شعار سال: در سال‌های پُربارش انواع فلامینگو، درنا، کبوتر دریایی، آب‌چلیک، مرغابی و غاز در این منطقه فرود آمده و زمستان‌گذرانی می‌کنند‌. دریاچه بختگان، همچنین در زمان ترسالی، باعث افزایش رطوبت هوا می‌شود و به‌علت بلند بودن ارتفاع کوه‌های پیرامون شهرستان نی‌ریز، رطوبت حاصله در هوای همان منطقه باقی می‌‌ماند و موجب ثمردهی درختان انجیر، بادام و زیتون در کوه‌ها شده که می‌توان به‌نوعی آن را آبیاری مصنوعی کوه‌ها نامید‌. این دریاچه در فاصله حدود 200 کیلومتری شرق شیراز در شهرستان نی‌ریز قرار دارد‌.

فرصت‌سوزی درباره بختگان

پدر علم آب زمین‌شناسی (هیدروژئولوژی) ایران گفت: بنابر درخواست رئیس سازمان حفاظت از محیط‌زیست کشور به اتفاق هشت‌تن از استادان دانشگاه شیراز، طرحی را برای نجات دریاچه بختگان تدوین کرده‌ایم که آن طرح در همراهی اسماعیل تبادار، استاندار پیشین فارس، به سازمان محیط‌زیست کشور ارائه شده است‌. عزت‌الله رئیسی‌اردکانی با بیان این‌که طرح نجات تالاب بختگان در سازمان محیط‌زیست تصویب شده است، اظهار داشت: بودجه‌ای نیز به این مطالعه تعلق گرفته؛ اما هنوز برای آغاز پروژه با دانشگاه شیراز تماسی برقرار نشده است‌. این استاد دانشگاه با اشاره به این‌که تاکنون نجات تالاب بختگان با فرصت‌سوزی به تأخیر افتاده است، خاطرنشان کرد: میزان برداشت آب از این دریاچه بیش از حد بوده است و فرصتی از دست رفته و نمی‌توان دیگر تالاب را به وضعیت پیشین آن بازگرداند‌. پژوهشگر دانشگاه شیراز افزود: بزرگ‌ترین لطمه تاکنون به دریاچه خورده است و از این به بعد بدتر از این نخواهد شد؛ اما هرچه برای احیای دریاچه زودتر اقدام شود، بر اکولوژی منطقه اثر بهتری خواهد گذاشت و مطلوب‌تر است‌. رئیسی با بیان این‌که می‌توان دریاچه را در حد توان اکولوژیکی آن احیاء کرد، اظهار داشت: تأمین آب با ظرفیت نهایی دریاچه و همچون گذشته امکان‌پذیر نیست؛ اما حدی وجود دارد که همگان آن را از نظر علمی پذیرفته‌اند و در این حد دریاچه قابل بازگشت و احیاء است‌. وی تأکید کرد: هم‌اکنون تأمین بودجه برعهده سازمان برنامه و بودجه استان فارس و سازمان محیط‌زیست است که هر دو در حال پیگیری‌اند‌. پدر علم آب زمین‌شناسی درباره تأمین حقابه تالاب اظهار داشت: بحث همین است که آب تالاب را از کجا تأمین کنیم‌. حقابه طبیعی تالاب بسیار زیاد است و از یک‌جا هم گرفته نشده؛ بنابراین وقتی از رهاسازی و تأمین حقابه صحبت می‌کنیم، باید در درجه اول تعیین کرد که این آب تالاب از کجا تأمین می‌شده است‌.

یک‌سال زمان برای مطالعات مفصل نیاز است

رئیسی ادامه داد: راه‌های اجرایی بازگرداندن حقابه و روش اجرای آن نیز به مطالعاتی مفصل نیازمند است که حدود یک‌سال زمان می‌برد‌. وی ابراز داشت: بخشی مهم و عمده از مطالعات درباره تعیین سهم هر یک از عوامل در خشکی دریاچه است‌. پژوهشگر دانشگاه شیراز با اشاره به این‌که تیم تحقیقاتی نجات دریاچه بختگان متشکل از دانشگاهیان، افراد باتجربه، کارشناسان جهاد کشاورزی، کارشناسان سازمان آب منطقه‌ای، کارشناسان سازمان محیط زیست و دیگر افراد خبره است، تفاوت این مطالعه را با دیگر پژوهش‌ها ارائه تدریجی طرح و بررسی آن طی هر 15 روز عنوان کرد‌. وی اظهار داشت: روند مطالعه با اظهارنظر کارشناسان و محققان بررسی می‌شود تا مطالعات عملیاتی شود و منحصربه دیدگاه‌های تئوریک نباشد؛ همچنین همه مسئولان اجرایی از ابتدای پژوهش در جریان مطالعه قرار خواهند گرفت و نتیجه نهایی نیز در پایان به‌صورت یک‌جا ارائه خواهد شد‌. رئیسی درباره زمان آغاز مطالعات نیز اعلام کرد: بودجه طرح برای سال 98 درنظر گرفته شده است و به محض تصویب بودجه و انعقاد قرارداد با دانشگاه شیراز عملیاتی خواهد شد‌. پدر علم آب زمین‌شناسی در ادامه با تأکید بر این‌که تیم تحقیقی دانشگاه شیراز دارای سابقه کار با صنعت، آشنا به مسائل اجرایی و باتجربه در ارائه مشاوره به سازمان‌های مختلف هستند، افزود: از تجربه ارزشمند این تیم که تلفیقی از نیرو‌های دانشگاهی و نیرو‌های سازمان‌های مرتبط است، با در نظر گرفتن مشکلات اجرایی و مشورت مدام بهره گرفته می‌شود‌.

