شعارسال: سال گذشته یکی از سال‌های بد برای پسته‌کاران بود. مجموعه‌ای از عوامل که مهم‌ترین آن را باید خشک‌سالی دانست، باعث شد تولید پسته در ایران به نحو بی‌سابقه‌ای کاهش یابد. اگرچه پسته محصولی است که آن را ویژه خاورمیانه می‌دانند، اما کاربرد این محصول و گرانی آن باعث شده در دهه‌های اخیر کشور‌های مختلف تولید آن را در برنامه‌های خود قرار دهند.

مدیر جهاد کشاورزی رفسنجان در این‌باره گفت: تغییر اقلیم و بی‌ثباتی نرخ ارز این روزها گریبان‌گیر پسته‌کاران رفسنجان و دیگر نقاط استان شده‌است

پسته کالایی صادراتی است و درصد زیادی از آن صادر می‌شود؛ بنابراین طبیعی است که کاهش قیمت پسته در بازارهای جهانی بر قیمت داخلی پسته تأثیر بگذارد. این موضوع پسته‌کاران کرمانی را نگران کرده‌است؛ زیرا آن‌ها به‌دلیل از دست دادن ۹۰ درصد محصول خود در سال گذشته بدهی‌های معوق بسیاری دارند و برای همین به‌دنبال عرضه محصول سال جاری خود در کم‌ترین زمان هستند. این درحالی است که سال گذشته از ۵۵ هزار تن پسته ۳۰ هزار تن آن به‌دلیل مشکلات ارزی صادر نشد. از سویی دیگر مسئولان معتقدند کشاورزان باید عرضه‌ محصولشان به بازار را مدیریت کنند تا قیمت پسته در بازرهای هدف پایین‌تر نیاید.

نایب‌رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: ۹۸ درصد محصولات پسته کشور، خام‌فروشی می‌شود. درحالی‌که باید در ابتدا ارزش‌افزوده ایجاد و بعد صادرات شود.

احمد انارکی‌محمدی افزود: در حوزه کشاورزی، کشورهایی پسته ما را می‌خرند و بسته‌بندی می‌کنند که ارزش‌افزوده این کار بیش‌تر از خام‌فروشی است، اما هر سال ۹۸ درصد محصولات ما خام‌فروشی می‌شود. وی افزود: ایران در دنیا مهد تولید پسته است، اما سود این تولید در قالب ایجاد ارزش‌افزوده از این محصول به جیب کشورهای دیگر می‌رود.

نماینده رفسنجان و انار گفت: نیمی از ارز حاصل از صادرات کالاهای غیرنفتی به‌ویژه محصولات کشاورزی در کشور متعلق به پسته است. در کشور بیش از ۲۰ استان مشغول به پسته‌کاری هستند. وی گفت: سالانه هر میزان تولید پسته داشته باشیم پنج درصد آن صرف مصرف داخلی و ۹۵ درصد آن به کشورهای خارجی صادر می‌شود. امسال براساس پیش‌بینی انجمن پسته ایران ۲۲۰ هزار تن محصول پسته از باغ‌های کشور برداشت خواهیم کرد که ۲۰ هزار تن به مصرف داخلی می‌رسد و بقیه آن صادر می‌شود؛ از این رو برنامه‌ریزی برای صادرات آن آغاز شده‌است.

رقبای پسته ایران

نماینده مردم رفسنجان و انار در مجلس شورای اسلامی گفت: از آن‌جایی که رقیب اصلی پسته ایران در دنیا آمریکاست و تحریم‌ها در این زمینه علیه ایران در نظر گرفته شده‌است، می‌طلبد دولت بازارهای خارجی برای فروش این محصول را شناسایی کند و با ارائه تسهیلات به صادرکنندگان برای حمایت از این قشر و خرید به‌موقع محصول از کشاورزان زحمتکش فرصت رقابت را از آمریکا بگیرد.

انارکی‌محمدی با بیان این‌که یکی از مشکلات اصلی صادرکنندگان پسته نحوه برگشت ارز به کشور بود، تأکید کرد: قبلاً ارز حاصل از صادرات پسته به‌صورت ۵۰ درصد تهاتری (۵۰ درصد به‌صورت کالا وارد کشور می‌شد)، ۲۰ درصد فیزیکی و ۳۰ درصد هم به‌صورت نیمایی وارد کشور می‌شد. وی افزود: از آن‌جایی که واحدهای صنعتی استان کرمان به ارز نیاز دارند، قرار بر این شد کل ارز حاصل از صادرات پسته استان کرمان به واحدهای تولیدی و صنعتی این استان اختصاص پیدا کند.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: سال گذشته خشک‌سالی و نوسانات دمایی سبب کاهش تولید پسته در کشور شد. امسال بخشی از مشکلات به‌دلیل بارش‌های مناسب رفع شد.

