ابتدای سال 92 بود که خبرها جسته و گریخته از وقوع برخی تخلفات مالی در بنیاد شهید حکایت داشت. بررسی گزارشهای واصله به نمایندگان مجلس در نهایت منتهی به تهیه طرح تحقیق و تفحص از بنیاد شهید و عملکرد «مسعود زریبافان» مدیر بنیاد شهید، شد. این طرح در جلسه 20 خرداد سال 92 مجلس ،مصوب گردیده و سپس کار کمیته تفحص آغاز شد. هرچند امیر خجسته، رئیس کمیته یاد شده بارها از نهایی شدن گزارش کمیته تحقیق و تفحص خبر داده اما ارسال گزارش به کمیسیون اجتماعی در اسفند 1393 روند تأخیرها در نهایی کردن و قرائت شدن این گزارش در صحن علنی را طولانیتر کرده است. اعضای این کمیسیون 2 تیرماه میزبان مسعود زریبافان بودند که رفته بود به عملکرد خود در برابر برخی ابهامات و سؤالات معطوف به تحقیق و تفحص از بنیاد شهید پاسخ دهد.
*توضیحات زریبافان در کمیسیون اجتماعی
«عباس
قائد رحمت»، سخنگوی کمیسیون اجتماعی در همین خصوص به خبرنگار «ایران» گفت که آقای
زریبافان خودش خواسته بود در کمیسیون حاضر شود و توضیحاتی ارائه کند. به گفته قائد
رحمت، زریبافان در جلسه یادشده درخصوص برخی بندهای گزارش تحقیق و تفحص و از جمله
مسائل مربوط به «بانک دی» توضیحاتی داد اما وقت نشد که درباره سایر موارد هم توضیح بدهد.
بنابراین ادامه توضیحات به جلسه دیگری موکول شد. او وعده داد که بعد از برگزاری
این نشست در اسرع وقت، گزارش نهایی شده و در صحن علنی قرائت شود. سخنگوی کمیسیون
اجتماعی درباره محورهای گزارش تحقیق و تفحص هم افزود: در زمینههای مختلف اقتصادی،
مالی و فرهنگی تفحص انجام شد و گزارشهایی وجود دارد حاکی از اینکه مشکلاتی در
بنیاد شهید وجود داشته است که البته ما الان نمیتوانیم جزئیات آن را بیان کنیم.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا تخلفات در حدی هست که گزارش تفحص به دستگاه قضایی
ارجاع شود، تصریح کرد: باید روال طبیعی طی شود و نمایندگان به این جمعبندی برسند.
در گزارش تحقیق و تفحص از سازمان تأمین اجتماعی که بنده هم عضو هیأت تفحص بودم،
نظر نمایندگان ارجاع به دستگاه قضایی بود حالا باید ببینیم نظر آنها درباره گزارش
بنیاد شهید چیست.
«عباس صلاحی»، دیگر عضو کمیسیون اجتماعی نیز با اشاره به حضور زریبافان در جلسه این کمیسیون گفته است که بخشی از سؤالات نمایندگان مربوط به تخلفات رئیس سابق بنیاد شهید در بانک دی بوده اما توضیحات زریبافان در این زمینه کافی نبود و او مسئولیت این تخلفات را برعهده نگرفت و به گردن دیگران انداخت. این نماینده مجلس با بیان اینکه در نهایت گزارش تخلفات بنیاد شهید در مجلس قرائت خواهد شد، گفت: رانتها و واگذاریهای غیرقانونی از جمله تخلفات موجود در این پرونده است، تخلفات وسیع است، برخی از آنها از دورههای قبل هم وجود داشته اما عمده تخلفات مربوط به دوران مدیریت آقای زریبافان است ضمن اینکه او وظیفه داشته اگر تخلفی هم از گذشته وجود داشت با آن مقابله کند، نه اینکه همان تخلف را ادامه دهد.
