براساس گفته مسئولان در کشور به طور ميانگين 23 ميليون متر مکعب چوب توليد مي_شود که آذربايجان غربي با توليد بيش از 460 هزار متر مکعب چوب پس از استان گيلان در رتبه دوم کشور قرار گرفته است.

درآذربايجان غربي20هزار و400 هکتار مزرعه چوب وجود دارد که ظرفيت توليد چوب از اين ميزان580 متر مکعب است و مزارع کشت چوب بيشتر در چهار شهرستان اروميه، مياندوآب، نقده و خوي متمرکز بوده که صنوبر هاي کشت شده پس از هشت تا 10 سال بريده و به بازار چوب کشور وارد مي شوند.

کارشناس جنگل اداره کل منابع طبيعي و آبخيزداري آذربايجان غربي مي گويد: تنها 8 دهم درصد جنگلهاي کشور در آذربايجان غربي وجود دارد و حدود 101 هزار هکتار از عرصه استان را جنگلها پوشش داده اند. الهامي مي افزايد: عمده جنگلهاي استان از گونه هاي بسيار متنوع و نادر تشکيل شده اند که احيا حفاظت و مراقبت آنها از اولويت هاي ويژه است؛ از اين رو اجراي طرح_هاي کشت و توسعه گياهان مولد محصولات غير چوبي از راهکارهاي گسترش جنگل و بهره برداري از محصولات فرعي دراين جنگل_ها است.

رئيس سازمان جهادکشاورزي آذربايجان غربي با اشاره به مقام نخست استان در توليد چوب صنوبر در کشور، مي گويد: در 18 هزار هکتار از اراضي کشاورزي اين استان صنوبر کشت شده که شناساندن جايگاه واقعي صنوبر ترويج اهميت کشت و توسعه زراعت صنوبر به منظور افزايش سرانه سطح سبز و جلوگيري از تخريب منابع طبيعي، ترويج توسعه زراعت چوب در مناطق مستعد ضروري است. مدير کل منابع طبيعي و آبخيزداري اين استان هم مي گويد: سالانه حدود 13 ميليون اصله نهال صنوبر در 220نهالستان آذربايجان غربي توليد مي شود که حدود نيمي از مجموع نهال هاي توليدي استان را شامل مي شوند .

پيرمرادي مي افزايد: اکنون آذربايجان غربي نهال صنوبر مورد نياز استان هاي زنجان فارس ، خراسان جنوبي ، خوزستان و سمنان را تامين مي کند.

در اين ميان با توجه به اينکه آذربايجان غربي ازمناطق مهم زراعت چوب کشور بشمار مي رود اما به علت نبود صنايع فرآوري چوب کافي در استان از اين فرصت ارزشمند بخوبي استفاده نمي شود به طوري که بخش اعظم چوب توليدي استان به صورت خام و با قيمت پايين از منطقه خارج مي شود.

مدير کل منابع طبيعي و آبخيزداري آذربايجان غربي مي گويد: بيش از30 درصد چوب توليد شده در استان مورد استفاده قرار مي گيرد و حدود70 درصد بقيه براي استفاده در صنايع کاغذ و کبريت سازي به ساير استان ها صادر مي شود.

هر چند آذربايجان غربي از زمان هاي قديم علاوه بر زراعت چوب در توليد محصولات چوبي به ويژه جعبه سازي براي مصارف کشاورزي از مناطق مهم کشور مطرح بوده اما سنتي بودن توليد جعبه هاي چوبي و ساخت دستي آنها اکنون مقرون به صرفه نيست. کارشناسان معتقدند که جايگزين کردن شيوه توليد سنتي يا دستي با صنايع مدرن جعبه سازي مي تواند تحول اساسي در صنعت چوب استان و توسعه اين بخش بوجود آورد.

معاون طبيعي و آبخيزداري آذربايجان غربي گفت: جعبه هاي پلاستيکي گسترش صنايع چوب استان را با مشکل مواجه کرده است و با وجود افزايش سطح کشت صنوبر و زراعت چوب در استان ورود جعبه هاي پلاستيکي مانع توسعه صنايع چوب و مصارف آن را با مشکل مواجه کرده است.

غفارنژاد افزود: حدود 150 هزار تن چوب صنوبر براي توليد جعبه بسته بندي محصولات کشاورزي، 2 هزار و 300 تن چوب به عنوان مصالح ساختماني و شمع زير بتون و قالب بندي به جاي استفاده از چوب روسي، مصارف چوب صنوبر در لوازم چوبي خانگي و صادرات سالانه هزاران تن چوب به ساير استان هاي کشور عمده ترين مصارف چوب توليدي استان است.

محمودي يکي از مالکان واحد چوب بري در اروميه مي گويد: توسعه صنايع فرآوري چوب در استان علاوه بر اينکه به رونق زراعت چوب استان کمک زيادي خواهد کرد هزينه گزاف حمل و نقل چوب به خارج از استان را هم حذف خواهد کرد . اومي گويد: با توسعه صنايع فرآوري چوب استان ، ارزش افزوده چوب فرآوري شده چند برابر چوب خام خواهد شد که توجه به اين امر مي تواند درآمد زيادي را عايد فعالان عرصه چوب کند.

آذربايجان غربي از وجود کارخانه هاي کبريت سازي و صنايع پيشرفته کاغذ سازي هم بي بهره است که با درنظر گرفتن مزيتي که در استان به لحاظ توليد صنوبر وجود دارد بايد ساخت کارخانه هاي کاغذسازي و ساير صنايع فرآوري چوب در استان مورد توجه جدي قرار بگيرند . در اين ميان ، برخي مشکلات بر سر راه توسعه صنايع فراوري چوب استان وجود دارد که باعث شده استان از ارزش افزوده فرآوري اين کالاي ارزشمند بي نصيب بماند. يکي از زارعان چوب در آذربايجان غربي مي_گويد: مشکل اصلي در راه اندازي نشدن صنايع فرآوري چوب در اين استان به علت حمايت نشدن تسهيلاتي و مالي در اين زمينه است. مهندس برزگر کارشناس ارشد منابع طبيعي و جنگل هم مي گويد: طرح زراعت چوب تنها با تشويق و حمايت از زارعان ادامه خواهد يافت، در صورتي که هيچ گونه کنترل و نظارتي براي کشت نوع گونه و مواد اوليه‌اي که در اختيار زارعان قرار مي‌گيرد، وجود ندارد.

پايين بودن دانش فني و به روز نبودن دستگاه ها و تجهيزات صنايع فرآوري چوب موجب شد که علاوه بر اينکه هزينه تمام شده محصولات افزايش يابد ضايعات چوب را هم بيشتر کرده است .

در اين ميان نبود کارخانه هاي چوب استاندارد و بهره برداري نکردن از برخي صنايع فرآوري چوب همچون کبريت و کاغذسازي از مشکلات اصلي اين بخش در آذربايجان غربي است که موجب شده است از ظرفيت هاي استان استفاده بهينه نشود به طوري که علاوه بر افزايش هزينه هاي جانبي مانند حمل و نقل ضايعات چوب را هم افزايش داده است .

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از وبلاگ مطالعات اقتصادی و حقوقی، تاریخ انتشار: چهارشنبه 22 خرداد 1392، azrurmia-iktisat.blogfa.com