شعار سال: نشریه اسپانیایی می‌سیوداد رئال در مقاله‌ای از خانم کارمن کینتانیا، نماینده پیشین اسپانیا و کارشناس مسائل زنان در انجمن آفامر اسپانیا، آورده: آنچه از سوی دولت‌های مختلف جهان مخابره می‌شود حاوی این پیام است که جوامع باید به «شرایط جدید» ناشی از همه گیری ویروس کرونا و در حقیقت با «واقعیت جدید» خو بگیرند.  

ویروس کرونا نه تنها به لحاظ اهمیت حفظ جان و سلامت جسم بر مسائل پزشکی اثرگذار بوده بلکه تمام جوانب سیاسی اقتصادی بشری را موردتهدید قرار داده و جهان را به مکانی ناعادلانه‌تر تبدیل کرده است. ظهور ویروس نوظهور کرونا به دلیل ماهیت ناشناخته و مرموز خود، در کنار آثار و تبعات بسیاری که در همه عرصه‌های زندگی انسان بر جای گذاشت، اجتماعات بشری را ناگزیر از سازگاری با شرایط جدید زندگی کرد.  

با این وجود، ورود این میهمان ناخوانده و ناشناس به صحنه زندگی انسان‌ها که حتی جامعه علمی و کادر پزشکی و درمانی و مقامات کشور‌ها نیز در مهار آن و یافتن درمانی قطعی برای آن مستأصل شده‌اند، هراس و استرس مقابله با آن را نیز در میان انسان‌ها پراکند. ترسی که در برخی موارد حتی به شکل فوبیا و توهمی، خود عاملی در جهت تشدید ابتلا به بیماری محسوب می‌شود؛ بنابراین در وهله اول برای پیشگیری و همچنین درمان، باید با نگاهی واقع‌نگر با حفظ روحیه این استرس را کاهش داد و با تامین بهداشت روانی افراد، آن‌ها را به رعایت پروتکل‌های بهداشتی ترغیب کرد.  

در این میان، زنان با وجود احساسات و هیجانات لطیف خود نشان داده اند که در برابر شرایط بحرانی مقاوم‌تر بوده و با مسئولیت‌پذیری مضاعف به دنبال راهکار‌های مناسب برای حل مسائل دشوار برمی‌آیند.

البته باید توجه داشت که زنان با تقبل مسئولیت‌های مضاعف تری، بیشتر از همه درمعرض این اضطراب‌ها قرار داشته اند و باید با قبول این واقعیت، بیشترین مسئولیت سبک جدید زندگی را در دوره همه گیری بر عهده گیرند. زنان علاوه بر مسئولیت‌های چندگانه کار‌های خانه، تربیت و مراقبت از فرزندان و اعضای خانواده که در روزگار معاصر با کار‌های بیرون از منزل نیز بار بزرگتری از زندگی را بر دوش می‌کشند، به دلیل پیامد‌های اجتماعی حاصل از تدابیر قرنطینه، با دشواری‌های بیشتری مواجه شده اند که نیازمند توجه و برنامه ریزی دقیق بوده است.  

این موضوع به ویژه با تعطیلی مدارس و تقبل وظایف دیگر از جمله توجه بیشتر به تحصیلات فرزندان و گذران اوقات حضور آن‌ها در منزل، اهمیت بیشتری پیدا کرده است.

اما زنان به دلیل جایگاه ویژه‌ای که در مسائل تربیتی و مراقبتی خانواده و اجتماع دارند، مانند دیگر مسائل مرتبط، در چنین موقعیت‌هایی نیز معمولاً انتظارات بیشتری از خود پیدا می‌کنند، زیرا به نظر می‌رسد که بعنوان یکی از ارکان اصلی خانه باید بتوانند شرایط مساعدتری را فراهم نمایند و شاید بار‌ها از خود بپرسند که در این لحظه بهتر است چه کاری انجام دهم. آنچه اهمیت دارد این است که زنان به اقتضای شرایط می‌خواهند سهم خود در مهار بحران را به خوبی انجام دهند.  

زنان با وجود تحمل شرایط ناعادلانه و دشواری‌های بسیار، ثابت کردند که در برابر ویروس کرونا نیز عملکردی موثر داشته اند. تقریباً تمامی تحلیل‌گران متفق القولند که در میان دولت‌های با رویکرد منطقی‌تر و عقلانی‌تر نسبت به این بحران، تعداد چشمگیری از زنان در رأس آن‌ها وجود داشته‌اند.

در حالی که در رویکردی متفاوت بسیاری از رهبران جهان که بحرانی بودن این شرایط را در میان افکار عمومی کوچک می‌نمودند، تنها پس از آنکه مدتی از شیوع بیماری گذشته بود، شروع به اقدامات جدی و سختگیرانه در جهت مقابله با آن نمودند.

اما زنان توانمندی‌های خود را برای مقابله با این ویروس مطرح کردند. در اسپانیا، بسیاری از دانشمندان زن در مسیر یافتن واکسن یا درمان موثر کووید ۱۰ قدم گذاشته اند که در ۳۶ درصد مشاغل تحقیقی در این زمینه را اشغال کرده و بیش از ۵۰ درصد پژوهش‌ها درباره این ویروس از سوی زنان بوده است.