در حالی که هفته گذشته همه منتظر برگزاری جلسه کمیسیون اجتماعی با حضور زریبافان و نهایی کردن گزارش یاد شده بودند، در جلسه کمیسیون اجتماعی موضوع تحقیق و تفحص از بنیاد شهید مطرح نشد. عبدالرضا عزیزی رئیس این کمیسیون در گفتوگو با «ایران» حضور نیافتن رئیس کمیته تحقیق و تفحص و همچنین کشف یک اشتباه آییننامهای توسط امیر خجسته را دلیل بررسی نکردن موضوع در جلسه دانست .
وی با بیان اینکه در 13 اسفند سال گذشته گزارش کمیته تحقیق و تفحص با امضای امیر خجسته، رئیس این کمیته برای بررسی به کمیسیون اجتماعی ارسال شد، افزود: این در حالی است که بر اساس آییننامه باید در تاریخ 3 تیر نتایح تحقیق و تفحص به این کمیسیون ارجاع میشد. این نماینده مجلس ادامه داد: اعضای کمیسیون در 3 جلسه گزارش یاد شده را مورد بررسی قرار دادند اما بعد متوجه شدند که میان خود اعضای 15 نفره کمیته تحقیق و تفحص اختلاف وجود دارد. به نوعی آقای خجسته تمایل به شخصی کردن موضوع دارد و بدون رأیگیری در کمیته تحقیق و تفحص گزارش را به کمیسیون اجتماعی ارجاع داده است. به گفته نماینده شیروان، این اقدام برخلاف آییننامه مجلس است و کمیته تحقیق و تفحص باید ابتدا رأیگیری کرده و در صورت تصویب گزارش را به کمیسیون اجتماعی ارسال کند. عزیزی در پاسخ به این سؤال که بنابراین چرا شما قبل از این چند جلسه موضوع را بررسی و از آقای زریبافان هم دعوت کردید؟ گفت: ما بعداً متوجه شدیم که بین اعضای کمیته تحقیق و تفحص اختلاف است و برخی اعضا اساساً از کم و کیف موضوع اطلاع نداشتند و بخصوص که گزارش بدون رأیگیری در کمیته به کمیسیون ارجاع شده بود. او در پاسخ به این سؤال که آیا ادامه بررسیها در کمیسیون اجتماعی متوقف خواهد شد، افزود: بله آییننامه مجلس باید رعایت شود و گزارش بعد از رأیگیری در بین اعضای کمیته تفحص به کمیسیون ارجاع شود. امیر خجسته اما در گفتوگویی اعلام کرده که در اعتراض به طولانی شدن روند بررسی گزارش در کمیسیون اجتماعی، در جلسه این کمیسیون حاضر نشده است. او همچنین خبر داده که موضوع امروز تعیین تکلیف میشود.
*گزارش جدید رئیس در دستان اعضا
عبدالرضا مصری، سخنگوی هیأت رئیسه مجلس و عضو دیگر کمیته تحقیق و تفحص از بنیاد شهید هر چند معتقد است اختلافی بین اعضای کمیته یا بین آقای خجسته و عزیزی نیست، اما توضیحات وی نشان از آن دارد که اعتراض رئیس کمیسیون اجتماعی بیراه نیست. مصری از گزارش جدیدی خبر میدهد که قرار است براساس آییننامه داخلی مجلس توسط کمیته تفحص بررسی و سپس به کمیسیون اجتماعی ارجاع شود. او در گفتوگو با «ایران» توضیح داد که امیر خجسته، رئیس کمیته تفحص گزارش مختصرتری را آماده کرده است که بر این اساس گزارش قبلی کمیته که به کمیسیون ارجاع شده بود، بلااثر است.
نماینده کرمانشاه گفت: قرار بر این شده امروز (بعدازظهر یکشنبه)، جلسهای با حضور اعضای کمیته تحقیق و تفحص برگزار و گزارش جدید به بحث و بررسی گذاشته شود. در صورتی که بررسیها در این جلسه به اتمام برسد، آنگاه رأیگیری میشود و اگر گزارش یادشده به تصویب اکثریت رسید، آنگاه برای رسیدگی به کمیسیون اجتماعی ارجاع میشود. کمیسیون هم یک هفته فرصت دارد تا با دعوت از طرفین ماجرا و بخصوص مسئولانی که نامشان در گزارش آمده، موضوع را بررسی کند.
