شعار سال: مردمان ساکن در قاره اروپا هنوز قادر به
تغذیه جمعیت رو به رشد خود هستند، حتی اگر کاملا به روشهای سازگار با محیطزیست
مانند کشاورزی ارگانیک رو آورند. یک هفته پس از آنکه تحقیقاتی، کاهش شدید جمعیت
حشرات دنیا در ارتباط با مصرف آفتکشها را آشکار کرد، بررسی پژوهشی نامبرده از
اندیشکده اروپایی IDDRI ادعا میکند که
میتوان چنین مواد شیمیاییای را از خط خارج کرد و انتشار گازهای گلخانهای را در
اروپا اساسا با روشهای اکولوژیکی کاهش داد، درحالیکه همزمان مواد غذایی کافی
برای جمعیت در حال افزایش تولید میشود. بومشناسی کشاورزی (آگرواکولوژی) اکوسیستمهای
طبیعی را در نظر میگیرد و از دانش محلی برای کاشت محصولاتی که پایداری سیستم
کشاورزی را به طور کلی افزایش میدهد، استفاده میکند. این بررسی پژوهشی از IDDRI تحت عنوان «10 سال برای بومشناسی
کشاورزی»، از مدلسازی برای بررسی کاهش تولید که از طریق انتقال به چنین روندی
حاصل میشود، استفاده کرده است. نگارندگان میگویند: میتوان
با ازبینبردن رقابت بین خوراک و علوفه، تغییر مسیر روش تغذیه به سود پروتئینهای
گیاهی و تغذیه دامها با استفاده از مراتع و دورشدن از تغذیه با غلات برای تولید
گوشت سفید با این کاهش تولید مقابله کرد. بیش از نیمی از غلات و دانههای روغنی
اروپا صرف تغذیه جانوران میشود. این بررسی، مدلهایی برای آینده اروپا ارائه میدهد
که آنجا تولید گوشت با بزرگترین کاهش در تغذیه خوکها و ماکیان با غلات تا 40
درصد تقلیل یافته است. راب پرسیوال، مدیر سیاست خوراک از بنیاد خیریه Soil Association میگوید: «تولید فراوان با مصرف شدید آفتکشها تنها
راه برای تأمین خوراک یک جمعیت رو به افزایش نیست. 10 سال بومشناسی کشاورزی نشان
میدهد که کشاورزی اکولوژیکی و از این قبیل میتواند رژیم غذایی سالمی برای اروپا
تأمین کند و درعینحال پاسخی برای تغییرات اقلیمی، از خط خارجکردن آفتکشها و
حفظ تنوع زیستی حیاتی باشد». این بررسی پژوهشی توصیه میکند که بومشناسی کشاورزی-
اول بهکارگیری اصول اکولوژیکی و آخر مواد شیمیایی در کشاورزی- روشی را برای تأمین خوراک اروپا تا ۲۰۵۰ ارائه میدهد، اما همچنین اشاره میکند
که اکنون وقت عمل است. 10 سال آینده برای اروپا در زمینه تغییر روش بسیار حیاتی
است. اکنون در بریتانیا لایحه کشاورزی که در حال گذشتن از پارلمان است، هیچ اشارهای
به بومشناسی کشاورزی نمیکند، اگرچه اصلاحیه ارائهشدهای از سوی گروهی از
نمایندگان مجلس از همه احزاب پیشنهاد داده بود که کشاورزانی که از چنین روشی
استفاده میکنند، بایست به شکلی پاداش دریافت کنند. پرسیوال میگوید: «ایده یک بومشناسی
کشاورزی کامل در اروپا اغلب در ارتباط با امنیت غذایی واقعبینانه تلقی نمیشود،
زیرا بومشناسی کشاورزی برخی اوقات به معنای تولید کمتر است، اما این بررسی پژوهشی
جدید نشان میدهد که تغییر مسیر رژیم غذایی پیرامون پروتئینهای گیاهی و تغذیه دامها
با استفاده از مراتع، یک اروپای آگرواکولوژیکی کاملا امکانپذیر است.»
همانطور که مشاهده میکنید، گزارش اخیر آشکارا در تضاد با اظهارنظرهای
مروجان محصولات تراریخته در ایران است که حتی با صراحت از سرطانزابودن محصولات
ارگانیک سخن گفته و تاب هیچ نوع انتقادی از ترویج محصولات دستکاریشده ژنتیکی را
ندارند. باشد که بتوان در فضایی علمی و به دور از ملاحظات سیاسی، نقشه راهی برای
کشاورزی کشور طراحی کرد که بر مبنای استفاده از حداکثر ۴۰ درصد آب قابل استحصال سالانه و بر مبنای سیاستهای کلان ابلاغی،
محوریت را به بیخاکورزی، کشاورزی بومشناختی، احیای کاریزها و کاهش مصرف سم و
کود شیمیایی دهد.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق، تاریخ انتشار 8 اسفند 97، شماره: 3377