شعار سال: زعفران گیاهی است نیمه گرمسیری و در نقاطی که زمستان‌های ملایم و تابستان‌های گرم و خشک دارد بخوبی می‌روید. حداکثر دمای هوا برای رشد زعفران بین 35 تا 40 درجه سانتی‌گراد است و در ارتفاع بین یکهزار و 300 تا 2هزار و 300 متر از سطح دریا عملکرد خوبی دارد. پیش از این در منطقه کیاسر، مرزن آباد و حالا در قائمشهر کشت زعفران شروع شده است. همین چندی قبل بود که به گفته «جهانبخش عشوری» بخشدار منطقه دودانگه ساری برداشت زعفران از اراضی 2هکتاری این منطقه انجام شد.

بنا بر اظهارات وی در سال‌های گذشته برخی از کشاورزان به‌صورت باغچه‌ای زعفران را در حیاط خانه خود کشت می‌کردند که با بررسی‌های کارشناسان مرکز خدمات کشاورزی، کشت عمومی مورد تأکید قرار گرفت و 2 هکتار از زمین‌های کشاورزان به‌صورت یکجا زیر کشت این گیاه رفت. کشاورزان این بخش سال گذشته به منظور ارتقای سطح علمی و عملی در فعالیت‌های خود با اصول و فنون نوین کشت زعفران در مزارع آشنا شدند.

با وجود اینکه کشت این محصول گرانقیمت نیاز به آب زیادی ندارد و نقاط مختلف مازندران ظرفیت و استعداد کشت چنین محصولی را دارد، اما نگرانی‌ها از این است که رطوبت هوا باعث شود تا محصول باکیفیتی به‌دست نیاید. هر چند که بر اساس گفته‌های بخشدار دودانگه نتایج آزمایش‌های انجام گرفته روی تولیدات صورت گرفته در این منطقه کیفیت آن را تأیید کرده و در ردیف زعفران‌های خوب رده‌ بندی کرده است.

در سال 95 بود که جوان قائمشهری کشت زعفران را در زمینی به مساحت 200 متر در منطقه مرزن آباد انجام داد و سال بعد وی میزان کشت خود را به 400 متر مربع افزایش داد. زمان کشت زعفران از اوایل مرداد تا شهریور است که در منطقه کوهستانی بخش «یانه سر» شهرستان بهشهر در شهریور ماه کشت می‌کنند. برای هر هکتار 2 هزار و 500 تا 3 هزار و 500 کیلوگرم پیاز زعفران لازم است. زمان برداشت زعفران اواخر مهر تا اوایل آذر است که نسبت به مکان و اقلیم متفاوت است و همچنین برداشت آن صبح زود تا قبل از طلوع آفتاب انجام می‌گیرد.

زعفران گلخانه‌ای

تولیدکننده زعفران گلخانه‌ای در شهرستان قائمشهر در این باره به «ایران» گفت: روش نوین کاشت زعفران گلخانه‌ای برای اولین بار در سال ۲۰۰۴ درکشور چین توسط فردی به‌نام «ژا عوجی» ابداع شد و در سال۲۰۱۲ در چین این طرح ثبت ملی شد. کشور چین بسیار با قدرت وارد مقوله تولید زعفران شده، دراین نوع کاشت راندمان محصول در مقایسه با کاشت سنتی به 10 برابر رسیده است. مقدار پیاز استفاده شده در روش گلخانه‌ای با سطح کاشت 100مترمربع در۵ طبقه، معادل۵۰۰متر به ۶تن می‌رسد. برداشت محصول دراین مقدار اراضی به ۲۵تا۳۰کیلو کلاله خشک زعفران می‌رسد.

آشنایی با روش کاشت

تولید‌کننده زعفران گلخانه‌ای در این باره می‌گوید: در خرداد ماه پس از زرد شدن برگ گیاه، پیاز از خاک جدا شده و آن را درمحیطی با تهویه مناسب و خنک انبارمی کنیم. دراول شهریور ماه پیازهای بالای ۱۵تا۲۰ گرم در طبق‌های چوبی بدون بستر و خاک قرارداده شده و به محیط گلخانه برده می‌شود. درآنجا دمای هوا، نور و رطوبت مناسب که در بازه‌های زمانی متغیر است، نگهداری می‌شود. در مهرماه پیازها شروع به جوانه زدن می‌کند، آب مورد نیاز فقط از طریق رطوبت محیطی تأمین می‌شود وتماس آب با گیاه صورت نمی‌گیرد. تماس آب با گیاه باعث رشد ریشه در پیاز می‌شود که این موجب هدررفتن نیروی ذخیره شده درپیاز خواهد شد. پیازها درآبان ماه شروع به گلدهی می‌کنند و بعد از برداشت گل‌ها، پیاز به زمین برگردانده می‌شود و درسال بعد مراحل تکرارمی شود. با اولویت قراردادن بحث بحران آب درکشور این نوع کاشت به خاطرمصرف بسیارکم آب بهترین روش برای کاشت است. درکاشت سنتی کلاله گل در معرض برخورد با نور آفتاب بوده که باعث از بین رفتن عطر، قدرت، رنگ دهی ومیزان طعم کلاله می‌شود. برداشت زعفران در روش گلخانه‌ای دارای کیفیت زیادی است و در بازار جهانی دارای ارزش بالایی بوده و چند برابر زعفران‌های دیگر قیمت دارد. این نوع کشت نوین را نیزمی شود در فضای محدود به‌صورت طبقاتی انجام داد و نیاز به زیرکشت بردن اراضی بسیار نیست. 10 هزارمترمربع را می‌توان درمحیط 100متری در5 طبقه که می‌شود 500متراجرا کرد و یک بار برای همیشه سرمایه‌گذاری می‌کنید.

جدا ازمحیط، سرمایه‌ای که برای این کار نیازاست ۴۰تا۵۰میلیون تومان است ودرآمد آن حداقل ۲۵۰تا۳۰۰ میلیون تومان درسال است. این روش برای دومین سال در ایران اجرا شده وبرای اولین بار در شمال کشور توسط کشاورز جوان قائمشهری به انجام رسیده است.

این کشاورز جوان تأکید دارد: خودم حدود۵ سال بود که روش سنتی را در مشهد اجرا می‌کردم، اما بازدهی خوبی نداشت. با اینکه این روش درشمال کشور برای نخستین بار انجام شد، به نظر می‌رسد با توجه به وضعیت آب و هوای مازندران امکان سرمایه‌گذاری وجود دارد.

اکنون با توجه به استقبال کشاورزان در مناطق مختلف استان از کشت زعفران؛ می‌توان از این ظرفیت به‌عنوان یک مزیت که صرفه اقتصادی مناسبی نیزدارد بهره‌گیری کرده و تولید این نوع محصول را که درآمد زایی خوبی هم به‌دنبال دارد و امکان صادرات آن نیز فراهم است مورد بررسی و مطالعه دقیق‌تر قرار داد.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ایران تاریخ انتشار 12 آبان 97، کدمطلب: 488214، www.iran-newspaper.com