شعار سال: در حالی که بررسی های آماری نشان می‌دهد حداقل تا یکی دو دهه دیگر روند افزایشی تعداد سالمندان در ایران ادامه دارد، نگهداری از سالمندان با چالش‌هایی روبه‌رو شده است که اپیدمی شدن آن می تواند تا حد زیادی خطرناک باشد. هر چند هنوز تعداد قابل توجهی از سالمندان توسط فرزندانشان نگهداری می‌شوند و حتی بسیاری از افراد راضی به سپردن پدر و مادر پیر خود به سرای سالمندان یا پرستار گرفتن برای آنها نیستند، اما هستند کسانی که مبادرت به رهاسازی سالمندان می‌کنند؛ معضلی که روز گذشته سرپرست بهزیستی استان تهران آن را «یکی از مصیب‌های جامعه امروز» توصیف کرد. اکبر باقری در نشست خبری خود به موضوعات دیگری از جمله کودکان خیابانی، مشاوره ژنتیک، مراکز ماده ۱۶و شیرخوارگاه ها هم پرداخت.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی رها کردن سالمندان در خیابان یا همان سر راه گذاشتن سالمندان را از اتفاقات نوظهور شهرهای بزرگ دانسته است. رها شدگی سالمندان نسبت به قبل بیشتر شده و گواه آن هم افزایش تعداد سالمندان مجهول الهویه بهزیستی است. کشور ما در حال سالمند شدن است و این اتفاق رخ خواهد داد، اما این مساله یک بحران نیست و سالخوردگی مساوی با نیازمندی و فقر نیست و افرادی هستند که در سن سالخوردگی کار، ورزش و فعالیت های مورد علاقه خود را انجام می دهند، بنابراین، این موضوع یک بحران نیست، هرچند نیاز است که به نحو صحیح مدیریت شود.

*سالمندی جمعیت ایران در آینده نزدیک

مطالعات جمعیت شناسان نشان می‌دهد، ایران در آستانه ورود به جمعیت سالمندی است و تا سال ۱۴۰۵جمعیت سالمند کشور بیش از ۹۶درصد رشد خواهد داشت و تعداد سالمندان از حدود پنج به حدود ۱۰میلیون نفر افزایش خواهد یافت. در سال‌های گذشته به علت آنکه امید زندگی در کشور پایین بود، افراد کمتر به سالخوردگی می‌رسیدند. این درحالی است که هر چه امید زندگی افزایش یابد تعداد افرادی که به سالخوردگی می رسند، نیز بیشتر می‌شود.ایران در سال ۱۳۹۰نسبت به سال‌های قبل از آن بیشترین تعداد جمعیت سالخورده را داشته و نرخ سالمندی ایران در سال ۹۰، ۷/۵ درصد بوده؛ یعنی ۷/۵ درصد از جمعیت کشور بالای ۶۵سال سن داشتند این درحالی است که این نرخ در سال های ۶۵سه درصد ، ۷۵حدود چهار درصد و ۸۵نیز نزدیک پنج درصد بوده است. برآوردها نشان می‌دهد که از سال ۱۴۰۰به بعد ایران وارد مرحله اول سالخوردگی خواهد شد. در حال حاضر بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا در مرحله سوم سالمندی قرار دارند و ژاپن با دارا بودن بیشترین نرخ سالخوردگی دارای ۲۴درصد جمعیت سالمندی است.

*همه اینها مجهول الهویه نیستند!

اردیبهشت سال گذشته وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی رها کردن سالمندان در خیابان یا همان سر راه گذاشتن سالمندان را از اتفاقات نوظهور شهرهای بزرگ دانست و گفت: این پدیده در حال اپیدمی شدن است. با این وجود فرید براتی سده، رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان به این اظهارات واکنش نشان داد و گفت: «رهاشدگی به معنای مجهول الهویه بودن وجود دارد، اما خیلی زیاد نیست و ضروری است صحت و سقم برخی از گزارش‌ها را مورد بررسی قرار داد: براساس آخرین آمار تعداد سالمندانی که در مراکز نگهداری سازمان بهزیستی زندگی می‌کنند، ۲۱هزار نفر است. یعنی از شش میلیون و ۱۰۰سالمند کشور تنها ۲۱ هزار نفر در مراکز بهزیستی زندگی می‌کنند که همه این افراد، رها شده یا مجهول‌الهویه نیستند و خانواده‌ها به ملاقات آنان می‌آیند.»

*جامعه بی‌رحم شده است!

