شعارسال:عکس‌هایی آتلیه‌ای از کودکان که دور از هویت و سن آنهاست، در شبکه‌های مجازی بحث‌برانگیز شده، این در حالی است که این عکس‌ها از مصادیق کودک‌آزای محسوب می‌شود.

شرح ماوقع یک سطر بیشتر نیست، آتلیه‌ای از کودکان عکس‌های نامتعارف می‌گیرد، نامتعارف به این معنی که کودک را در موقعیت و با پوششی جلوی دوربین می‌نشاند که اگر حتی یادآور عکس‌های روی جلد مجلات تبلیغاتی و خاص نباشد، هیچ ربطی به هویت کودکی ندارد. اما آنچه به وقوع پیوسته به این سادگی نیست.

عکس‌ها خوشبختانه بدون مشخص بودن چهره‌ کودکان در فضای مجازی می‌چرخد و طبق معمول واکنش‌هایی از کابران به دنبال دارد.

واکنش‌ها از جنس همان‌هاست که حالا مدتی‌ست درباره‌شان بیشتر می‌شنویم، حریم شخصی کودکان، ممنوعیت‌های حضور کودکان در فضای مجازی، رعایت شان کودکان... حرف‌هایی که در همان فضای مجازی فراوان به بحث گذاشته می‌شود اما مثال‌ها نقضش نیز در همان فضا مدام دست به دست می‌شود.

انتشار عکس کودکان چه ایرادی دارد؟
ساده‌ترین کاری که بسیاری از والدین انجام می‌دهند که البته می‌تواند مصداق زیرپا گذاشتن حریم شخصی کودکان باشد، انتشار عکس‌های آنها در فضای مجازی و از آن بدتر ایجاد صفحاتی به نام آنها و انتشار گسترده تصاویر آنهاست.

این عمل از آن جهت می‌تواند ناقض حریم شخصی کودکان تعریف شود که آنها قادر به تصمیم‌گیری و اعمال حق خود نیستند در حالی که این حق قابل واگذاری به دیگران حتی والدین نیست.

ساده‌تر اینکه ممکن است کودک وقتی به بزرگسالی رسید نسبت به دسترس بودن عکس‌های کودکی‌اش حس خوبی نداشته باشد و معترض این امر باشد. اعتراضی که دیگر محلی برای اعلام ندارد.

البته این مساله فارغ از همه سوءاستفاده‌هایی است که از عکس‌های منتشر شده ممکن است صورت بگیرد.

بدتر از انتشار عکس‌های کودکان هم داریم؟
بدتر از این اتفاق که برخی از والدین به شکل افراطی و نادرست تصاویر کودکان خود را در فضای مجازی برای به دست آوردن «دنبال‌کننده» و «لایک» منتشر می‌کنند، انتشار عکس و فیلم از کودک و در پی آن درآمدزایی از این راه است.

در واقع صفحاتی با بازدیدکنندگان چندین هزار نفری در شبکه‌های اجتماعی وجود دارند که در کنار انتشار عکس و فیلم از شیرین‌زبانی، زیبایی و یا مهارتی در کودک آگهی و تبلیغات نیز جذب و درآمدزایی می‌کنند.

مساله که به وضوح نقض حریم حقوق و سوء استفاده از آن محسوب می‌شود.

قانون چه می‌گوید؟
درباره حفظ و دفاع از حقوق کودکان در فضای مجازی، مقررات مشخصی در کشور نداریم هر چند که قانون جرایم رایانه‌ای آمده است اگر جرم رایانه‌ای اتفاق بیفتد که متضمن سوء‌استفاده از اشخاص کمتر از ۱۸ سال باشد، قابل رسیدگی در دادگاه‌ است.

با وجود این قانون حمایت از کودکان و نوجوانان خانواده‌ها را به نگهداری کودکان ملزم و از هرگونه آزار جسمی یا روحی منع می‌کند و بهره‌کشی از کودک زیرپا گذاشتن این قانون بوده و قابل تعقیب کیفری است، بر این اساس مواردی مانند سوءاستفاده از کودکان در فضای مجازی و یا انتشار عکس‌های نامناسب از آنها مصداق کودک‌آزاری تعریف می‌شود و دادستان به‌عنوان مدعی‌العموم می‌تواند به این قضیه ورود کند.

هرچند که در کشور ما این نوع شکایات کمتر اتفاق می‌افتد اما نائب رئیس انجمن حمایت از حقوق کودکان به خبرآنلاین می‌گوید که در این مورد خاص یعنی تصویربرداری از کودکان به شکل نامناسب پیگیری قضایی خواهد کرد.

هادی شریعتی تاکید می‌کند آنچه که به عنوان تصاویر یک آتلیه از کودکان در فضای مجازی منتشر شده،‌مصداق کودک‌آزاری تعریف می‌شود و بنا بر وظیفه‌ای که برعهده انجمن حمایت از حقوق کودکان است این مورد حتما پیگیر قضایی می‌شود.

در انتظار قانون
معصومه ابتکار، معاون رئیس‌جمهور پیش از این درباره لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان که کلیات آن تابستان امسال در مجلس تصویب شد، نکته جالبی می‌گوید:این لایحه در حال پیگیری است و یکی از مهم‌ترین زمینه‌ها در این لایحه توجه به فضای مجازی و اینترنت برای کودکان است. برخورد با متخلفان که کودکان و نوجوانان را در اینترنت مورد سوءاستفاده قرار می‌دهند در این لایحه پیش‌بینی شده است.

هرچند که باید تا تصویب نهایی این قانون صبر کنیم اما موضوع اینجاست که اگر به تعریف مصدایق کودک‌آزاری دقیق شویم، صفحاتی در شبکه‌های اجتماعی یافت می‌شود که به‌طور مشخص مشمول این تعریف می‌شوند.

با این تفاسیر به نظر می‌رسد باید هرچه زودتر نسبت به اقدام به‌موقع ودرست درخصوص این موارد، مدعی‌العموم، انجمن‌ها و گروه‌های حامی کودک اقدام کنند.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبر آنلاین، تاریخ انتشار3 اردبیهشت98 ، کدخبر: 1252432 ،www.khabaronline.ir