شعار سال: در روزهایی که آتش، دامن بلوطها و مراتع زاگرس را در استانهای مختلف غرب و جنوب، خاکستر کرد تصاویر متعددی از نیروهای مردمی و خودجوشی که با سرشاخه و بیل آتش خاموش میکردند و یا به امدادگران آب میرساندند در فضای مجازی و رسانههای رسمی دست به دست میشد. مخصوصا تصویر زنی میانسال با لباس محلی که با سرشاخه بر سر آتش میکوبید و از شیب کوه بالا میرفت تا خط آتش و انتقال آن به درختان بلوط را قطع کند، بیشتر با استقبال کاربران مواجه شد.
همین تصاویر بود که بار دیگر تاکیدهای مکرر سالیان گذشته فعالان و کارشناسان محیط زیست درباره "نقش جوامع محلی در حفاظت و صیانت از منابع طبیعی و جنگل ومرتع" را یادآوری کرد و بار دیگر نشان داد، هر برنامهای برای حفظ جنگل، بدون مشارکت و آموزش جنگل نشینان عملی و موثر نخواهد بود.
هژیر کیانی دبیر "انجمن دوستداران طبیعت ومحیط زیست خوزستان" در گفتگو با اسکان نیوز، درباره راه حل حفاظت از زاگرس در برابر بحرانهایی مانند آتش سوزی گفت: «ما معتقدیم نجات رویشگاه زاگرس به عنوان بزرگترین دارایی اکولوژیکی ایران، بدون توجه به "جوامع محلی"، "آموزش"، "فرهنگ سازی" امکان پذیر نیست. اینها مواردی است که برخی از سوی مسوولان سالها گفته شده، اما هیچ برنامهای برای عملی شدن آن نداشته اند.»
این کنشگر محیط زیست خوزستان افزود: «از طرفی، حفاظت از زاگرس، بدون تجهیز امکانات خاص برای شرایط اضطراری مثل هلی کوپترهای آب پاش امکان پذیر نیست. یعنی باید هر دوی اینها را با هم ببینیم و اینها باید با هم دیده شوند. این مستلزم تدوین یک برنامه و تشکیل ستادی است که بتواند این دو را تحت عنوان "برنامه جامع ملی برای نجات بخشی زاگرس" با هم تدوین کند.»
کیانی گفت: «برای مثال ما در حدود ۲ میلیون نفر ساکنان منطقه را داریم که از زاگرس ارتزاق میکنند. درصد خاصی از این جمعیت عظیم را اگر بتوانیم آموزش دهیم (مثلا در حوزه دهیاریها و شوراها) و به وسایل و ابزار بسیار سادهای مانند آتش کوب و کپسولهای آتش نشانی تجهیزشان کنیم و تیمهای محلی اطفا ایجاد کنیم، میتوانند در زمان طلایی اتلاف وقت در روند بوروکراسی اداری حین آتش، به موقع وارد عمل شوند و از گسترش و پیشروی آتش سوزی جلوگیری کنند.»
دبیر "انجمن دوستداران طبیعت ومحیط زیست خوزستان" در ادامه افزود: «موضوع دیگر مساله "بهبود معیشت" است که از طریق "آموزش و توانمندسازی جامعه محلی" قابل دسترسی است. تا زمانی که به جامعه محلی ساکنان زاگرس یاد ندهیم که میتوان به جای زغال درست کردن از بلوطهای زاگرس و فروش آنها، "گیاهان دارویی" بکارند و درآمد کسب کنند و یا با تلفیقی از "بوم گردی" و داراییهای فرهنگی اقوام مختلف منطقه به عنوان جاذبههای گردشگری زاگرس، الگویی برای زاگرس نشینان تبیین نکنیم اتفاق خوبی برای حفاظت از زاگرس رخ نمیدهد و نمیتوانیم زاگرس را نجات دهیم.»
کیانی تاکید کرد: «وقت آن رسیده که دولت، تصدی گری خود را کاهش دهد و مانند طرحهای الگویی که دارد در درود لرستان و خوزستان، کهکیلویه وبویراحمد و چهارمحال بختیاری تحت عنوان "توسعه مدیریت مشارکتی" اجرا میکند عمل کند. این طرحها اکنون به دلیل عدم تامین بودجه لازم، به شکل لاک پشتی انجام میشود و میتواند الگوی مناسبی باشد؛ الگوهای موفق و کارآمد برای تعمیم به سایر نقاط زاگرس تا هم برای جوامع محلی بهبود معیشت ایجاد کنیم و هم به زاگرس نشینها آموزش دهیم و تعلق خاطر و پیوند دوباره را با "بلوط" و داراییهای زاگرس ایجاد کرده و از این بحرانهای پیاپی به سلامت، عبور کنیم.»
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری اسکان نیوز، تاریخ انتشار 16 خرداد 99، کد خبر: 27932، www.eskannews.com