روز گذشته سرپرست بهزیستی استان تهران به وضعیت مجهول الهویه‌های استان تهران اشاره کرد و گفت: در حال حاضر حدود ۱۸۹۸نفر مجهول الهویه در مراکز بهزیستی استان تهران حضور دارند.اکبر باقری همچنین هشدار داد که متاسفانه یکی از مصیبت‌های جامعه امروز رها شدن سالمندان توسط فرزندانشان است و ما شاهد آن هستیم که جامعه آنقدر بی رحم شده است که برخی از فرزندان والدین خود را به بهانه‌هایی چون سفرهای زیارتی و ... در سطح شهر رها می‌کنند.

*۶۰ درصد کودکان خیابانی خارجی هستند

سرپرست بهزیستی استان تهران همچنین گفت: در حال حاضر ۱۰۴۸کودک خیابانی در استان تهران شناسایی شده‌اند که از این تعداد ۶۰درصد آنها خارجی و غیرایرانی هستند. باقری اظهار کرد: در حال حاضر تعداد ۱۲هزار مرد و ۳۰۰۰زن معتاد متجاهر در استان تهران شناسایی شده‌اند.

*فعالیت ۶۱مرکز نگهداری از سالمندان در تهران

او ادامه داد: ۳۶۰۰کودک بی سرپرست و یا بدسرپرست تحت پوشش بهزیستی استان تهران هستند که آنها هم از آموزش های پیش از دبستان بهره مند می‌شود. باقری افزود: از سال ۹۴تا کنون سه میلیون و ۲۴۷هزار و ۵۰۵ نفر از برنامه‌های پیشگیری از اعتیاد بهزیستی استان تهران بهره‌مند شده‌اند. به گزارش ایسنا او در ادامه به بیماران روانی مزمن اشاره کرد و گفت: ۴۱ مرکز با ظرفیت ۳۶۳۶بیمار روانی مزمن در استان تهران در حال فعالیت هستند و همچنین ۶۱مرکز نگهداری از سالمندان با ظرفیت ۶۰۳۲سالمند نیز در این استان در حال فعالیت هستند.سرپرست بهزیستی استان تهران در ادامه ضمن بیان آنکه بهزیستی از اواسط دهه ۷۰به سمت توسعه مراکز شبه‌خانواده رفته است، گفت: به علت تعداد زیاد کودکان بی‌سرپرست و بدسرپرست تحت پوشش بهزیستی استان تهران گاهی شاهد آن بودیم که ۳۰۰کودک در یک فضا نگهداری می شدند، اما طی چند سال اخیر این روند کنترل شده و تعداد آنها به ۴۰نفر رسیده است.

*تبعات خانواده هسته ای این است!

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران در مورد رهاشدگی سالمندان می گوید: یکی از واقعیت ها تغییر ساختار خانواده از گسترده به هسته ای است. سید حسن موسوی چلک می افزاید: در چنین شرایطی خانواده شامل پدر، مادر و فرزندان است و سایر بستگان مانند پدر بزرگ و مادر بزرگ دیگر جایگاه سابق را ندارند که اعضای خانواده خودشان را متعهد به نگهداری از بزرگان خانواده کنند، به همین دلیل در شرایط کنونی پدیده رها شدگی سالمندان را شاهد هستیم. او می افزاید: انتظار می رود جامعه نسبت به این موضوع حساسیت نشان دهد. نداشتن تامین اجتماعی کافی و مطمئن و اینکه امکان حمایت بیشتر از خانواده ها آنطور که انتظار می رود وجود ندارد، عاملی برای افزایش این پدیده می باشد. رئیس انجمن مددکاران اجتماعی با بیان اینکه ۲۰درصد از سالمندان ما تنها هستند عنوان می‌کند: تنهایی سالمند با رها شدن سالمند فرق می‌کند؛ تنهایی یعنی ممکن است سالمندی همسر خود را از دست داده و تنها زندگی ‌کند. در چنین شرایطی سالمند در خانه خود زندگی کرده و افراد خانواده به او سر می‌زنند. چنین سالمندی اگرچه تنهاست، اما رها شده نیست. موسوی چلک با بیان اینکه تنها ماندن سالمند در خانه هم خطرناک است می افزاید: در این شرایط حتی اگر سالمند در خانه تنها هم باشد امنیت لازم را ندارد. تعرض به سالمندان ضمن سرقت اموال پدیده ای است که نشان دهنده ناامنی تنها ماندن سالمندان در خانه است. رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران در پایان خاطر نشان می کند: پدیده رهاشدگی سالمندان در خیابان با فرهنگ و دین ما همخوانی ندارد و باید تدبیری برای این مساله اندیشیده شود قبل ازاینکه به معضلی جدی تبدیل شود.

با اندكي تلخيص و اضافات برگرفته از خبرگزاري مهر، تاریخ انتشار: 9 شهریور 1395، کد مطلب: 3756239:www. mehrnews.com