شعار سال: محمدحسن سمسار (باستان‌شناس و استاد دانشگاه) با اشاره به آنکه نمی‌توان باستان‌شناسی امروز ایران را با آنچه در گذشته جریان داشت مقایسه کرد، گفت:‌ معتقد هستم، نگرش جامعه فرهنگی امروز و دیروز نسبت به باستان‌شناسی متفاوت است درحالی‌که این تفاوت به نظرم، منطقی نیست. چراکه باستان‌شناسی برخلاف تصورهای باطلی که وجود دارد همیشه در خدمت فرهنگ ملی بوده و هنوز هم در خدمت فرهنگ ملی است و من منکر آن نیستم اما آن کوششی که در گذشته برای فرهنگ ملی انجام می‌شد، به نظرم، درحال حاضر کمرنگ شده است.

او با تاکید بر آنکه در سال‌های اخیر نیاز به تکیه بر فرهنگ ملی و مردم بیشتر احساس می‌شود، تصریح کرد: دلیل آن هم این است که دستگاه تبلیغاتی ما، هر روز، هر ساعت و هر دقیقه بر ملیت و ملت تکیه دارد. باستان‌شناسی یکی از ارکان این ملت و ارکان فرهنگ است. هرچه نسبت به آن تکیه گاه بهتری فراهم شود، تقویت ملت، سرزمین و کشور را در پی خواهد داشت.

سمسار با ارزیابی چرایی کمرنگ شدن نگاه‌ها به باستان‌شناسی و خدمت فرهنگی،‌ اظهار کرد: آن اندیشه‌ای که باستان‌شناسی را گونه‌ای از تبلیغ گذشته و نفی فعلی آن می‌داند مسبب بوجود آمدن چنین نگاهی است. درحالی‌که اینچنین نیست. تاریخ، فرهنگ و باستان‌شناسی ایران یک ترکیب یک گانه و یک دست است. نباید تقطیع شود و نباید با دید بد به آن نگریست بلکه باید در خدمت فرهنگ،‌ ملیت، ملت و سرزمین باشد.

این استاد دانشگاه با تاکید برآنکه اکنون نیز تا حدودی این مهم‌ در باستان‌شناسی وجود دارد، گفت: نفی گذشته را نمی‌پسندم. نفی گذشته در هیچ شاخه فرهنگی پسندیده نیست. تاریخ ما پیوسته است. ملیت ما پیوسته است. ملت ما نیز پیوسته است. فرهنگ ما یک فرهنگ جاری است و نمی‌توانیم بگوییم که از نقطه‌ای آغاز و در نقطه‌ای دیگر ختم شده است. باید این پیوستگی را نشان دهیم اما در پی نفی گذشته هستیم.

او اذعان داشت: اگر کسی عاشق فرهنگ، سرزمین و ملیت ایران است، باید در آن دیدگاه استمرار را ببیند نه انقطاع.

سمسار با اشاره به فعالیت باستان‌شناسان خارجی در قالب هیات‌های مشترک با ایران در محوطه‌های باستانی‌، گفت: اگر خارجی‌ها در خدمت ما و مبلغ فرهنگ ما باشند باید با آنها همکاری کرد. در این میان بیشتر باستان‌شناسان خارجی که در ایران فعال هستند، این ویژگی‌ها را دارند و به ندرت ممکن است نباشند.

او خاطرنشان کرد: در گذشته شاهد تاثیر حضور باستان‌شناسان خارجی در معرفی تمدن و محوطه‌های باستانی ایران در عرصه بین‌المللی بودیم و امروز هم می‌تواند اتفاق بیافتد. تحقق این مهم به روش و سیاستگذاری ما بستگی دارد. تجربه نشان می‌دهد در گذشته در بیشتر مواقع، تکیه‌گاه آنها برای اطلاع رسانی‌ها، تمدن، سرزمین و فرهنگ ایران بود. البته در طول سال‌های گذشته نزدیک به اندازه‌ای درگیر مسائل و مصائب بودیم که باستان‌شناسی به نوعی در کنار (حاشیه) قرار می‌گرفت؛ این درحالی که یکی از تکیه‌گاه‌های فرهنگی ما باستان‌شناسی است اما توجهی که باید به آن داشته باشیم را نداریم.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایلنا، تاریخ 28 دی 98، کد مطلب: 860314: www.ilna.ir