وراث به اشخاص نامبرده شده

?-گواهي تسليم اظهارنامه ماليات بر ارث به اداره امور اقتصادي و دارايي آخرين محل اقامت متوفي. در اين مرحله صرفا مشخصات متوفي و اموال و دارايي هاي وي در فرم مخصوصي به اداره دارايي اعلام مي شود و نيازي به پرداخت ماليات نيست.

- رسيدگي به دعاوي درباره احوال شخصيه ايرانيان غير شيعه، زرتشتي، کليمي يا مسيحي در هر مورد بر اساس قواعد همان کيش و آيين انجام مي شود بنابراين در صورتي که متوفي از اقليت هاي مذهبي باشد نظر مرجع مذهبي مربوطه درباره تقسيم ماترک بايد همراه درخواست ارائه شود.

زمان لازم براي صدور گواهي انحصار وراثت چقدر است؟

در صورتي که ارزش ماترک متوفي کمتر از ??ميليون ريال باشد، شوراي حل اختلاف بدون انتشار آگهي و دعوت از ورثه، در جلسه فوق العاده با توجه به اسناد و مدارک ارائه شده، گواهي انحصار وراثت را صادر مي کند. ليکن در صورتي که ماترک، بر اساس گواهي تسليم اظهارنامه ماليات بر ارث، بيش از ??ميليون ريال ارزش داشته باشد، در فرضي که آخرين سکونتگاه متوفي در شهر بوده باشد به هزينه متقاضي، درخواست وي يک نوبت در روزنامه کثيرالانتشار آگهي مي شود و در فرضي که آخرين اقامتگاه متوفي در روستا بوده باشد درخواست متقاضي در روستا اعلام عمومي مي شود. پس از گذشت يک ماه از آگهي يا اعلام عمومي در صورت عدم وصول اعتراض، با توجه به اسناد و مدارک ارائه شده گواهي انحصار وراثت صادر مي شود. در صورتي که در مهلت يک ماهه از زمان نشر آگهي هر شخص ذي نفعي به درخواست صدور گواهي انحصار وراثت اعتراض کند، به عنوان مثال شخصي ادعا کند که ورثه منحصر به اشخاص ذکر شده در درخواست نبوده و نام يک يا چند تن از ورثه عمداً يا سهواً اعلام نشده است يا شخصي مدعي شود که وصيت نامه اي از متوفي موجود است، شوراي حل اختلاف در مواردي که صلاحيت رسيدگي به آن ها را دارد با تشکيل جلسه و دعوت از طرفين به موضوع رسيدگي و حکم مقتضي را صادر مي کند و در مواردي که خارج از صلاحيت شوراي حل اختلاف است با وصول اعتراض، رسيدگي به موضوع را در شورا تا تعيين تکليف در دادگاه صالح متوقف مي کند.

در مواردي که برخي ورثه از همکاري خودداري مي کنند آيا مي توان بدون ذکر اسامي آن ها درخواست صدور گواهي انحصار وراثت کرد؟

همان طور که پيشتر گفته شد هر ذي نفعي حتي بدون همکاري ورثه، مي تواند درخواست صدور گواهي انحصار وراثت کند، بنابراين ارائه درخواست صدور گواهي انحصار وراثتي که در آن نام يک يا چند تن از ورثه ذکر نشده و ورثه متوفي به دروغ منحصر به افراد نامبرده در درخواست اعلام شده، هيچ ضرورتي ندارد. صرف نظر از مسائل شرعي و اخلاقي، قانون گذار چنين عملي را جرم دانسته و براي آن مجازات سنگيني تعيين کرده است. تکميل فرم استشهاديه خلاف واقع و شهادت دروغ در اين مورد نيز جرم است. ماده ? قانون تصديق انحصار وراثت (مصوب 1309.7.14) مقرر مي دارد: «هرگاه معلوم شود که مستدعي تصديق با علم به عدم وراثت خود تحصيل تصديق وراثت نموده يا با علم به وجود وارثي غير از خود، تحصيل تصديق بر خلاف حقيقت کرده است کلاهبردار محسوب و علاوه بر اداي خسارت به مجازاتي که به موجب قانون براي اين جرم مقرّر است، محکوم خواهد شد.»

سایت شعار سال، با تلخیص و اضافات برگرفته از سایت صدای وکیل، تاریخ انتشار -، کد مطلب: -، www.sedayevakil.com