زنان و مبارزه با کرونا 
زنان موفق دریافته اند که اولین قدم مثبت برای مقابله با این بیماری منحوس، خویشتنداری و مدیریت بر احساسات خود است. چرا که از این طریق قادر به مدیریت استرس و بحران در خانواده خواهند بود و به دنبال آن از ایجاد ضعف در خانواده و بالطبع در جامعه جلوگیری خواهند کرد.  

زنان با ایجاد فضایی بانشاط و آرام، علاوه بر تامین بهداشت جسمی خود و اعضای خانواده، بهداشت روانی و آرامش موردنیاز را در دوره کرونا برای خانواده به ارمغان آوردند؛ بنابراین زنان نشان داده اند که با مدیریت صحیح فضای خانواده می‌توانند در مدیریت جامعه و کاهش اضطراب‌های ناشی از این بیماری نوظهور نقشی برجسته ایفا کنند.  

زنان نه تنها از مهارت‌ها و تجارب و دانش خود برای بهتر کردن اوضاع استفاده کردند بلکه بسیاری از این مهارت‌ها را به فرزندان خود نیز منتقل نمودند به طوری که شاید در مواقع عادی فرصت کافی برای انجام این فعالیت‌ها برای مادران و فرزندان فراهم نمی‌شد؛ بنابراین علیرغم این وضعیت مبهم و دشواری‌های ناشی از آن، اثربخشی رهبری زنان در برابر ویروس کرونا کاملاً اثبات شده است. همه تجزیه و تحلیل‌ها همزمان نشان می‌دهد در میان دولت‌هایی که با ابعاد بیشتری با بحران ویروس کرونا روبرو بوده اند، تعداد بیشتری از زنان مسئول وجود داشته اند.

برخی مطالعات نشان داده مردان بیش از زنان در اثر ابتلا به کرونا جان خود را از دست می‌دهند. سیستم ایمنی قوی‌تر زنان نسبت به مردان می‌تواند یکی از دلایل اصلی این موضوع باشد.  

موضوع اثبات شده درباره مردان این است که آن‌ها تمایلی به انجام مراقبت‌های بهداشتی ندارند و تا حد امکان آن‌ها را به تأخیر می‌اندازند، علائم بیماری را نادیده می‌گیرند یا آن‌ها را رد می‌کنند. دیوید ایزل روانشناس می‌گوید: بسیاری از مردان مراقبت از خود را پذیرش ضعف می‌دانند و این منجر به نادیده گرفتن علائم قابل فهم نه تنها در مورد کرونا بلکه هر بیماری تهدیدکننده زندگی می‌شود.

نگاهی به اخبار و یافته‌های اخیر، نقش اساسی زنان در مهار همه گیری در مقابل مردان را نشان می‌دهد.

موفقیت رهبران زن در مقابله با کرونا 
در این میان عملکرد مثبت زنان در سطوح بالاتر نیز حائز اهمیت بوده است. براساس بخش اسپانیولی شبکه بی بی سی، در تحقیقات انجام شده از سوی دو تن از اساتید دانشگاه‌های لیورپول و ردینگ انگلیس، نکات جالبی از عملکرد کشور‌های مختلف مورد توجه قرار گرفته است.

این دو محقق، با نگاهی به آمار ابتلا و مرگ‌ومیر کشور‌هایی مانند نیوزیلند، آلمان و تایوان (که تحت رهبری زنان بوده‌اند)، به این نتیجه رسیدند که این دو کشور عملکرد‌های بسیار بهتری نسبت به کشور‌های مشابه از خود نشان دادند.

نتایج این تحقیقات  نشان می‌دهد در دوران شیوع ویروس، رهبران زن عملکرد بسیار بهتری نسبت به مردان نشان داده‌اند. البته صرف اینکه زنان در رأس امور باشند، لزوما نمی‌تواند نشانه موفقیت باشد؛ اما درباره موضوعاتی بحرانی که به سلامت و بهداشت انسان‌ها مربوط می‌شود، می‌توان با قاطعیت گفت که زنان مدیریت قاطع‌تری نسبت به مردان دارند؛ چراکه زنان بیش از مردان سلامت خود را جدی می‌گیرند. بر اساس آماری که مرکز کنترل و مقابله با بیماری‌ها در ایالات متحده منتشر کرده است، زنان ۳۳ درصد بیشتر از مردان به پزشک مراجعه می‌کنند. نکته درخور توجه اینکه در این آمار، مراجعه به پزشک در دوره بارداری گنجانده نشده و درباره آزمایش‌های جسمانی سالانه نیز می‌توان گفت که زنان صد درصد بیش از مردان این آزمایش‌ها را جدی می‌گیرند.

البته این تحقیقات با ارائه آمار‌های مربوط به چهارماهه اول گسترش ویروس، تنها به واکنش رهبران کشور‌ها به موج اول ویروس کرونا مربوط خواهد بود.