تغییر اقلیم

رئیس جهاد کشاورزی رفسنجان نیز از تغییر اقلیم و بی‌ثباتی ارز به‌عنوان دو چالش جدی نام برد که این روزها گریبان‌گیر پسته‌کاران رفسنجان و دیگر نقاط استان کرمان شده که باید برای رفع این موانع برای کشاورزان به‌ویژه باغداران تدبیری اندیشیده شود.

محمد رضایی افزود: دو مشکل عمده و اساسی باعث چالش در صنعت پسته‌کاری شده است که چالش اول تغییر اقلیم و چالش دوم مشکل صادرات و بی‌ثباتی ارز است. وی به پایین آمدن میزان تولید تحت‌تأثیر مسائل اقلیمی و مسائل و مشکلات صادرات پسته اشاره کرد و گفت: در زمینه افزایش راندمان تنها گزینه موجود مدیریت سامانه‌های آبیاری است که در این زمینه در سال گذشته یک‌هزار و 700 هکتار آبیاری تحت‌فشار قطره‌ای و ۲۰۰ هکتار آبیاری کم‌فشار زیرسطحی در شهرستان با پرداخت تسهیلات بلاعوض به مبلغ هر هکتار ۱۳ میلیون تومان اجرایی شده‌است.

مشکلات صادرات

رئیس جهاد کشاورزی شهرستان رفسنجان چالش دوم را صادرات و بی‌ثباتی قیمت ارز اعلام کرد و افزود: در سال گذشته فقط ۵۰ درصد محصول تولیدی به‌دلیل مسائل ارزی و مشکلات آن صادر شده که صادرکنندگان پسته را دچار تردید و بی‌انگیزگی کرده‌است. وی گفت: بزرگ‌ترین بازار جهانی پسته ایران درحال‌حاضر کشورهای چین و هند هستند و تلاش‌هایی نیز برای ایجاد بازار پسته ایران در کشورهای آمریکای جنوبی و آفریقایی هم شده‌است که موجب فراهم شدن بستر خوبی در زمینه صادرات خواهد شد؛ اما بر اهمیت بازار چین و حفظ این بازار با برنامه‌ریزی‌های دقیق و مدون تأکید داریم.

رضایی ثبات قیمت ارز، تزریق تسهیلات بانکی با بهره پایین و برگشت ارز و مشخص کردن تکلیف صادرکنندگان، موضوع صادرات در مقابل واردات و تدوین یک دستورالعمل واحد توسط بانک مرکزی برای مشکلات ارزی را راهکارهای رفع مشکل صادرات بیان کرد.

پیش‌بینی کاهش قیمت پسته در بازار جهانی

دبیرکل انجمن پسته ایران هم درباره پوکی ۳۰ درصدی پسته در سال جاری گفت: برای اظهارنظر درخصوص درصد پوکی باید منتظر ماند تا برداشت پسته کامل شود و بعد درخصوص آن اظهارنظر کرد.

زهرا مرتضوی با بیان این‌که این آمارها حدس‌هایی هستند که مطرح می‌شوند، افزود: براساس آماری که من از مناطق مختلف گرفته‌ام ظاهراً چیز غیرمتعارفی اتفاق نیفتاده‌است. آمار پوکی از ۹ درصد در بعضی مناطق شروع می‌شود و تا ۳۳ درصد می‌رسد.

دبیرکل انجمن پسته ایران درخصوص احتمال افت قیمت پسته ایران در بازارهای جهانی گفت: امسال آمریکا بیش‌تر از ۳۵۰ هزار تن پسته دارد و حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار تن پسته نیز از پارسال دارد؛ لذا قطعاً برای فروش آن یک فکری می‌کند و یکی از کارهایی که ممکن است انجام دهد، کاهش قیمت است.

مرتضوی افزود: شاید تعیین‌کننده قیمت پسته بازار آمریکا باشد که البته این هم لازمه‌ یک مدیریت جدی از سمت تجار ماست. به هرحال پسته‌ ما امتیازاتی دارد و ما باید امسال روی آن مانور دهیم؛ چراکه به لحاظ مقدار آمریکایی‌ها خیلی از ما جلو هستند. او با بیان این‌که اکنون هم پسته‌ ما در بازار خارجی ارزان‌تر از پارسال فروخته می‌شود، گفت: به هرحال پیش‌بینی‌هایی وجود دارد که ممکن است آمریکایی‌ها باز هم برای فروش پسته‌شان قیمت را کاهش دهند.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار: 9مهر1398 ، کدخبر: 75762 : sabzineh.org