شعار سال: دولت ترامپ این پیمان را نامربوط خوانده، چون روسیه تعهد خود به این پیمان را با توسعه برنامه موشک کروز خود زیر پا گذاشته است. روس‌ها هم به نوبه خود مدعی‌اند که این ایالات متحده بوده که با خروج خود از پیمان موشک‌های ضدبالستیک در سال 2001 و ساخت سیستم‌های دفاع موشکی در نزدیکی مرز روسیه موجب زیرپاگذاشتن این پیمان شده است.دورشدن از توافق‌نامه‌های کنترل تسلیحات در خلأ اتفاق نمی‌افتد. اداره امنیت هسته‌ای ملی، بخشی از وزارت انرژی که نظارت بر تولیدات اسلحه را برعهده دارد، این هفته اعلام کرد که تولید یک نوع سلاح هسته‌ای ضعیف را شروع کرده که قدرت آن حدود یک‌سوم قدرت بمب هسته‌ای مورد استفاده در هیروشیماست. برخی می‌گویند این بمب‌ها به‌قدری کوچکند که می‌توانند به راحتی مورد استفاده قرار گیرند. این بمب جدید شاید تا آخر امسال برای استفاده آماده باشد.به عصر جدید بی‌ثباتی هسته‌ای خوش آمدید؛ زمان خطرناکی که در آن توافق‌نامه‌هایی که خطرناک‌ترین سلاح‌های موجود در این سیاره را مهار می‌کردند، از بین می‌روند. به نظر می‌رسد احتمال وقوع حادثه‌ای اتمی یا اشتباهی از این دست روزبه‌روز در حال افزایش است.قدرت‌های بزرگ هسته‌ای درحال‌حاضر شدیدا روی زرادخانه‌های خود سرمایه‌گذاری می‌کنند. پاکستان دارای روبه‌رشدترین زرادخانه روی زمین است؛ ایالات‌ متحده قرار است در 30 سال آینده بیش از یک تریلیون و 200 میلیارد دلار صرف سلاح‌هایی کند که قابلیت کشتار و هدف‌گذاری سلاح‌های هسته‌ای استراتژیک را افزایش می‌دهند؛ چین هم همچنان به مدرن‌سازی نیروهای هسته‌ای خود ادامه می‌دهد.آنچه اوضاع را بدتر می‌کند این است که کانال‌های ارتباطی بسیار اندکی میان دشمنان وجود دارد، به‌ویژه بین ایالات‌ متحده و روسیه که دارای بیش از 90 درصد سلاح‌های هسته‌ای جهان هستند. باور به اینکه سلاح‌های هسته‌ای ممکن است مورد استفاده قرار گیرند بار دیگر رواج یافته است. درواقع دکترین نظامی روسیه به طور فزاینده‌ای به این سلاح‌ها متکی شده است.گزارش ماه فوریه اداره اطلاعات ملی آمریکا حاکی از آن بود که «خطر درگیری‌ها بین کشورها، از جمله میان قدرت‌های بزرگ، بیش از هر زمان دیگری از زمان پایان جنگ سرد است». این گزارش افزود: «تهدید استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی از سوی کشورها و دیگران هم به روند رشد خود ادامه می‌دهد».بااین‌حال خبر خوب اینکه می‌توان این مارپیچ رو به سرازیری را مهار کرد. کنگره می‌تواند نقش مهمی در این زمینه ایفا کند. آدام اسمیت، رئیس جدید کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان آمریکا گفته است که هزینه‌های برنامه هسته‌ای مدنظر دولت ترامپ نه ضروری است و نه مقرون‌به‌صرفه. کمیته او تصمیم می‌گیرد که کدام سیستم دفاعی باید بودجه دریافت کند. او می‌تواند به طرز چشمگیری بر کندکردن روند آماده‌شدن این سلاح‌های جدید تأثیرگذار باشد.دموکرات‌ها که اکثریت مجلس نمایندگان را در اختیار دارند باید جلساتی دراین‌باره برگزار کنند که آیا سلاح‌های متعارف‌تر می‌توانند به لحاظ استراتژیک جایگزین مشابهی برای سلاح‌های هسته‌ای باشند یا نه. بسیاری از کارشناسان، مثل ویلیام پری، وزیر سابق دفاع، بر این باورند که عکس‌العمل‌های متعارف‌تر می‌توانند به همان میزان تأثیرگذار باشند. قطعا، تصمیم‌گیران آمریکایی پیش از صرف مقدار زیادی بودجه غیرضروری برای یک مسابقه تسلیحاتی جدید، بحث و جدل درباره این موضوع را به کشور خود بدهکارند.دولت ترامپ همچنین باید پیشنهاد روسیه را برای آغاز مذاکرات درباره تمدید پیمان نیواستارت بپذیرد؛ پیمانی برای کاهش تسلیحات هسته‌ای دوجانبه میان ایالات متحده آمریکا و روسیه که در سال 2021 منقضی می‌شود.دولت ترامپ بعد از روی‌کارآمدن بلافاصله این پیشنهاد را رد کرد. واقعیت این است که دلایل خوبی برای شک و تردید درباره این توافق‌نامه وجود دارد، ولی خودداری از مذاکره، پیروزی تبلیغاتی آسانی برای روسیه به همراه خواهد داشت و باعث می‌شود که تعهدات اندک این کشور به این توافق‌نامه هم از بین برود. روسیه هم به سهم خود باید مذاکره‌کنندگانی جدی برای گفت‌و‌گو بفرستد و نه مثل گذشته مقاماتی سیاسی بدون توان تصمیم‌گیری.کنگره هم می‌تواند به یافتن راه‌‌هایی برای آغاز مجدد مذاکرات میان ایالات ‌متحده و روسیه کمک کند، مثل مذاکرات نظامیان با نظامیان که روی مسئله سلاح‌های هسته‌ای متمرکز باشد. این مذاکرات در زمان جنگ سرد معمول بودند، اما اکنون عمدتا غایبند. این مذاکرات حالا و با افزایش احتمال حوادث هسته‌ای باید دوباره از سر گرفته شوند. دو طرف منافع مشترکی در حفاظت از آینده بشریت دارند، اما چنین مذاکراتی سخت‌تر شده، چراکه دونالد ترامپ مشغول مبارزه با اتهام رابطه مخفیانه با مسکو است. دموکرات‌ها برای پیروزی در انتخابات از این مسئله علیه جمهوری‌خواهان استفاده کردند، اما اکنون دست‌گذاشتن بر این موضوع باید محدود شود. وقتی پای امنیت هسته‌ای به میان می‌آید، همه طرف‌ها؛ از جمهوری‌خواه تا دموکرات، از آمریکا تا روسیه، باید مانند افرادی بالغ عمل کنند. جهان وارد دوره خطرناک بی‌ثباتی شده است. اقدامات دولت ترامپ فقط آن را بدتر می کند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق، تاریخ انتشار 24 بهمن 97، شماره: 3365