شعارسال: در جهان امروز یکی از مشکلات اساسی در اقتصاد هر کشوری تامین نیاز‌های غذایی بوده، به گونه‌ای که امنیت غذایی به‌عنوان یکی از اهداف مهم در برنامه‌های دولت‌ها قرار گرفته است؛ بنابراین برای تامین مواد غذایی باید تولید کشاورزی به گونه‌ای باشد که تمامی نیاز‌های جامعه را برآورده کند. اما این روز‌ها تامین مواد غذایی و قیمت محصولات از جمله مشکلاتی است که کشور با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند.

عدم مدیریت الگوی کشت موضوع همیشگی در حوزه کشاورزی بوده و صحبت امروز و دیروز نیست؛ مسئله‌ای که باعث می‌شود محصولی در یک سال به شدت افزایش قیمت را تجربه کند و سال بعد همان محصول ارزانی را پشت سر بگذارد. این در حالی است که در سال بعد محصولی دیگر طعمه گرانی‌ها می‌شود. مسئله‌ای آشنا که این روز‌ها مصرف‌کنندگان را با چالش‌های بی‌شماری روبه‌رو کرده است.

اگر بخواهیم مثال روشنی دراین‌باره بزنیم می‌توانیم به بازی قیمت‌ها درخصوص محصولاتی همچون پیاز، سیب‌زمینی و گوجه اشاره کنیم. اما دلیل مشکلات موجود در بحث قیمت محصولات کشاورزی چیست؟ پرسشی است که مسئولان و صاحب‌نظران پاسخ‌های متفاوتی را برای آن مطرح می‌کنند.

عده‌ای معتقدند که کشاورزان ما بر اساس الگوی ذهنی غلط محصول گران و کمیاب سال گذشته را کشت می‌کنند و همین مسئله باعث به هم خوردن وضعیت بازار می‌شود و گرانی محصولی دیگر را به همراه خواهد داشت. از سوی دیگر برخی بر این باورند که بیشتر از همه عواملی که ممکن است در تغییر قیمت یک محصول اثرگذار باشد، جو روانی حاکم بر بازار و آزاد شدن ناگهانی صادرات است. اما در مقابل هستند افرادی که عواملی همچون سیل را بی‌تاثیر در گرانی مقطعی برخی از محصولات کشاورزی نمی‌دانند.

البته که برای مشکلات موجود در این زمینه نیز راه‌حل‌هایی همانند جلوگیری از صادرات را در نظر می‌گیرند، اما اینکه تا چه میزان این راه‌حل‌ها پاسخگوی مشکلات باشد سوالی است تنها صاحب‌نظران می‌توانند پاسخ آن را بدهند. این درحالی است که عده‌ای از فعالان در بخش کشاورزی بر این باورند که داشتن یک الگوی کشت مناسب می‌تواند مشکلات را به حداقل برساند و از این طریق می‌توان بازار محصولات را به سمت‌وسوی آرامش هدایت کرد.

در این راستا علی خان‌محمدی، عضو هیئت مدیره مجمع ملی خبرگان کشاورزی و دبیرکل بنیاد ملی گندمکاران ایران درخصوص مشکلات قیمت محصولات کشاورزی و چالش‌های پیش روی این بخش  گفت: همه مشکلاتی که درخصوص افزایش قیمت محصولات کشاورزی به وجود می‌آید عملکرد کشاورز، بلایای طبیعی و مسائل دیگر را از دلایل آن می‌دانند. اما ما باید بدانیم که این دلایل عامل صحیح نیست و تنها مقصر به وجود آمدن چنین شرایطی را می‌توان نبود الگوی کشت، عدم کشت سفارشی و نبود تعامل درست دانست.

وی در ادامه افزود: ما اگر الگوی کشت مناسب داشته باشیم هیچ یک از این مشکلات کنونی رخ نخواهد داد. ما باید بدانیم که الگوی کشت نامناسبی داریم و در این شرایط به عنوان مثال بلایای طبیعی یا صادرات و این دست از مسائل نمی‌توانند عامل اصلی گرانی و مشکلات فعلی باشند.