به گفته مصری، کمیسیون این حق را دارد که در بررسیهای خود مواردی را به گزارش کمیته تحقیق و تفحص اضافه یا کم کند و در نهایت این گزارش کمیسیون اجتماعی است که در صورت تأیید اعضا، برای قرائت در صحن علنی به هیأت رئیسه ارسال میشود. وی در پاسخ به این سؤال که آیا کمیته تحقیق و تفحص هم در نظر دارد که از مسئولان سابق بنیاد شهید برای توضیح دعوت کند، گفت: این مأموریت رئیس کمیته است که باید در صورت نیاز از آنها دعوت کند. من اطلاع ندارم که این دعوت به عمل آمده یا نه اما در طول دو سال گذشته نشست مشترکی بین اعضای کمیته تفحص با مسئولان سابق بنیاد شهید برگزار نشده است. مصری اضافه کرد: نهایی شدن گزارش در کمیته منوط به حضور مسئولان سابق نیست ممکن است دعوت شده باشند و آنها به هر دلیلی حضور نیابند. کمیته تفحص هم ملزم نیست که بررسی گزارش رئیس را در یک جلسه به اتمام برساند. بستگی به محتوای گزارش دارد ممکن است در یک جلسه تمام شود و ممکن است چند جلسه طول بکشد.
*نگرانیهایی پیرامون فرجام تفحص
با توضیحات مصری روند طولانی نهایی شدن گزارش کمیته تحقیق و تفحص از بنیاد شهید به نظر میرسد طولانیتر هم خواهد شد و با توجه به طولانی شدن این روند، برخی نگرانیها وجود دارد مبنی بر اینکه این روند فرسایشی همچنان ادامه یابد یا اینکه بنابر برخی ملاحظات بخشهایی از گزارش مجلس در صحن علنی قرائت نشود. پیش از این «غلامعلی جعفرزاده» عضو هیأت تحقیق و تفحص در گفتوگویی تصریح کرده بود که حجم تخلفات صورت گرفته در بنیاد شهید آنقدر بالاست که ممکن است بخشهایی از گزارش مجلس در صحن علنی قرائت نشود. او همچنین از وجود برخی فشارها به اعضای هیأت تحقیق و تفحص و از جمله به خودش خبر داده بود. امیر خجسته، رئیس کمیته تحقیق و تفحص هم گفته بود که در این پرونده از همان ابتدا فشار بر تیم تفحص زیاد بود و برخی هم کنار کشیدند.
خجسته درباره برخی تخلفات انجام شده در بنیاد شهید هم گفته بود: «در میانه گزارش بودیم که متوجه شدیم بخشی از اموال از کشور خارج شده است. از سوی دیگر برخی بانکها و مؤسسههای مالی و اعتباری از جمله بانک دی و سازمان اقتصادی کوثر در این بنیاد تخلفهای مالی داشتهاند و بند به بند در گزارش به آن پرداختهایم. همچنین در بسیاری از شرکتهای تابعه این سازمان تخلفهایی ثبت شده که تمامی مستندات آن در گزارش نهایی درج شده است.» به گفته وی، محورهای تحقیق و تفحص مجلس از بنیاد شهید، اقدامات و تصمیمات خلاف قانون و خارج از اختیار از سوی ریاست بنیاد، مانند انسداد پرونده ایثارگران، برداشت خلاف قانون از حسابهای ایثارگران و سپس بازگرداندن آن پس از چندماه به حسابها، افزایش میزان شکایات در مراجع قضایی از بنیاد شهید و بیعدالتی در نظام پرداخت ایثارگران عنوان شده است.
با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از : روزنامه ايران، سال بيست و يكم، شماره 5985، يكشنبه 4 مرداد 1394، صفحه2