محمد نجاتی در یادداشتی از تجربه اش درباره کاربرد عبارت آدم حسابی و دیدگاههای مردم در ارتباط با این عبارت مینویسد؛ عبارت آدم حسابی در عرصههای مختلف جامعه و در کارکردهای مختلف یک جامعه میتواند ویژگیهایی را در بر گیرد. در مطلب زیر میتوانید نمونههایی از نظرات مردم راجع به آدم حسابی در زمان گذشته و زمان حال رو بخوانید.
هنگامی که بخواهیم از کسی تعریف کنیم میگوییم: "فلانی آدم حسابی است". عبارت آدم حسابی در عرصههای مختلف جامعه و در کارکردهای مختلف یک جامعه میتواند ویژگیهایی را در بر گیرد. در این چندسال زندگی خودم نشست و برخاستهایی که در طی این چند سال داشتهام این عبارت را بسیار شنیدهام و اگر فرصتی بوده از گویندهاش پرسیدهام که بر چه اساس و معیاری این قضاوت را در خصوص فرد مورد نظرش داشته است. جوابهای که دریافت کردهام بسیار متنوع و مخلتلف و متفاوت و بیشتر به یک یا چند ویژگی محدود بوده است بعد از جمع آوری و کنار هم گذاشتن این ویژگیها و سادهسازی و پالایش آنها به موارد زیر رسیدهام. البته چون معاشرتهای من بیشتر در مجامع آموزشی و اجتماعی بوده است که در آن از مدیران دولتی گرفته تا همکاران و سایر دستگاهها و البته، به میزان بیشتری، مدیران بخش آموزشی رفت و آمد داشتهام شاید روایی این ویژگیها بیشتر دربارهی این گروهها باشد.
1-آدم حسابی دیروز حرف حسابی میزند. اهل مغلطه نیست، اهل حرافی و هرزهگویی نیست، اهل سخنان درهم ریخته و بیهدف هم نیست. برای همین شنوندگانش او را آسان میفهمند. سخنانش برخاسته از دانش است نه شهوت کلام یا خودنمایی. اما آدم حسابی امروز سر و ته حرف خود را نمیداند.برای خود نمایی دست به هر کاری میزند سخنان بیپشتوانه علمی به زبان میآورد و در سخنان سفسطه مغلطه میکنند تا خودنمایی بیشتری صورت گیرد.
2-آدم حسابی دیروز اهل تخریب دیگران و تهمت زدن به کسی نبود. او برای حذف رقیب توطئه چینی یا زیرآب زنی نمیکرد اما آدم حسابی امروز از هر توهین و تحقیر و تهمتی برای حذف دیگران حتی دوستان خود فرو گذار نمیکند و خود را با سیاست و زیرک میداند.
3-آدم حسابی دیروز قانونگرا بود اهل دور زدن قانون نبود. رشوه نمیداد و رشوه قبول نمیکرد. اهل پارتی بازی و رابطه سالاری نبود اما آدم حسابی امروز قانون گریزی و استفاده از تبصرهها برای رسیدن به منفعت شخصی با هر ابزاری دنبال میکند و در این راستا هم رشوه میگیرد و هم رشوه هم میدهد به دنبال آشنا یافتن برای به اهداف خود میباشد.
4.آدم حسابی دیروز حد و حدود خود را میدانست و در حد توان و تخصص خود در مورد مسائل اظهار نظر میکرد اما آدام حسابی امروز در همه زمینهها کارشناس و پای ثابت همه شبکههای تلویزیونی و رسانه گروهی و همیشه قیافیهی حق به جانب دارد.
5.آدم حسابی با بالادستیهایش تعارف نداشت اگر اشتباهی از ایشان میدید تذکر میداد و اگر اقناع نمیشد از همکاری و همراهی با ایشان کناره میگرفت اما آدام حسابی امروز شریک دزد و رفیق قافله است و با تکان دادن سر و دست بر سینه گذاشتن رفتارش را تایید میکند و همیشه همراه و همدم بالا دستیهای ناشایسته خود میباشند.
6-آدم حسابی دیروز برای اعتماد تار سبیل گرو میگذاشت و هنگامی میگفت یک تار سبیل گرو دیگر نیازی به محکمه و قانون نبود آدام حسابی امروز کلی چک بیمحل و سفتهبازی و غیره.. و سرانجام برداشتی زیرک مآبانه و با سیاست از خود در جامعه عرضه میکند.
7-آدم حسابی دیروز به کسانی که از او تعریف و تمجید میکرد با احتیاط نگاه می کرد و به کسانی که او را نقد می کرد خوب گوش می داد و در صدد تلافی برنمی آمد. آدم حسابی امروز لوح تقدیر و بنر را برای تشویق خود صحنهسازی میکند و حرف فقط حرف خودش تسویه حساب شخصی را حق مسلم خود میداند.
8-آدم حسابی دیروز وامدار فرد یا گروه خاصی نبود. او تلاش میکرد کاستیهایش را با عزت نفس پر کند اما آزادگیش را در گرو نیازهایش نمیگذاشت. اما آدم حسابی امروز برای رسیدن به جاه و مقام وعده وعید میدهد .صرفا در خدمت منافع گروه یا جناح خاصی است بخاطر حفظ کرسی ریاست به فرد و یا گروهی باج میدهد و در تصمیمات خود هیچ قدرت و اقتداری ندارد.
9-آدم حسابی دیروز بر اساس باورهای راستینش در گروه، حزب یا سازمانی وارد می شد. او اهل یافتن همفکرانش بود .اما آدام حسابی امروز نان به نرخ روز خور است وهر فکر ویا حزبی در اوج باشد یار وفادار آن خواهد شد و سوار موج برای رسیدن به امیالش با گروه و حزب هم فکر خواهد شد.
10-آدم حسابی دیروز اهل مدرک گرایی نبود. او نداشتن عنوان دکتر و مهندس را کسر شأن نمیدانست و به دنبال خرید مدرک یا عنوان تقلبی نبود او یادگیری را یاد گرفته بود. اما امروزیها برای پست و سمت و کسب مدرک از هیچ امری ابا ندارند. دانشگاه نرفته القاب دکتر و مهندس را پشت اسامی خود بکار میبرند. تاریخ نخواندهاند و نمیدانند که امیرکبیر برای حذف القاب زمان خود خون داد. باید اعتراف کرد در شرایط کنونی جامعه ما آدم حسابی بودن فرد به شرایط روز بستگی دارد.
پایگاه تحلیلی خبری شعار سال برگرفته از فضای مجازی