اگر در حال حاضر الگوی کشت ساماندهی می‌شد و از سوی دیگر سفارش تولید به وجود می‌آمد دیگر شاهد گرانی دوره‌ای محصولات کشاورزی نبودیم. مدت‌ها است که می‌بینیم یک روز پیاز گران می‌شود، روز دیگر نوبت به سیب‌زمینی می‌رسد و در دوره بعد گوجه فرنگی پرچمدار گرانی می‌شود و این ماجرا همچنان ادامه دارد.

عضو هیئت مدیره مجمع ملی خبرگان کشاورزی در بخشی دیگر از صحبت‌هایش به مقصر دانستن کشاورزان اشاره کرد و گفت: در شرایط فعلی هر مشکلی که در بحث قیمت‌ها به وجود می‌آید همه تقصیر‌ها را به گردن کشاورز می‌اندازند. این در حالی است که کشاورز در بحث قیمت‌ها هیچ گناهی ندارد. وظیفه کشاورز این است که تولید کند، اما نبود یک الگوی مناسب کشاورزی این مشکلات را به وجود می‌آورد.

خان‌محمدی از ضرورت یافتن راهی برای سوق دادن بخش کشاورزی به سمت داشتن الگوی کشت مناسب یاد کرد و دراین‌باره گفت: قطعا راه‌های مناسبی وجود دارد که بخش کشاورزی را به سمت داشتن الگوی مناسبی سوق دهد و باید این راه‌حل‌ها را یافت و از آن‌ها استفاده کرد.

الگوی کشت ما سال ۸۸ توسط مجلس مصوب و به دولت اعلام شد. من بار‌ها گفته‌ام که مجلس ناظر اجرای مصوباتی است که انجام می‌گیرد. اگر دولت مسائل مربوط به الگوی کشت را انجام می‌داد و بر اساس آمار‌های دقیق این کار را اجرا می‌کرد هیچ‌گاه مشکلاتی از این قبیل برای محصولات کشاورزی ما رخ نمی‌داد.

وی اظهار کرد: در شرایط فعلی یک روز مصرف‌کنندگان متزلزل می‌شوند و نمی‌توانند مصرف درستی از محصولات داشته باشند و روز بعد تولیدکنندگان در تولید باز می‌مانند و مشکلات را دوچندان می‌کنند، ما باید بدانیم که این دو جنبه یکدیگر را پوشش می‌دهند.

عضو هیئت مدیره مجمع ملی خبرگان کشاورزی، از چگونگی به وجود آمدن دلالان در بخش کشاورزی گفت: مسئله دیگری که وجود دارد و باید به آن اشاره کنم وجود دلالان در این بخش است. برخی از سرمایه‌گذاران یا به گفته جامعه امروزی ما دلالان از کجا به وجود می‌آیند؟ این افراد در جایی به وجود می‌آیند که زمینه پایداری تولید وجود نداشته باشد و هر روز بلبشو و بی‌امنیتی در بازار رخ دهد. در این شرایط دلالان از موقعیت پیش آمده استفاده می‌کنند و یک‌شبه به آن چیزی که در ذهن دارند می‌رسند، این در حالی است که به وجود آمدن این وضعیت مصرف‌کنندگان را تحت فشار قرار می‌دهد و از سوی دیگر باعث شکست تولیدکنندگان خواهد شد.

وی در پایان رعایت کیفیت محصولات را از جمله مسائل مهم دانست و در این خصوص گفت: اگر دولت به‌طور جدی و صحیح الگوی کشت را اجرا کند، به عبارتی دیگر کشاورزان را ملزم به اجرای این الگوی کشت کند صددرصد امنیت در بخش کشاورزی به وجود می‌آید.

به عبارتی دیگر هم تولیدکنندگان مسیر خود را می‌دانند و هم مصرف‌کنندگان نوع و کیفیت مصرف‌شان مشخص می‌شود. در بحث مصرف خانوارها، کیفیت یکی از مسائل بسیار مهمی است که باید به آن اشاره کرد و در ساماندهی مسائل محصولات کشاورزی باید این نکته را مورد توجه قرار دهیم. به عبارتی دیگر ما باید بدانیم که چه محصولی را در چه زمانی و به چه نحو و استانداردی تولید می‌کنیم. اگر الگوی کشت مناسبی داشته باشیم کنترل کردن این مسائل به راحتی رخ می‌دهد.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از خبرگزاری دانشجو، تاریخ انتشار: 6مهر1398 ، کدخبر: 794122: www.snn.ir