هر قطره باران امید احیای بختگان را بیش‌تر می‌کند

بارش‌های پاییز و زمستان امسال تاکنون سبب شده است حدود 20 درصد از دریاچه بختگان آبگیری شود و حدود چهارهزار پرنده مهاجر همچون گذشته برای گذران زمستان‌گرد این تالاب جمع شوند‌. این رویداد باتوجه به خشک‌سالی‌های چندساله اخیر، بسیار ناچیز توصیف شد؛ اما استاد دانشگاه شیراز بارش هر قطره باران را برای تالاب خشک بختگان و دیگر تالاب‌های تشنه استان امیدبخش توصیف کرد و گفت: در بارش‌های اخیر نیز آب دریاچه مهارلو نیز به مقدار بسیاری تأمین شده است؛ بنابراین‌بارندگی‌ها 100 در صد از هر نظر مفید هستند‌.

بودجه احیای بختگان در حد مطالعات است

نماینده مردم شیراز نیز در مجلس شورای اسلامی نیز درباره سهم خواهی از بودجه 98 برای احیای تالاب بختگان گفت: این مسأله یکی از دغدغه‌های جدی است و تقریباً همه مدیران استانی و نمایندگان پیگیر آن هستند‌. علی اکبری افزود: هفته گذشته در دیدار با مسئولان دانشگاه شیراز و نیز اداره کل محیط زیست استان فارس، در این باره گفت‌وگو‌هایی صورت گرفته است؛ همچنین مطالعات دانشگاه می‌تواند راهکار عملیاتی برون‌رفت از این وضعیت را به صورت کارشناسی ارائه دهد‌. عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس با بیان این‌که منابع پیش‌بینی شده فعلی برای دریاچه بختگان در حد انجام مطالعات است، خاطرنشان کرد: برای فعالیت‌های اجرایی هنوز ردیف بودجه‌ای تعیین نشده است و امیدواریم مطالعات هرچه زودتر به نتیجه برسد تا وارد فاز عملیاتی شویم‌. نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی قرار دادن تالاب بختگان را در مطالبات ملی و هم‌تراز با دریاچه ارومیه دشوار خواند و گفت: این مسأله جای تأمل دارد؛ اما در مرحله نخست باید نتیجه مطالعات مشخص شود‌. اکبری اظهار داشت: نمایندگان فارس موارد لازم درباره احیای دریاچه بختگان را با سازمان برنامه بودجه و سازمان حفاظت از محیط زیست مطرح کرده‌اند و تا زمانی‌که راهکارهای احیای دریاچه نهایی نشده است، نمی‌توان اظهارنظر قطعی کرد‌. عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس با بیان این‌که وضعیت دریاچه ارومیه با جدیت و نیروی دوچندان پیگیری شد، افزود: ممکن است لازم باشد وضعیت دریاچه بختگان هم به همین صورت در مجلس پیگیری شود؛ به هر روی برای فعالیت‌های اجرایی به نتیجه پژوهش‌ها نیاز است و نمایندگان نیز در تلاش هستند تا به منابع مالی بیش‌تری برای این طرح دست یابند‌.

آخرین حلقه تلاش‌ها در سطح ملی برای نجات تالاب بختگان، پیگیری‌های استاندار فارس پایتخت بود‌.

عنایت‌الله رحیمی در دیدار هفته گذشته خود با معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور، خواستار توجه ویژه دولت به احیای تالاب‌های استان فارس شد‌. در گزارش ارسال شده به رسانه‌ها از این نشست آمده که معاون رئیس‌جمهوری دستورهای لازم برای تأمین اعتبار جهت پروژه‌های استان صادر کرد‌. دوستداران محیط‌زیست امیدوار هستند که امضای محمدباقر نوبخت ذیل پرونده تالاب بختگان نشسته باشد، به‌ویژه آن‌که این مقام ارشد دولتی در سفرهای اخیر خود بازدیدی هوایی از وضعیت این تالاب خشکیده داشته و از جزئیات برنامه‌های مرتبط مطلع است‌.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته روزنامه سبزینه تاریخ انتشار ------، کدخبر: 61876، www.sabzineh.org