یافته‌های این مقاله نشان می‌دهد که در کشور‌های تحت رهبری زنان، عملکرد‌های مربوط به شیوع ویروس کرونا بسیار بهتر از دیگر کشور‌ها بوده است؛ و اینکه بخشی از این موفقیت‌ها را می‌توان به سیاست‌های فعالی نسبت داد که این رهبر‌ها در پیش گرفتند.

در تاریخ ۸ جون ۲۰۲۰، نخست‌وزیر نیوزیلند جاسیندا آردرن، تمامی محدودیت کشور را برداشته و نیوزیلند را فارغ از ویروس کرونا اعلام کرد. در آن زمان، تنها ۵۰۰ مورد ابتلا به‌طور رسمی شناسایی شده و هفت نفر توسط ویروس فوت کرده بودند.

تایوان نیز تحت ریاست جمهوری سای اینگ ون، عملکرد بسیار خوبی در مهار کردن کرونا از خود نشان داده است. همچنین آلمان، تحت رهبری آنگلا مرکل، توانسته بسیار بهتر از کشور‌های اروپایی اطراف خود در مقابله با همه‌گیری عمل کند.

البته برخی از تحلیلگران بر این باورند که موفقیت برخی از کشور‌ها در مقابل کرونا به زن یا مرد بودن رهبران‌شان ارتباطی ندارد. در واقع بیشتر کشور‌هایی که نسبت به بحران کرونا واکنش بهتری نشان داده‌اند به غیر از رهبران زن، موارد اشتراک دیگری هم دارند، از جمله این‌که همه این کشور‌ها از اقتصاد‌های پیشرفته دنیا هستند که از سیستم پشتیبان رفاهی بهره می‌برند. اما باید در نظر گرفت که آمریکا و بسیاری از کشور‌های پیشرفته اروپایی به عنوان مدعیان سیستم‌های پیشرفته رفاهی همچنان در مهار و کنترل این ویروس ذره بینی درمانده اند.  

چین نیز با وجود اینکه اولین کشور درگیر با همه گیری به شکل گسترده بود، اما با برنامه ریزی درست و به کارگیری تدابیر بهداشتی موردنیاز به موفقیتی چشمگیر در مدیریت کرونا دست یافت. به گفته مقامات و رسانه‌های این کشور،  بخش قابل توجهی از این موفقیت در مهار کرونا مدیون نقش آفرینی زنان در صحنه مبارزه با کرونا بوده است.

براساس گزارشی از شبکه بی بی سی انگلیس، زنان چین که در جایگاه‌های گوناگون د در جامعه، نه تنها دوشادوش مردان، بلکه گاه پیشگام‌تر از آنان کار می‌کردند، در دوره حدودا یکساله همه گیری نیز مسئولیت بازگرداندن زندگی دچار بحران کشور به وضعیت عادی را بر دوش گرفتند.

شی جین پینگ رئیس جمهوری خلق چین با ستودن نقش ویژه زنان در خط مقدم مقابله با همه گیری، تاکید کرد: زنان در جایگاه پزشک و پرستار، پرسنل مهار بیماری، پرسنل علمی و فنی، کارمندان نواحی مسکونی و داوطلب خدمت بدون ترس از خطر، شبانه روز برای مقابله با بیماری تلاش کردند. آن‌ها در خط مقدم پیشگیری و مهار کرونا کوشیدند و با پرکاری و ذکاوت خود از جسم و جان مردم دفاع کردند. همه ما باید آن‌ها را مورد ستایش قرار دهیم.

شی جین پینگ در یکم اکتبر نیز در سخنرانی ویدیویی نشست بلندپایه مجمع عمومی سازمان ملل متحد، به مناسبت بیست و پنجمین سالگرد کنفرانس جهانی زنان در پکن، بر ضرورت کمک به زنان برای رهایی از تاثیر همه گیری و بیماری تاکید کرد.

وی به ویژه گفت که باید بر بهداشت جسمی و روانی، نیاز‌های اجتماعی و محیط کار زنان پزشک که در خط مقدم تلاش می‌کنند، توجه شود. حفاظت از حقوق و منافع زنان و دختران باید در موقعیت‌های مهم بهداشت عمومی و ازسرگیری برنامه‌های کار و تولید قرار گیرد؛ به ویژه برای گسترش مجاری اشتغال زنان و مبارزه با نقض حقوق و منافع آنها. تقویت خدمات اجتماعی، اولویت به اطمینان از وضعیت گروه‌های خاص مانند زنان باردار و کودکان و توجه ویژه به گروه‌های محروم مانند زنان فقیر، زنان مسن و زنان معلول و اشتغال آنها، انجام کار‌های مناسب و عملی و حل مشکلات آنها، ضروریست.

قطعاً تجربه‌های بیشتری را می‌توان از ظرفیت و توانایی زنانه و مشارکت و همراهی همسران، پدران و فرزندان در خانه در این روز‌ها سراغ گرفت و عنوان کرد که این بحث کوتاه مجال آن را ندارد و امید است که در دوران مابعد کرونا به تفصیل به آن‌ها پرداخته شود.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته  از ایرنا، تاریخ انتشار: ۱۲آذر ۱۳۹۹، کد خبر: ۸۴۱۲۹۸۰۹، irna.ir